Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Talep, Arz Ve Piyasa | ppt | Sunumu İndir |
Transkript
©The McGraw-Hill Companies, 20022. Hafta Talep, arz, ve piyasa
2©The McGraw-Hill Companies, 2002Bazı anahtar terimler• Piyasa– alıcı ve satıcıların mal ve ürün alıp sattıkları yer• Talep– tüketicilerin her olası fiyattan almaya razı oldukları mal ve hizmet miktarı• Arz– üreticilerin her olası fiyattan satmaya razı oldukları mal ve hizmet miktarı• Denge fiyatı– arz ve talep edilen miktarları birbirine eşitleyen fiyat
3©The McGraw-Hill Companies, 2002Diğer şeyler sabitken fiyat ile talep edilen miktar arasındaki ilişkiyi talep eğrisi gösterir• “Diğer şeyler”:– İlgili diğer mal fiyatları– Tüketici geliri– Tüketici tercihleri• “Diğer şeyler”deki değişmeler eğrinin yerini etkilerDMiktarFiyat
4©The McGraw-Hill Companies, 2002Diğer şeyler sabitken fiyat ile arz edilen miktar arasındaki ilişkiyi arz eğrisi gösterir• “Diğer şeyler”:– teknoloji– girdi maliyetleri– hükümet düzenlemeleri• “Diğer şeyler”deki değişmeler eğrinin yerini etkilerMiktarFiyat S
5©The McGraw-Hill Companies, 2002Piyasa Dengesi • Piyasa degesi arzın talebe eşit olduğu E0 noktasındadırD0D0 SSFiyatMiktarQ0P0 E0– P0 fiyatı ve Q0 miktarı gösterir.
6©The McGraw-Hill Companies, 2002Piyasa Dengesi ve Dengesizlik• Eğer fiyat P0 düzeyinin altinda olursa talep fazlası meydana gelir– Tüketiciler üreticilerin arz ettiğinden daha fazlasını talep ederlerDDSSQ0P0EFiyatMiktarP1 Arz fazlasıP2 Talep fazlası• Eğer fiyat P0 düzeyinin üzerinde olursa arz fazlası meydana gelir– Üreticiler tüketicilerin talep ettiğinden daha fazlasını arz ederler
7©The McGraw-Hill Companies, 2002Talep eğrisinde kaymaSSE1FiyatMiktarEğer ikame malın fiyatı azalırsa ...Her fiyat düzeyi için daha az tüketilmek istenirD0D0E0Q0P0Talep eğrisi D0D0 ‘dan D1D1 ’e kayarD1D1Q1P1Piyasa E1 noktasında yeniden dengeye gelir.Fiyat P0 da kalsa arz fazlası olur.
8©The McGraw-Hill Companies, 2002Arz eğrisinde kaymaDDQ0P0 E0FiyatMiktarVarsayalımki taşıma maliyetleri arttıS0S0S1S1Arz eğrisi S1S1 e kayarEğer fiyat P0 düzeyinde kalırsa talep fazlası olurQ1P1E2Piyasa E2 noktasında yeniden dengeye gelir
9©The McGraw-Hill Companies, 2002Talebi arttırabilecek iki yol (1)• (1) Eğri üzerinde A dan B ye hareket• Fiyatdaki değişmeye tüketicinin tepkisini verir• Bu da arzı kaydırırAP0Q0 MiktarFiyatDBP1Q1
10©The McGraw-Hill Companies, 2002Talbi arttırabilecek iki yol (2)• (2) Talep eğrisinin D0 dan D1 a kayması• Veri her fiyattan talebin artmasına neden olur• ör. P0 fiyat düzeyinde talep edilen miktar Q0 dan Q1 e çıkar: P1 düzeyinde talep edilen miktar Q1 den Q3 a çıkarABP0Q0 Q1D0MiktarFiyatP1CD1FQ2 Q3
11©The McGraw-Hill Companies, 2002Piyasa dengesizliği• Varsayalım ki kötü hasat sonucu arz SS e kaymış• Hükümet fakiri korumak için P1 seviyesinde tavan fiyat koysun• P0 denge fiyat seviyesinin altında yer alır• Sonuç: talep fazlasıMiktarFiyatP0Q0QSDSP1EA BP2Talep fazlasıQDD SOrtaya çıkan ta ep fazlası sorunu için ürünün pay edilmesi gerekir
12©The McGraw-Hill Companies, 2002Fiyat ve miktar değişmeleri• Gerçekte, arz ve talep eğrilerini önceden çizemeyiz• Bu yüzden gerçekleşmiş değerleri kullanırız
13©The McGraw-Hill Companies, 2002Ne, Nasıl ve Kimin için• Piyasa:• Arzı talep edilen miktarı eşitleyen fiyatı bularak– Ne kadar ürünün üretilmesi gerektiğine karar verir• Piyasa denge fiyatını ödemeye gönüllü tüketicileri bularak– Ürünün kimler için üretildiğini belirler• Firmaların satmaya gönüllü olduğu ama tüketicilerin o fiyattan almaya razı olmadığı fiyatlar olabilir– Hangi ürünün üretileceğine karar verir
©The McGraw-Hill Companies, 2002Arz ve talep esneklikleri
15©The McGraw-Hill Companies, 2002Talebin fiyat esnekliği…bir malın fiyatındaki değişmeye karşılık talepedilen miktarında meydana gelen değişmetanım:talep edilen miktardaki % değişmefiyatdaki % değişme
16©The McGraw-Hill Companies, 2002Esnek Talep• Talep esnek...EĞER...Fiyat esnekliği (eksi işareti ihmal ederek) -1 den büyük oldursa– Yani, talep edilen miktardaki % değişme fiyatdaki % değişmeyi geçerseÖr: eğer fiyatdaki % 5 artışa talep edilen miktar % 7 düşüşle tepki verirse esneklik -7 5 = -1.4
17©The McGraw-Hill Companies, 2002Katı Talep• Talep katıdır... EĞER...– Fiyat esnekliği -1 ile 0 arasında olursa– Yani, talep edilen miktardaki % değişme fiyatdaki % değişmeden küçük olursaÖr: fiyatdaki % 5 lik artışa talep edilen miktar % 3.5 lık düşüşle tepki verirse esneklik - 3.5 5 = - 0.7
18©The McGraw-Hill Companies, 2002Birim esnek talep• Talep birim esnektir...EĞER...– Fiyat esnekliği -1 olduğunda– Yani, talep edilen miktardaki % değişme fiyatdaki % değişmeye eşit olursa Ör: fiyatdaki % 5 lik artışa talep edilen miktar % 5 lik düşüşle tepki verirse esneklik - 5 5 = - 1
19©The McGraw-Hill Companies, 2002Doğrusal talep ve esneklikDüz bir talep eğrisi boyunca fiyat esnekliği farklı değerler alırDBirim esneklikEsneklikKatı esneklikMiktarFiyatD
20©The McGraw-Hill Companies, 2002Fiyat esnekliğini ne belirler?• Alternatif (ikame) ürünleri bulabilme kolaylığı• ÖRNEK:– Fiyatı yükseldiğinde başka bir deterjan bulmak kolay olacaktır– Bu durumda talebin esnek olmasını bekleriz– Fakat tüm deterjanların fiyatları yükselirse alternatif ürün bulunamaz– Dolayısı ile talebin katı olmasını bekleriz
21©The McGraw-Hill Companies, 2002Esneklik uzun dönemde daha yüksektir• Kısa dönemde, tüketiciler harcama alışkanlıklarını hemen değiştiremezler• Fiyat yükselmeye devam ederse, o zaman tüketiciler değişmelere göre uyum göstereceklerdir.• Talep– Uzun dönemde daha esnektir.– Fakat kısa dönemde görece daha katıdır.
22©The McGraw-Hill Companies, 2002Esneklik ve GelirFiyyat değiştiğinde,firmanın toplam geliri (TR) üzerindeki etki talebi fiyat esnekliğine bağlı olacaktır. Fiyat artışı Fiyat düşüşü Talep esnek TR düşer TR artar Talep birim esnek TR değişmez TR değişmez Talep katı TR artar TR düşer
23©The McGraw-Hill Companies, 2002Esneklik ve fiyat düşmeleriDBirim esnekEsnekKatıMiktarFiayatDMiktarToplam Gelir(+)TR< (-)TR(+)TR< (-)TRFiyat düştüğünde: eğer talep esnekse, yeni satışlardan elde edilen gelir varolan satışlardan elde edilen gelirdeki düşmeden daha fazla olacaktır – TR yükselir;Eğer talep katıysa, yeni satışlardan elde edilen gelir varolan satışlardan elde edilen gelirdeki düşmeden daha düşük olacaktır – TR düşer
24©The McGraw-Hill Companies, 2002Esneklik ve metro fiyatları• Yolcular otobüs, taksi, dolmuş ve kullanabilir– Dolayısıyla talep esnektir (ör: - 1.4)– Ve fiyatlardaki bir artış metro yolculuğuna olan talebi ve harcamaları düşürür• Eğer yolcuların alternatif ulaşım araçları yoksa– Talep katı olabailir (ör: - 0.7)– Fiyatları arttırmanın yolculuk talebi üzerindeki etkisi daha az olacaktır– Ve gelir artacaktırGeliri arttırmak için metro ücretleri nasıl değiştirilmelidir?
25©The McGraw-Hill Companies, 2002Talebin çapraz fiyat esnekliğii malının j malına göre talebin çapraz fiyat esnekliği:i malının talep edilen miktarındaki % değişme j malının fiyatındaki % değişmeBu pozitif ya da negatif çıkabilirEğer iki mal ikamelerse çapraz fiyat esnekliği pozitif olma eğilimindedir: ör. Çay ve kahveEğer iki mal tamamlayıcılarsa çapraz fiyat esnekliği negatif olma eğilimindedir: ör. Süt ve kahve
26©The McGraw-Hill Companies, 2002Talebin gelir esnekliğiTalebin gelir esnekliği talep edilen miktarın gelirdeki bir değişmeye duyarlılığını ölçer : Talep edilen miktardaki % değişme Tüketici gelirindeki % değişmeGelir esnekliği pozitif ya da negatif olabilir
27©The McGraw-Hill Companies, 2002Normal ve düşük ürünler• NORMAL bir ürünün talebin gelir esnekliği pozitiftir– Gelirdeki bir artış talep edilen miktarı arttırır ör. Süt ürünleri• Düşük bir ürünün talebin gelir esnekliği negatiftir– Gelirdeki bir artış talep edilen miktarı azaltır ör. kömür• LÜKS bir ürünün talebin gelir esnekliği 1 den büyüktür ör. Bazı kozmetik markaları
28©The McGraw-Hill Companies, 2002Gelir ve talep eğrileriGelirde bir artış:MiktarFiyatD0NORMAL ÜRÜN DÜŞÜK ÜRÜNMiktarD0FiyatD1Talep eğrisi sağa kayarD1Talep eğrisi sola kayar