Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Tübüloi̇ntersti̇syel Hastaliklar | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
TÜBÜLOİNTERSTİSYEL HASTALIKLARDr.Şule ŞengülNefroloji BD
HEDEFLER• Akut ve kronik tübülointersitisyel hastalıkların:• Vezikoüretal reflü ve reflü nefropatisinin:– Tanımı– Patogenezi– Epidemiyolojisi– Patolojisi– Tanısı– Doğal seyri ve tedavisi
AKUT İNTERSTİSYEL NEFRİT (AİN)Tanım:• Akut,• Genellikle geri dönüşümlü,• İnterstisyumda inflamatuar infiltratlar ile karakterize nadir görülen bir akut böbrek hasarı nedenidir.
AİN• Patogenez:– Genellikle bir ilaç veya infeksiyöz ajana karşı immunolojik olarak ortaya çıkmış bir hipersensitivite reaksiyonudur• Etkene maruz kalanların az bir kısmında• Doz bağımlı olmayan• Etkene tekrar maruziyet ile tekrarlayan• Zaman zaman renal granülomlarla seyreden gecikmiş tip hipersensitivite reaksiyonuyla seyredebilen• İnfeksiyöz etken söz konusu olduğunda interstisyumda etkenin olmaması• İndükleyebilen antijenler:– Tübüler basal membran bileşenleri– Sekrete edilmiş tübüler proteinler– Non-renal proteinler (immun kompleksler)
AİN• Epidemiyoloji:– ABH’nin nadir görülen bir nedeni– Tüm böbrek biyopsilerinde %2-3 +– Açıklanamayan veya ilaçla indüklendiği düşünülen ABH biyopsilerinde %10-25 +– Her yaşta görülebilir
AİN• İlaç ilişkili• İnfeksiyon ilişkili• Sistemik hastalıklarla ilişkili• Malign neoplazmalarla ilişkili• Böbrek nakilli hastalarda• İdiyopatik
İLAÇLARLA İLİŞKİLİ AİN• Prototipik prezentasyonu metisillin ile tanımlanmıştır• Günümüze kadar pek çok ilaçla tanımlanmıştır– Beta laktam antibiyotikler, sülfonamidler, florokinolonlar ve rifampin– NSAİ ilaçlar– COX2 inhibitörleri– Antiülser ilaçlar, diüretikler, fenindion, fenitoin, allopurinol ve proton pompası inhibitörleri– Tirozin kinaz inhibitörleri, antiretroviral ilaçlar
İLAÇLARLA İLİŞKİLİ AİN• Renal belirti ve bulgular:– Etken ilaç başlandıktan birkaç gün ile birkaç hafta arasında:• Künt böğür ağrısı, ödem ve kan basıncı yüksekliği olmaksızın olabilir.• Böbrek fonksiyonunda ani bozulma (hafif…ciddi ye kadar giden derecelerde ve hastaların 1/3’ünde diyaliz gerekir)• Hafif proteinüri (<1g/gün) saptanır• İdrar analizinde anormallikler (hematüri, piyüri ve lökosit silendirleri) görülür.• Eritrosit silendiri görülmez.• USG’de böbrek boyutları normal ya da hafif artmıştır ve korteks ekojenitesi de genellikle artar.
İLAÇLARLA İLİŞKİLİ AİN• ÖZEL BULGU:– NSAİ ilaçlar ile indüklenmiş AİN hastalarının %75’inde nefrotik düzeyde proteinüri saptanır
İLAÇLARLA İLİŞKİLİ AİN• Ekstrarenal belirti ve bulgular:– Hafif ateş– Makülopapüler döküntü– Artraljiler– Eozinofili– Hemoliz veya hepatit bulguları– Artmış serum IgE düzeyi
İLAÇLARLA İLİŞKİLİ AİN• Patoloji:– Yama tarzında, genellikle derin korteks ve dış medullada lokalize inflamatuar infiltratlar• Ciddi olgularda diffüz infiltaratlarda olabilir• Hücrelerin çoğu T hücreler ve monosit-makrofajlardır• Plazma hücreleri, eozinofiller ve nötrofilik granülositler de görülebilir• Bazı hastalarda granülom formasyonu da görülebilir– İnterstisyel ödem– Işık mikroskopisinde vasküler ve glomerüler patoloji saptanmaz.– EM incelemede, NSAİ ilaçlarla indüklenmiş olgularda podosit hasarı gösterilebilir.– Hastaların çoğunda IFM ve EM incelemede immun depolanma gösterilmez.
İLAÇLARLA İLİŞKİLİ AİN• Tanı:– En kesin tanı böbrek biyopsisi– Eozinofilüri– Galyum taraması (spesifitesi düşük, önerilmiyor)
İLAÇLARLA İLİŞKİLİ AİN• Doğal seyir ve tedavi:– Böbrek yetmezliğinin derecesi prognozu belirlemiyor– ABH’nin süresi ve interstisyel fibrozisin şiddeti en iyi prognostik göstergelerdir.– Sorumlu ilacı kesilmesi ilk ve en önemli basamaktır.– Kortikosteroidler
İNFEKSİYONLARLA İLİŞKİLİ AİN• İnfeksiyöz ajanın renal parankimal invazyon yapmaksızın immunolojik mekanizmalarla AİN’ye yol açmasıdır.– Bakteriler (Brusella, Campilobakter, E.coli, Legionella, Leptospira, M.tuberculosis*, Salmonella*, Stafilokok, Streptokok ve Yersinia)– Virüsler (Adenovirüs, CMV, EBV*, Hantavirus, HAV, HBV, HSV, Polyoma…)– Parazitler (Toxoplasma*, Leismania)– Diğerleri (Chlamidia ve Mycoplasma)* Granülomatöz AİN’ye neden olabilen infeksiyöz etkenler
İNFEKSİYONLARLA İLİŞKİLİ AİN• Böbrek histopatolojisi benzerdir• Altta yatan infeksiyonun tedavisiyle genellikle düzelir• Kortikosteroid tedavi önerilmez
SİSTEMİK HASTALIKLARLA İLİŞKİLİ AİN• Sarkoidoz (granülomatöz AİN)• Sjögren sendromu (kronik tübüler disfonksiyon, hipokalemi, distal RTA ve AİN görülebilir)• SLE• Diğerleri – IgG4-ilişkili hastalık– Kryoglobulinemi
MALİGNİTELERLE İLİŞKİLİ AİN• Renal parankimin tümör hücreleriyle infiltrasyonu– Lösemi– Lenfoma– MM
İDİYOPATİK AİN• TİNU Sendromu:– İdiyopatik AİN• Hafif…ciddi ABH’ya yol açabilir– Anteriyor üveit• Göz ağrısı• Görme bozuklukları• Ateş• Miyalji• Asteni
BÖBREK NAKLİ ALICILARINDA AİN• Akut rejeksiyon, en sık nedenidir.• İlaçlar ve infeksiyonlar da yol açabilir.
KRONİK İNTERSİTİSYEL NEFRİT (KİN)• Tanım: Tübülointerstisyel bölgenin, tübüler atrofi, makrofaj ve lenfosit infiltrasyonu ve interstisyel fibrozis ile karakterize ilerleyici skarlaşmasıdır.• Primer ve sekonder formları vardır.• Sekonder formlardan, glomerüler hastalıkların seyri sırasında proteinüri ve/veya iskemi ile ilişkili tübülointerstisyel hasar anlaşılmalıdır.
KİN• Etiyoloji (1):– İlaçlar ve Toksinler • Aristolosik asit, lityum, siklosporin, takrolimus, indinavir, sisplatin, analjezik nefropati-NSAİ ilaçlar– Metabolik nedenler • Hiperürisemi, hipokalemi, hiperkalsemi, hiperoksalüri, sistinozis• Örn. Anoreksia nervozalı hastaların %15-20’sinde hipokalemik nefropati görülür.– Ağır metaller • Kurşun, kadmiyum, arsenik, civa, altın, uranyum– Radyasyon– Balkan nefropatisi– İnfeksiyonlar • Kronik piyelonefrit, malakoplaki, ksantogranülamatöz piyelonefrit
KİN• Etiyoloji (2):– İmmun nedenler • SLE, Sjögren, Wegener, Sarkoidoz…– Vasküler hastalıklar (ateroskleroz)– Transplantasyon (kronik rejeksiyon)– Hematolojik bozukluklar (MM, LCDD, SCD, PNHbüri..)– Radyasyon– Kronik obstrüksiyon– Herediter nedenler– İdiyopatik
KİN• Patogenez:– Etken…..hasar…..kemotaktik maddelerin ve lökosit adezyon moleküllerinin intersitisyuma salınması…immunolojik mekanizmalar….fibrozis, peritübüler kapiller kaybı…hipoksik böbrekler…böbrek yetmezliği ve renal replasman tedavisi ihtiyacı…
KİN• Epidemiyoloji: – Son dönem BY’nin sık görülen bir nedeni değildir– Sıklığında dünya genelinde bölgesel faktörler nedeniyle farklılıklar vardır:• Balkanlar• Sri Lanka• Orta Amerika kıyıları
KİN• Patoloji: – Tübüler atrofi ve dilatasyon– Mononükleer hücre infiltrasyonu (makrofaj, T-hücre..)– İnterstisyel fibrozis – Dilate olmuş tübüler lümenlerde tiroidizasyon görünümü (lümende homogen silendir oluşumu)– Non-kazeifiye granulamatöz reaksiyonda görülebilir.
KİN• Klinik: – Böbrek yetmezliği– Tübüler proteinüri (çoğu düşük molekül ağırlıklı protein ve <1 g/gün)– İnaktif idrar sedimenti– Böbrek yetmezliğinin relatif olarak erken evrelerinde renal anemi– Proksimal tübüler disfonksiyon (aminoasidüri, fosfatüri, proksimal RTA, Fanconi sendromu)– Distal tübüler disfonksiyon (tip 4 RTA)– Medüller disfonksiyon (konsantrasyon defekti)– Tuz kaybettiren sendrom– Tuz-duyarlı hipertansiyon
KİN• Tedavi: – Etkenin uzaklaştırılması– Kan basıncı regülasyonu gibi genel önemler– RAS inhibitörleri– Nedene özgü özel tedaviler• Sarkoidozda kortikosteroid vermek gibi…
VEZİKOÜRETERAL REFLÜ – REFLÜ NEFROPATİSİ• VUR-Tanım: – İdrarın konjenital veya edinsel nedenlerle mesaneden böbreklere geri kaçmasıdır.• Primer VUR (konjenital)• Sekonder VUR (Obstrüktif üropati veya nörojenik mesane nedeniyle)• Reflü Nefropatisi-Tanım:– VUR ve zemininde gelişen üst üriner sistem infeksiyonlarının renal skarlaşmaya neden olmasıdır.• Hipertansiyon• Gebelik toksemisi• KBY• SDBY• Sekonder FSGS-proteinüri
KAYNAKLAR• Comprehensive Clinical Nephrology, 2015• Goldman’s Cecil Medicine, 2015• The Kidney Brenner and Rector’s, 2016• www.uptodate.com