Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Zamklar | ppt | Sunumu İndir |
Transkript
ZAMKLAR►Amorf az/çok saydam►Suda kısmen eriyip, kısmen şişerek kolloidal çözeltiler meydana getiren ►Yapıştırıcı bitkisel ürünlerdir.►Bitkilerde bulunan patolojik ürünlerdir► Leguminosae/Rosaceae/Rutaceae bitkilerinde rastlanır►Gövde ve dallarda zedelenme, ezilme ve böcek sokması sonucu bitkiyi korumak için oluşur►Gummosis ile oluşur
ZAMKLAR►GUMMOSİS: Bazı mantarların oluşturduğu enzimlerin dokuya girmeleri veya bazı bakterilerin etkisiyle hücre çeperideki selülozun değişmesi ile zamkın oluşmasıdır.► Zamklar kokusuz, genelde renksiz (sarı---kırmızı da olabilir)► Suda şişer ya da az/çok erir.► Sulu çözeltileri levojirdir.► Sulu çözelti+bazik kurşun asetat çöz.--------BEYAZ çökelek verir
ZAMKLAR►Zamkların kalitesine;► Viskoziteleri►Çözünürlükleri►Yapıştırıcı özellikleri etki eder►Viskozitesi yüksek ve kuvvetli yapıştıran zamklar ticarette iyi kaliteli zamk olarak bilinir
ZAMKLAR► ÇÖZÜNÜRLÜKLERİNE GÖRE ZAMKLAR►1) SUDA ERİYEN ZAMKLAR (Arabinli zamklar)-------ARAP ZAMKI►2) SUDA ERİMEYEN ZAMKLAR (Basorinli zamklar)----------KİTRE ZAMKI►3) KISMEN ERİYEN ZAMKLAR (Serazinli zamklar)-----------KİRAZ AĞACI ZAMKI
ZAMKLAR►Zamklar yüksek MA’lı heterojen poliholozitlerdir.►ZAMK----asit hidroliz-----uronik asitler +ozlar►URONİK ASİT olarak; ►Çoğunlukla Glikuronik asit bulumakta ►Glikuronik asitin –COOH grupları Ca, Na, K ile tuz oluşturur. Bir kısmı da serbesttir ve bu yüzden de zamkların sudaki çözeltileri asit karakter göstermektedir.
ZAMKLAR►OZ olarak da; ►Galaktoz►Arabinoz►Ramnoz►Ksiloz bulunmaktadır.►Ozların ve uronik asitlerin –OH grupları asetillenmiş ya da metillenmiş olabilir.
ZAMKLAR►MİKTAR TAYİNİ► 1) ZAMK------HCl KAYN.------FURFURAL► a) Gravimetrik:► Furfural+tiyobarbitürik asit/ floroglusinol ile çöker---- tartılır.► b) Titrimetrik:► Furfural+ayarlı bromür-bromat çöz.----brom açığa çıkar-----+KI ile reaks.----serbest hale gelen I2+Na2S2O3-------titre edilir.
ZAMKLAR► c) Spektrofotometrik:► Furfural doğrudan ölçülür (ancak bu yolla tam değil yaklaşık değer bulunmaktadır)► 2) ZAMK------HCl KAYN.------FURFURAL+CO2 (Uronik asit dekarboksilasyonu)► a) Açığa çıkan CO2----Ba(OH)2 çöz.ile tutulur ve MT yapılır► b) CO2 gazının doğrudan hacmi ölçülür.► 3) ZAMKLAR-----HİDROLİZ----OZLAR+URONİK ASİTLER KROMATOGRAFİK OLARAK M.T. yapılır.
ZAMKLAR► KULLANILIŞI►Eczacılk tekniğinde suspansiyon ajanı olarak►Mukoza tahrişini azaltmak için gargara olarak (mukoza iltihaplarında)►Zehirlenmelerde toksik maddelerin rezorbsiyonunu geciktirmek için
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)►Acacia senegal (Leguminosae) gövde ve dallarının yaralanması sonucu e.e.zamk.►Afrika’da (Sudan, Senegal, Nil havzasında) yetişen 5-6 yüksekliğindeki ağaçlar► Sadece Afrika’da yetişenler offisinal, Amerika, Asya, Avustralya’da yetişenler offisinal değildir.►
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)►ZAMK oluşmasında;►Bacterium acacia, Bacterium metarabicum’un etkili olduğu düşünülür. Gövdede oluşan çatlaklardan çıkıp gövde üzerinde kuruyan “MARON” adını alır ki bu kısım kazınarak toplanır. Toplanan zamkı beyazlatmak için güneşte bırakılır. Dışı çabuk kuruduğu için çatlaklar oluşur. Opaktır.
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)► En iyi zamk -----Kordofan yöresinde e.e. Dünya ihtiyacının +4/5’ni karşılar.► En çok Arap zamkı ince tabakalar halinde hazırlanır ►Ağaç üzerinde toplanan ve “Damla Zamkı” diye isimlendirilen açık renkli kürecikler toz edilir, suda eritilir, süzülüp yoğunlaştırılır ve cam plaklar üzerine yayılarak kurutulur ki bu zamk eczcılıkta kullanılan en iyi kalitedeki zamkdır.
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)► ÖZELLİĞİ:►Küremsi/ oval/ köşeli parçalar► Farklı büyüklükte, 1-3 cm çapında ►Cam gibi kolay kırılıcı►Hafif sarımsı, beyazımsı, kokusuz►Müsilajımsı tatta, dile yapışır►Ağırlığının 2 misli suda yavaş ve tamamen erir.► Sulu çöz.turnusole karşı hafif asit► Sulu çöz.+absolü EtOH----çöker+EtOH ile--- erir► Sulu çöz.+Pbsubasetat/Kromikasit/Fe+++ ile çöker
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)►BİLEŞİMİ:►GUMMİ ARABİCUM-----HİDR.--- D-GLUKURONİKASİT+D-GAL.+L-ARABİNOZ+ L-RAMNOZ► Tüm hidroliz sonunda sabit bir çekirdek kalır ki bu çekirdek 9 galaktoz+3 glukuronikasit taşımaktadır.►Glukuronikasidin –COOH ya serbest ya da Ca++, az olarak da K+ ve Mg++ tuzu teşkil eder.►%10-20 su taşır.
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)►HİDROLAZ (Amilaz/Emülsin)►OKSİDAZ►PEROKSİDAZ ►Geçimsizlik yapar.►Morfin --------oksidimorfin (oksitlenir)►Piramidonlu ilaçlarla ------mavi-menekşe renk (oksidasyon ürünü) oluşur
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)►GUMMI ARABICUM DEZENYMATUM: Enzimlerden kurtarılmış Arap zamkıdır. Böylece geçimsizlik de ortadan kalkar. Bunun için de;►1)TOZ EDİLMİŞ ZAMK+EtOH-----1saat kaynatılır---600C’de vakumda distillenir►2) SUDA ŞİŞİRİLİP JEL HAZIRLANIR----600C’de vakumda distillenir
GUMMI ARABICUM (TK) ARABİSTAN ZAMKI (ARAP ZAMKI)► KULLANILIŞI:►1)Eczacılık tekniğinde süspansiyon, emilsiyon, bazı tablet, granül ve pat hazırlanmasında saf Arap zamkı kul.►2) Zamklı şurup hazırlanır►3) Eczacılık dışında şekercilikte, tekstilde, boya hazırlamada kul.►4) En çok da yapıştırıcı zamk olarak kul.
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►Astragalus sp. (Leguminosae), Geven►İran, kafkasya, Afganistan dağlık yörelerinde yetişir.►Türkiye’de de 300 kadar türü var►A.microcephalus (Boz geven)►A.gummifer (Zamk geveni) bizde zamk elde edilen türlerdir.►
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI► Türkiye’de 3 ayrı bölgede kitre zamkı e.e.► 1) BATI ANADOLU: Muğla, Burdur, Afyon, Isparta, Eskişehir, hatta Ankara’da A.microcephalus’dan e.e. Ürünün %25-30’nu oluşturur. Bitkinin gövdesine yarık açılarak e.e.► 2) ORTA BÖLGE: Niğde-Kayseri-Develi’de A.microcephalus’dan e.e. Ürünün %50’ni oluşturur. Bitkinin gövdesine yarık açılarak e.e.
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►3) DOĞU BÖLGESİ: Diyarbakır-Elazığ-Bitlis’de A.gummifer ve az miktarda da A.microcephalus’dan e.e.Ürünün %5-10’nu oluşturur.Doğal ürün olup kendiliğinden bitki üzerinde kurur ve toplanır.►
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►Tragacantha da patolojik bir üründür.►Gövdenin merkezindeki parenkima hücrelerinin değişmesiyle m.g.►Hücre çeperi tamamen kaybolur►Böylece hücre içindeki nişasta zamka karışır. ►Mikroskopta inceleme sırasında nişasta tanelerinin görülme nedeni budur.
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►Türkiye’de 3 kalite kitre zamkı vardır:►1) YAPRAK KİTRE ZAMKI: ►A. microcephalus’dan e.e.►Batı ve Orta bölgede e.e.►Ticareti Burdur ve Develi’den yapılır►Yaralanma sonucu oluşan zamkdır►Yarı şeffaf, boynuz veya tırnak gibi sert, kenarları undulat, yelpaze şeklindedir.
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►Yaprak kitre zamkı da 3 kaliteye ayrılır:►I.Kalite------Fiyor (beyaz ince)---ecz.tekniği►I.Kalite------Beyaz(beyaz kalın)- ecz.tekniği►II.Kalite--Piyando-sarımsı kabaca parçalar►III.Kalite------sarı (açık sarı)►III.Kalite------çalu (kahverengi)(yağmurdan sonra toplanandır)
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►2) FİRDE KİTRE ZAMKI:► A. microcephalus’dan doğal sızıntı sonucu e.e.►Doğu Anadolu’da►İplik şeklindedir►Görünüş, renk ve şeffaflık bakımından I.Firde, II.Firde, III:Firde diye ayrılır
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►3) TRAGANTON:►A.gummifer’den doğal sızıntı ile e.e.►Doğu Anadou kökenlidir►I.Traganton ve II.Traganton olarak 2 kalitesi vardır.FİRDE VE TRAGANTON sanayide kumaş, boya vb. Kul.
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►BİLEŞİMİ: Tragacantha Suda erimeyen zamklardandır.►%15 su►%3 nişasta taşır► TRAGACANTHA-----BASORİN (Suda erimeyen) (%60-70)+ TRAGAKANTİN (Suda eriyen kısım)►BASORİN---HİDROLİZ--- Arabinoz+galaktoz (az)►Galaktoz’un bazı –OH’leri metillenmiştir (-OCH3 miktarı %5)
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►Basorin –COOH grubu içermeyen nötral reaksiyonlu poliholozit yapısındadır► TRAGAKANTİN-----HİDR.---D-galakturonikasit+Ksiloz+Fukoz m.g.►Asit reaksiyonludur.
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI► KULLANILIŞI►A.microcephalus’dan e.e.zamk en iyi kalitede► Fiyor, Beyaz, I.Firde eczacılık, gıda ve teknolojide uygun ve önemli zamkdır.► Pilül ve pastil yapımında tutucu, yapıştırıcı ► Çözünmeyen tozlar için süsp. Ajanı► Yağ ve reçinelerde emülgatör►Kozmetikte ve el losyonlarının bileşiminde
TRAGACANTHA (GUMMİ TRAGACANTHAE) (TF) KİTRE ZAMKI►Oksidaz taşımadığı için Gummi Arabicum’un geçimsiz olduğu yerlerde kullanılır►Tragacantha ülkemizin ihraç maddesidir.►Ayrıca geven bitkisi hayvan yemi olarak ve yakacak olarak da kul.
GUMMI CERASİ, AĞAÇ ZAMKI, KEDİ BALI ►Prunus sp. (Vişne,kiraz,erik,kayısı,şeftali)e.e.►Suda kısmen çözünen zamklardır.►Kirli sarı renktedir►Bileşiminde; Arabinoz+galaktoz+mannoz4ksiloz+glukuronik asit vardır►Sanayide yapıştırıcı olarak kullanılır.
MÜSİLAJLAR► Zamklar gibi suda şişerek viskoz, kolloidal çözelti meydana getirirler► Yapıştırıcı özellikleri yoktur► Patolojik değil normal ürünlerdir, özel müsilaj hücrelerinde bulunurlar► URONİKASİT(D-GALAKTURONİKASİT) + OZ KONDANSASYONUDURLAR► Bazıları uronik asit içermezler (Örn. Tubera Salep glikomannan, Semen Foeneugraeci mannoz ve galaktoz kond., Laminaria ve Carragen algleri de ozların sülfirikasit ester polimerleridir)
MÜSİLAJLAR►Saf halde beyaz renkte, amorf,suda yapışıcı olamayan kolloidal, viskoz çözelti verir► İlaç olarak laksatif ve yumuşatıcı ol.kul.►Daha çok ecz.tekniğinde yararlanılır►Agar agar bakteriyolojide kültür ortamıdır
SEMEN LINI (TK) KETEN TOHUMU► Linum usitatissimum L. (Linaceae) olgun tohumlarıdır► 30-60 cm yükseklikte, mavi çiçekli, bir yıllık kültür bitkisi► Batı, Kuzey, İç Anadoluda tohum eldesi için kültürü yapılır.►Haziran-Temmuzda çiçeklenir►Hindistan, Mısır, Brezilya, Kanada ve Avrupada yetişir
SEMEN LINI (TK) KETEN TOHUMU► Tohumlar, 4-6 mm uzunlukta, yumurta biçiminde, yassı, parlak, kırmızımtrak esmer renkli, kokusuz, yağlı lezzetdedir► Tohum testa epiderma hücrelerinde ►%10 müsilaj içerir►MÜSİLAJ----hidroliz--------------------- D-galakturonikasit+galaktoz+arabinoz+ramnoz%20-25 protein%30-40 sabit yağAz miktarda Linamarozit (siyanogenetik heterozit) taşır
SEMEN LINI (TK) KETEN TOHUMU► KULLANILIŞI►Eski mısırlılardan beri bilinen drog►Dahilen laksatif► İnf.halinde sindirim sistemi iltihapları ve tahrişlerine karşı koruyucu►En çok haricen lapa halinde antienflamatuar►Laksatif çay karışımlarında yer alır►Ol.Lini (Beziryağı) eldesinde kul.
HERBA LINI CATHARTICI,MÜSHİL KETEN►Linum catharticum (Linaceae), beyaz çiçekli türdür►Halk arasında purgatif, diüretik, ekspektoran olarak kul.
FOLIA MALVAE (TK) EBEGÜMECİ YAPRAĞI►Malva sylvestris (Malvaceae)►M.neglecta►M.rotundifolia►M.montana► Anadoluda yaygındır.► Yaprakları çiçeklenme zamanı toplanır (haziran-temmuz)► Yapraklar uzun saplı, dairemsi, palmat damarlı, 5-7 loblu,kenarları oymalı dişili, az tüylüdür
FOLİA MALVAE (TK) EBEGÜMECİ YAPRAĞIBİLEŞİMİ:Yaprak mezofilindeki epiderma hücreleri %15-20 müsilaj; (D-galakturonikasit+galaktoz+arabinoz+Ramnoz)KULLANILIŞI:Emoliyan (yumuşatıcı)Göğüs yumuşatıcıLapa halinde yumuşatıcıMukoza irritasyonuna karşı
FOLIA, RADIX, FLORES ALTHAEAE HATMİ► Althaea officinalis (Malvaceae) kurutulmuş kök ve yaprakları► A. rosea türü de Anadoluda yaygındır.► F.Althaeae (TK) bitki çiçekli iken toplanır► R.Althaeae (TK) 2 veya daha yaşlı bitkilerden Sonbaharda e.e. ► Yapraklar; saplı, tek tek, oval, 3-5 loblu, 10-20 cm kadar, kenarları dişli. Her iki yüzü tüylü yıldız şeklinde örtü tüyü (F.Malvae’den farkı) ve salgı tüyü var
FOLIA, RADIX, FLORES ALTHAEAE HATMİ► Kökleri; 1-2 cm çapında, kesilmiş parçalar , boyuna oluklu, beyaz renkli, kokusuz, tatlımsı, müsilajımsı lezzetli► KULLANILIŞI:► Kök ve yapraklar inf.ve dekok.halined göğüs yumuşatıcı ve tahrişleri giderici► R.Althaeae idrar söktürücü, mide-barsak, ağız-boğaz ülserlerinde, öksürük kaynaklı solunum yolu tahrişlerinde ► Cilt yaralarında yumuşatıcı, koruyucu ve yara iyi edici
FLOS TILIAE► Tilia cordata ve T.platypyhyllos türlerinden e.e. Bu türler Avrupada orman oluşturan büyük ağaçlar olup Türkiye’de bulunması şüpheli ve seyrek bulunur► T.rubra-------Karadenizde► T.tomentosa (T.argentea)------Marmarada►Drog gölgede kurutulmuş çiçek durumları► Çiçek durumlarında kanat gibi bir brakte var► Çiçek durumunun sapı braktenin tabanından ortasına kadar yapışıktır.
FLOS TILIAE► Brakte dil biçiminde, tüysüz, zarımsı, ağsı damarlanmıştır.►Drog olarak;► Brakte+çiçek durumu► Çiçek durumu olabilir► BİLEŞİMİ:► 1) %6-8 müsilaj (tomurcuk açtıktan sonra max.ve çiçeklerde braktelerden fazla)►Müsil---hidr.---Galakturonikasit+ramnoz+ksiloz+gal.
FLOS TILIAE► 2) %1 Flavonozit (kemferol ve kersetol türevi het.)► 3) %0.05 Uçucu yağ ---%35-60’lı kısmı hidrokarbonlar oluşturur. UY’da;► Feniletilalkol / Fenilasetikasit /benzoik asit esterleri►Geraniol►Öjenol ► Farnesol
FLOS TILIAE►Az miktarda da ►Linalol + Geranil asetat+ hidroksi sitronellal►4) Tanenler (Kondanse tanenler)---%2 proantosiyanidol dimeri►Türkiye’de yetişen 3 türün etken maddeleri:►T.tomentosa---% 7.2 müs.------%0.66 flav.►T.rubra----------% 6.2 müs.------%0.85 flav.►T.platyphyllos -----% 6.5 müs.------%1.13 lav.
FLOS TILIAE►UY hepsinde %0.044-0.055 miktarı aynı ancak bileşimi farklı►T.tomentosa----trikozan+feniletilalkol ve est.►T.rubra ve T.platyphyllos-----trikozan+heneikozan(fazla)+eikozan+feniletilalkol ve est. (az)
FLOS TILIAE► KULLANILIŞI►Drog müsilajından dolayı göğüs yumuşatıcı► Flavonoitlerden dolayı diyaforetik ve diüretik► UY dolayı da sedatif/ zayıf hipnotik/antispazmodik/ fenil etilalkol est. SSS etkili► Ihlamur banyoları yatıştırıcı► Su buharı dist.ile hazırlanan Ihlamur hidrolatı (Hidrolatum Tiliae) antispazmodik (UY’dan dolayı)
FLOS TILIAE► Ihlamur kabuğu (Cortex Tiliae); ►Koleretik►Vazodilatör►Antispazmodik►KC hastalıkları ve migrende yaralanılır► Ihlamur Odunu (Carbo Ligni Tiliae);►Bitkisel kömür olup mide-barsak hast.kul.
STIPITES LAMINARIAE, LAMİNARYA► Esmer alglerden bazı deniz alglerinin talluslarını rizoitlerine birleştiren saplar► Laminaria cloustoni► L.digitata► L.saccharina türlerinden e.e.Kuzey denizlerinden özellikle de Manş denizinden toplanır.► ELDESİ: ► Kıyılardan toplanıp kurutulur.►%1 EtOH’lü süblime çöz.ile sterilize edilip cerrahide kul.
STIPITES LAMINARIAE, LAMİNARYA► BİLEŞİMİ:►%50 oranında müsilaj içerir. 3 tip müs. Vardır:► 1) ALJİN---aljinikasitpolimeri---mannuronikasit mol. Oluşur► 2) FUKOİDİN---metilpentoz esterleri----fukozsülfattan oluşur► 3) LAMİNARİN-----glukozan---1-3 ve 1-6 gl. Oluşur. Ticari bir gl.kaynağıdır/ sülfattlanmış türevler antikoagülan ve antilipemikOCH3OSO3HFUKOİDİN
STIPITES LAMINARIAE, LAMİNARYA►KULLANILIŞI►Sap ve tallusları;►Aljinikasit ve tuzlarının eldesinde kul.►Toz halinde müshil►Steril edildikten sonra cerrahide yaralardan iltihap akışını kolaylaştırmak için kul. Hacminin 10 misli su alıp şişebilir.
ALJİNİK ASİT VE TUZLARI►Laminaria sp.►Fucus vesiculosus►F. Serratus►Macrocystis pyrifera gibi esmer alglerde e.e. bir poliholozittir.► İsveç, Norveç, Kaliforniya’da e.e. OCOOHOOOOCOOH14
ALJİNİK ASİT VE TUZLARI (Acidum alginicum----Ph. Eur.)► ELDESİ:► Parçalanıp kurutulmuş esmer algler+dil.asitli su----yıkanır (fukoidin/laminarin/mannitol/mineral tuzlar ayrılıp temizlenir)+Na2CO3 çöz.----ekstre edilir------Aljinikasit Na+ tuzu (suya çekilir)---santrifüj edilir----(yabancı maddeler ayrılır)---+dil.H2SO4------ALJİNİK ASİT çöker► Bileşimi; D-mannuronikasit kondansasyonu ile oluşur (1-4 bağlı)► Na+, Ca++, Al+++ tuzları halinde kul.
Na-ALJİNAT (Natrii alginate---Ph.Eur.)► Emülgatör► Süsp.ajanı►Dolgu maddesi► Tablet dağıtıcısı olarak ilaç sanayinde kul.► Kozmetikte diş macunlarında kul.► Reflü’ye karşı kullanılan ve antiasit etkili preparatlara girer (Örn: Gaviscon--- aljinikasit+Na aljinat)►Dondurma /Reçel/Çikolata yapımında kul.
DİĞERLERİ► Al- Aljinat►Mide ülseri ted.kul.► Ca- Aljinat►Haricen hemostatik olarak kul.► Aljinatlar pansuman şeklinde jel oluşturma özellliğinden yaralarda kul.► Eksüda içeren yaralarda kul.► Kuru yaralarda kullanılmamalıdır
DİĞERLERİ►Aljinat Lifi►Hemostatik tampon, sargı hazırlanmasında kul.►Toksik ve irritan değildir
AGAR AGAR (TK) (Ph.E.) AGAR, JELOZ ►Bazı kırmızı yosun türlerinden elde edilen kurutulmuş hidrofilik, kolloidal bir madde►Gracilaria lichenoides----Seylan►Eucheuma spinosum-----Java►Gelidium amansii----Japonya►Gelidium cartilagineum---- Doğu Amerika sahillerinde bulunur
AGAR AGAR (TK) (Ph.E.) AGAR, JELOZ► Yassı şeritler halinde kaba toz► Soğuk suda erimez, şişer► Su ile kaynatılırsa erir► 1K.agar+65 K.su----10 dak.kaynat.---soğutulunca jel oluşur►Gelidium türleri---200-300 misli su ile pelteleşir (iyi cins)►Diğer türler----17-50 misli suyla pelteleşir►%0.2 agar çöz.+tannikasit---çökelek oluşmaz (jelatinden farkı)
AGAR AGAR (TK) (Ph.E.) AGAR, JELOZ►Agar ----dil.asit hidr. (sıcakta)---Galaktoz+SO4+BaCl2----çöker.►Kuru halde %20 su taşır►Müsilaj %65 oranında olup;►AGAROZ----β-gal.+anhidrogal. (1-4 kond.düz zinciri)►AGAROPEKTİN---gal.+anhidrogal.+uronikasit
AGAR AGAR (TK) (Ph.E.) AGAR, JELOZCH2OHOHOHO12 34563,6 ANHİDROGALAKTOZOCH2OHBETA GAL.1234 56
AGAR AGAR (TK) (Ph.E.) AGAR, JELOZ► KULLANILIŞI► Eczacılıkta müshil olarak kul. Kalın bağırsakta şişip kitle artırarak bağırsak peristaltizmini hızlandırır.► Eczacılk tekniğinde emülsiyon ve suppozituvar hazırlanmasında kul.► Bakteriyolojide kültür vasatı olarak kul.► Bakterilerin inkubasyon sıcaklığına dayanıklı olduğu için 400C’de jel özelliği kaybetmez (jelatinden farkı)►Gıda sanayinde jöle hazırlamada, şarap, bira berraklaştırmada
CARRAGEN, DENİZ KADAYIFI► Kırmızı yosunlardan ► Chondrus crispus (Gigartinaceae)►Gigartina mamillosa (Gigartinaceae) e.e.► İrlanda sahillerinde yetişir► Soğuk suda bir kısmı şişer, bir kısmı çözünür►%5 dekoksiyonu pelteleşir (jel oluşturur)►%0.3 çöz.+tannikasit çöz.----çökmez (jelatinden farkı) ►%0.3 çöz.+I2------mavi renk vermez
CARRAGEN, DENİZ KADAYIFI►%70-80 Müsilaj taşır ki bu carrageenan adı verilen değişik poliholozit karışımı►Galaktoz+anhidrogal.+sülfatlanmış gal. Polimeri►Göğüs yumuşatıcı, %5 dekok.---öksürük kesici►Gıda sanayinde---emülsiyon ve jel hazırlanmasında►Özelikle balık yağı ve diğer yağ emülsiyonlarında emülsiyon yapıcı ol.kul.
SEMEN CYDONIAE, AYVA ÇEKİRDEĞİ►Cydonia vulgaris (Rosaceae) meyvelerinin kurutulmuş çekirdekleri►%20 müsilaj taşır►Yumuşatıcı, özellikle çocuklarda kabızlığa karşı kul.►Yaprakları da müsilaj taşır ve öksürüğe karşı kul.
SEMEN PSYLLII, KARNIYARIK► Plantago psyllium (Plantagianceae) tohumları► Akdeniz ülkelerinde, Marmara-Batı anadolu, Adana-Gaziantep’te yaygın► Tohumlar ovat,oblong, 2-2.5 cm boyunda, kayık biçiminde, üzerinde boyuna derin bir yarık var. Üzeri parlak cilalı, siyahımsı-kahverenkli►%12-15 müsilaj ---hidr.—galakturonikasit+gal.+ks.
SEMEN PSYLLİİ, KARNIYARIK► KULLANILIŞI► Emoliyan ► Laksatif► Kolitlerde antienf. Etkisinden dolayı kul.Bağırsak mukozasında müsilaj koruyucu bir tabaka oluşturur!!!►Özafagus veya gastrointestinal sistem darlıklarında kullanılmamalıdır.
FOLIA FARFARAE, ÖKSÜRÜK OTU YAPRAĞI►Tussilago farfara (Compositae) yaprakları►Kuzey ve Doğu Anadoluda►Avrupa►Kuzey Amerika yetişen çok yıllık otsu bir bitki►Morfolojik olarak yaprakların alt yüzü çok tüylü, yürek biçiminde, uzun saplı►Anatomik olarak kamçı tüyleri olan, gevşek sünger dokusuna sahiptir
FOLİA FARFARAE, ÖKSÜRÜK OTU YAPRAĞI►Testa epidermasında %8 müsilaj►Mineral madde ve özellikle KNO3 (%15-20) bakımından zengin►Göğüs hastalıklarında pektoral olarak kul.
SEMEN FOENUGRAECİ, ÇEMENOTU TOHUMU , Trigonella foenigraeci semen (Ph.Eur.)► Trigonella foenum graecum L. (Leguminosae)► Anadoluda hem doğal, hem de kültürü (Orta Anadolu) yapılan bir bitki, otsu bir bitki►%30-50 müsilaj (Galaktomannan)►%0.015 uçucu yağ►%1 Diosgenol türevi saponozit► Fosforlu bileşikler (lesitin)► Azotlu bileşikler (kolin/ trigonellin)
SEMEN FOENUGRAECİ, ÇEMENOTU TOHUMU , Trigonella foenigraeci semen (Ph.Eur.)► KULLANILIŞI►Göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü►Müshil► İştah açıcı►Nöromüsküler stimülan►Diosgenol kaynağı olarak kul.►Halk arasında şekere karşı ve lapa halinde çıban olgunlaştırmada kul.► Ayrıca tohumu alınmış meyve parçalarının tozu baharat olarak kul.
TUBERA SALEP (TK), SALEP YUMRUSU►Monocotyledonae sınıfının orchidaceae familyası bitkilerinden;►Orchis--------Muğla-Milas ----iyi kalitede►Ophrys► Serapias► Anacamptis► Planthera► Bitkilerinin yumruları çiçek açma zamanında (Nisan-Haziran) toplanır
TUBERA SALEP (TK), SALEP YUMRUSU►Salep Türkiye, İran, Avrupa (az miktarda) e.e.►Anadoluda Kastamonu, Muğla, Antalya, Silifke, K.Maraş, Malatya, Muş, Bitlis, Van dolaylarında yabani olarak yetişir.► Orchis anatolica ve O.italica---Muğla’da►Orchis mascula ve O.purpurea---Kastamonu
TUBERA SALEP (TK), SALEP YUMRUSU►Salep ►Ana yumrusu -----gövde çıktığı yumru►Yan yumru-------drog olarak kul.►%40-50 müsilaj (O.anatolica’da %57)►Müsilajı da;►GLUKOMANNAN----3mol mannoz+1 mol gl. 1-4 polimeri
TUBERA SALEP (TK), SALEP YUMRUSU► KULLANILIŞI► Besleyici►Göğüs yumuşatıcı ► Eski dönemlerde afrodizyak olarak kullanılmış, günümüzde bilhassa kuvvet verici olarak kul.► Salep çok pahalı olduğu için çoğunlukla nişasta ile tağşiş (katıştırma) edilir. Ama mikroskop altında bu nişastaları belirlemek mümkündür. Çünkü haşlama sırasında salepteki nişastalar pelteleşir....
PECTINUM, PEKTİN►Bitki hücre çeperindeki orta lamel protopektin taşır ki bazı meyvelerde bol miktarda bulunan protopektin suda erimez, ama protopektinaz enzimi ile pektin haline döner►PEKTİN; kısmen metoksillenmiş birkaç yüz galakturonikasit moleküllerinden oluşmuş poliholozit zinciridir►MA 100.000-250.000 kadar
PECTİNUM, PEKTİN► PROTOPEKTİN----protopektinaz/asit hidroliz------PEKTİN (suda erir)► PEKTİN------Pektik asit mol.oluşur► PEKTİK ASİT-----Galakturonikasit mol.oluşur►Galakturonik asit α-1-4 bağı ile düz,uzun zincirli (30-50 üniteli) bir poiholozit► Pektindeki---Pektik asitte galakturonik asitlerin –COOH grubunun bir kısmı serbest bir kısmı da MeOH ile esterleşmiş
PECTİNUM, PEKTİN► Protopektinde ise; serbest –COOH’lerin bir kısmı Ca, Mg ile tuz oluşturmuştur.► Protopektin (suda erimez)----hidroliz---katyon ayrılır---PEKTİN (pektikasit) (suda erir, jel oluşur)►Galakturonik asitlerin –OH’leri de bazen asetilllenmiştir.► Pektin molekülüne arabinoz+ramnoz+galaktoz’an oluşan poliholozitler de katılabilir.
PECTİNUM, PEKTİN►Pektine etkili 2 enzim vardır:►1) PEKTAZ (ESTERAZ)----metil esterini hidroliz eder►2) PEKTİNAZ (HİDROLAZ)---- galakturonik asitlerin α-1-4 bağlarını parçalarOCOOHOO1COOHOO4
PECTINUM, PEKTİN►ELDESİ:►Malus communis (Rosaceae)---Elma---posa►Citrus (Rutaceae)---portakal, limon—albedo►Daucus carota (Umbelliferae)----havuç---kök►Beta vulgaris (Chenopodiaceae)---pancar--kök►Gentiana sp. (Gentianaceae)---Jansiyan---kök
PECTINUM, PEKTİN►Ticarette genellikle Na tuzu halinde suda daha kolay çözünür.►Sanayide pektin meyve suyu eldesi sırasında yan ürün olarak e.e.►Pektinin jel oluşturma özelliği ve viskozitesi; galakturonik asit ünitelerinin miktarı ve –OCH3 gruplarının sayısına bağlıdır.
PECTINUM, PEKTİN►Eczacılıkta kullanılacak pektin; ►Galakturonik asit--------%74►-OCH3 miktarı-----------%6.7 olmalı►Gıda sanayinde kullanılacak pektin standardizasyonu için; ►Dekstroz ve diğer şekerlerden yararlanılır►Na sitrat / tamponları koruyucu olarak kul.
PECTİNUM, PEKTİN► İnce veya kaba görünüşlü toz►Kokusuz►20 k.suda tamamen çözünür►Viskoz►Kolloidal ►Asit reaksiyonlu bir çözelti oluşturur
PECTİNUM, PEKTİN► ELDESİ►Narenciye meyve albedosu----dil.asitlerle kaynatılır-----pektik asit haline dönüşerek suda daha kolay erir----Çözeltiden EtOH ile çöktürmek suretiyle (EtOH derecesi 50-600’ye ayarlanır) e.e.►Ticarette sodyum tuzu genelde suda kolay eridiği için tercih edilir
PECTİNUM, PEKTİN► KULLANILIŞI► Eczacılıkta saf pektin kullanılır.► Sindirim sisteminde sadece bağırsaktaki bakterilerle parçalanır► Kaolen ve bizmut tuzlarıyla beraber antidiyareik ol.kul.►Gastritte kul.►Hemostatik olarak kul.► Toksinleri absorbe eder
PECTINUM, PEKTİN► İlaçların absorbsiyonunu geciktirmek için► Penisilin► İnsülin► Askorbik asit eliminasyonunu yavaşlatmak için kul.►Uzun süre yatan hastalarda----- yatak yaralarında pat şeklinde kul.►Gıda sanayinde emülgatör, stabilizatör olarak şekercilikte kul.►Mürekkep, kola yapımında, tekstil sanayinde kullanılır.
MUKOPOLİHOLOZİTLER►Ozamin içeren poliholozitlerdir►Ecz.lıkta önemi olmayan alg, mantar ve böceklerde bulunan KİTİN de asetilgllukozamin moleküllerinden meydana gelmiş bir mukopoliholozittir►PİROJEN denilen sulu çözeltilerde üreyen bazı bakterilerin metabolizma ürünleri de heksozaminleri taşıyan poliholozitlerdir
HEPARINUM (TF), HEPARİN► İlaç olarak kullanılan mukopoliholozitler içinde en önemlisidir►KC, akciğer, bağırsak, arterler ve benzeri organlarda tuz halinde yer alır.►100 g KC’de ----------- 7.5 mg HEPARİN var►ELDESİ:Sanayide daha çok sığır akciğerinden (KC de kullanılabilir) e.e.
HEPARINUM (TF), HEPARİN► Ezilen akciğer +su ------ 6 saat masere edilir►%2 NaOH +%3.6 (NH4)2SO4 katılır-----50 0C’de 1 saat bekletilir► Sıcaklık 70 0C’ye çıkarılır------süzülür► Süzüntü+dil.H2SO4 ile pH’sı 2.5’a ayarlanır----HAM HEPARİN çöker► Süzülür, yıkanır------yağından kurtarılır► Absolu EtOH ile dehidrate edilir►Ham heparin+EtOH-------çöktürülür, temizlenir
HEPARINUM (TF), HEPARİN► Yabancı proteinleri çöktürmek için alkali çözeltide eritilip kadmiyum klorür karşısında asetik aist ile PH 5’te çöktürülüp ayrılır.► Süzüntüye+aseton------- HEPARİN çöker►HEPARİN gri renkli, higroskobik toz► Çözeltisi asit reaksiyonlu (%1 çöz.pH=5.5)► Alkali tuzları suda çözünür► Sıcaklığa dayanıklı ki bu özelliğinden dolayı bozulmadan sterilize edilebilir
HEPARINUM (TF), HEPARİN►Miktar Tayini: Aktivite kontrolü şeklinde yapılır (referans aktivitesi ile karşılaştırılarak)►0.0077 mg referansın aktivitesi=1 IÜ►Koyun plazmasını koagüle etme yeteneği ölçülür.►Belli ml’de belli µg heparin taşıyan izotonik numune çözeltisi ve ml’de belli ünite heparin taşıyan izotonik şahit çöz.gamı hazırlanır
HEPARINUM (TF), HEPARİN►Şahitin (referansın) kaç ünitesinin ve numunenin kaç µg’nın yarı koagülasyon yaptığı hesaplanır ►Referans/numune=Numunenin aktivitesi (ünite cinsinden)► İyi bir heparin numunesinin;►1mg=120 IÜ olmalıdır (en az)
HEPARINUM (TF), HEPARİN► KULLANILIŞI► Heparin pıhtılaşmayı 2. safhada önler.► PIHTILAŞMA OLAYI:► 1.SAFHA: AKTİVİTE EDİLMİŞ TROMBOPLASTİN OLUŞUMU► 2. SAFHA: PROTROMBİNDEN------ TROMBİN OLUŞUMU (tromboplastin etkisiyle)► 3.SAFHA: TROMBİN VE Ca ++ YARDIMIYLA FİBRİNOJENDEN------FİBRİN OLUŞUMU► 4.SAFHA: FİBRİN’İN-------LİZİSE UĞRAMASI (fibrinolizin yardımıyla)
HEPARINUM (TF), HEPARİN► IV ve IM, hipodermik enjeksiyon halinde ANTİKOAGÜLAN olarka kul.►Kan transfüzyonu sırasında pıhtılaşmaya karşı kul.►Arteriosklerozda; antihiperlipidemik ajan olarak kul.(Dil altı tabletleri halinde kullanılışta pıhtılaşmaya etkili değildir)
HEPARINUM (TF), HEPARİN►MÜSTAHZARLARI►CALCİPARİN►LİQUEMİNE►FRAGMİNE►CLEXANA►FRAXİPARİNE►FLUXUM
HEPARINUM (TF), HEPARİN►BİLEŞİMİ:Proteine bağlı asit reaksiyonlu bir polimerdir►H2SO4 ile esterleşmiş GLUKOZAMİN+GLUKURONİKASİT moleküllerinden oluşmuştur.
HİYALÜRONİK ASİT►Bazı hayvan bağ dokularında bulunan ve proteinlerle tuz oluşturmuş ekimoleküler miktarda N-asetilglukozamin+D-glukuronikasit ‘ten oluşmuş bir mukopoliholozittir.
HİYALÜRONİK ASİT► KULLANILIŞI►Hiyalüronik asit ve esterleri;►Birinci ve ikinci derece yanıklar►Orta derecede sızıntılı yaralarla, ülser tedavisinde ► Ca aljinat ile kombine edilerek sızıntıyı emici etkinliği arttırabilir► PREPARATLARI: ►HYALGİN------hiyalüronikasit esteri+Ca aljinat► JALOSKİN-----hiyalüronik asit esteri