| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | Anatomi̇ Nedi̇r? | ppt | Sunumu İndir |
Transkript
ANATOMİ NEDİR?• Anatomi: grekçede kesip, parçalara ayırmak anlamındadır.– Ana: içinden, baştan sona– Temnein: kesip, parçalara ayırmak• Başarılı bir hekim olmanın en önemli koşullarından biri, iyi bir anatomi bilgisine sahip olmaktır.
ANATOMİ• Anatomi, insan vücudunu oluşturan yapıların normal şekil, yapı, pozisyon ve fonksiyon ve aralarındaki ilişkileri inceleyen en eski tıp dalıdır.• İlk çalışmalara MÖ 500 yıllarında Mısır’da rastlanmıştır.• Andreas Vesalius (1514-1564) Modern anatominin babası.
ANATOMİ• Sistematik Anatomi– İnsan vücudunun organ gruplarına (SİSTEM) göre incelendiği anatomi şekli• Hareket Sistemi• Dolaşım Sistemi• Solunum Sistemi• Sindirim Sistemi• Ürogenital Sistem• Sinir Sistemi• Duyu Organları
ANATOMİ• Topografik Anatomi– İnsan vücudunun bölüm ve bölgelere ayrılması sonucu ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir. • Sistemden bağımsızdır.• Makroskopik Anatomi,– İnsan vücudunun çıplak gözle incelenmesi sonucu ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir. (Gross Anatomy)• Sistematik, topografik ve yüzeyel olarak ele alınabilir.....• Mikroskopik Anatomi– Gözle görülemeyen hücre ve dokuların mikroskopla incelenmesi ile ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir (Histoloji – Sitoloji)
Normal Anatomik Duruşpositio anatomica normalis• Ayakta dik duran, yüzü öne dönük, gözleri ile karşıya bakan, kolları yanlarda sarkık, avuç içleri öne bakan, ayakları bitişik bir şekilde duran kişinin pozisyonudur.
Anatomik Eksenler (Axis)• Axis verticalis• Axis transversalis• Axis sagittalis
Anatomik Düzlemler (Plana)• Planum sagittale: vücudun uzun ekseni boyunca, yere dik olarak önden arkaya veya arkadan öne doğru geçirilen düzlemlerdir– Planum medianum: vücudu sağ-sol iki eşit yarıma böler.– Planum paramedianum: vücudu sağ-sol eşit olmayan iki yarıma böler.
Anatomik Düzlemler• Planum frontale (coronale) – Vücudun uzun ekseni boyunca geçirilen ve ön-arka eşit olmayan iki yarıma bölen düzlemlerdir.• Planum horizontale (transversum)– Yere paralel geçirilen ve vücudu üst-alt iki eşit olmayan yarıma bölen düzlemlerdir.
Genel Terimler• Anterior: ön, önde bulunan• Posterior: arka, arkada (=dorsalis)• Superior: üstte, yukarıda (=cranialis)• Inferior: alt, aşağı (=caudalis)• Medialis: iç tarafta, orta düzleme yakın• Lateralis: dışta, yanda, orta düzlemden uzak• Intermedius: ikil oluşum arasında bulunan• Medianus: orta hatta bulunan• Centralis: merkeze yakın olan oluşumlar• Peripheralis: merkezden uzakta• Internus: içeride, içe ait olan• Externus: dışta, dışa ait olan
Genel Terimler• Proximalis: gövdeye yakın olan• Distalis: gövdeden veya başlangıçtan uzakta olan • Apicalis: tepe ile ilgili, tepeye yakın• Basalis: taban ile ilgili, tabana yakın olan• Verticalis: dikey, düşey• Horizontalis: yatay, enine• Superficialis: yüzeyel, yüzeye yakın olan• Profundus: yüzeyden uzakta, derinde• Dexter: sağ, sağda bulunan• Sinister: sol, solda bulunan
Genel Terimler• Flexion: sagittal düzlemde eklem kollarının birbirine yaklaşması• Extension: sagittal düzlemde eklem kolları arasındaki açının büyütülmesi• Abduction: frontal planda eklem kolunun orta hattan uzaklaşması• Adduction: frontal planda eklem kolunun orta hatta yaklaşması• Rotation: bir eksende dönme hareketi– Pronation– supination• Inversion:ayak tabanının orta düzleme döndürülme hareketi• Eversion: ayak tabanının dışyana bakacak şekilde döndürülmesi• Circumduction: abduction, adduction, flexion ve extension hareketlerinin kombinasyonu sonucu oluşan dairesel hareket
Osteoloji (Kemik Bilimi)• Koruma ve destek fonksiyonları,• Kan hücrelerinin yapımı,• Bazı minerallerin depolanması• Kasların tutunma yerleri olduklarından hareket sisteminin önemli bir parçasıdırlar.
Osteoloji• Yenidoğanda ~270 adet,• Erişkinde ~206 adet kemik vardır• Periosteum • Cavitas medullaris – (kemik iliği buradadır)
Osteoloji• Uzun kemikler (ossa longa)– Humerus, femur• Kısa kemikler (ossa brevia)– Ossa carpi, ossa tarsi (el-ayak bileği kemikleri)• Yassı kemikler (ossa plana)– Os parietale, os occipitale, costae, sternum• Sesamoid kemikler (ossa sesamoidea)– Patella• Havalı kemikler (ossa pneumatica)– maxilla• Düzensiz kemikler (ossa irregularia)– Sacrum, coxae ve mandibula
Uzun kemiklerKısa kemiklerYassı kemiklerDüzensiz kemiklerKemiklerin Şekillerine Göre Sınıflandırılması
Kemiğin Yapısı(Mikroskopik)
BÜYÜMEErişkinde büyüme epifiz plakaları kapanana kadar devam eder. Büyüme endokondral kemikleşmede olduğu gibi gelişir.Yaklaşık olarak kadınlarda 18, erkeklerde 21 yaşına kadar büyüme devam eder.
EKLEM GENEL BİLGİ• ARTHROLOGIA– Anatominin eklemleri inceleyen dalı• Hareketli olsun ya da olmasın kemiklerin herhangi bir şekilde birleştikleri yerlere EKLEM (articulatio) denir.
SINIFLANDIRMAFONKSİYONEL• Oynamaz eklemler (synarthrosis)• Yarı oynar eklemler (amphyarthrosis)• Oynar eklemler (diarthrosis)MORFOLOJİK Fibröz eklemler (articulationes fibrosae) Kartilaginöz eklemler (articulationes cartilaginea) Sinoviyal eklemler (articulationes synoviales)Fibröz ve kartilaginöz eklemlere nonsinovial eklemler de denir.
FİBRÖZ EKLEMLER• Kemik uçları arasında eklem boşluğu bulunmaz.• Devamlılığı fibröz bağ dokusu ile sağlanır.• Çoğu oynamaz eklemlerdir.• 3 alt grubu vardır:1. Sutura2. Gomphosis3. Syndesmosis
FİBRÖZ EKLEMLER• Kafatası kemikleri arasında görülür.• Dikiş tarzı eklemleşme olup ileri yaşlarda genellikle kaynaşırlar.-SUTURA- -GOMPHOSIS- -SYNDESMOSIS-• Alt ve üst çenedeki diş yuvaları ile diş kökleri arasındaki hareketsiz eklemlerdir.– Art.dentoalveolaris• Bir syndesmosis tipi olarak kabul edilir.• Sık bağ dokusu aracılığı ile eklemleşirler.• Sınırlı harekete olanak verirler.- Syndesmoses columna vertebrales
KARTİLAGİNÖZ EKLEMLER• Kemik uçları arasında hyalin kıkırdak veya fibrokartilaginöz doku bulunur.• Eklem yüzleri arasında boşluk yoktur.• 2 alt grubu vardır:1. Synchondrosis2. Symphysis
KARTİLAGİNÖZ EKLEMLER• Kemik uçları arasında hyalin kıkırdak bulunur.• Zamanla kemikleşme oluşur.• Hareketsizdirler.– Metafiz• Uzun kemiklerdeki epifiz-diafiz birleşme yeri– Synchondrosis xiphosternalis-Synchondrosis-Primer kartilaginöz -Symhysis-Sekonder kartilaginöz-• Eklem yüzleri arasında fibrokartilaginöz bir discus bulunur.• Zamanla kemikleşme olmaz.• Az da olsa hareketlidir.• Orta hatta bulunurlar.– Symhysis intervertebralis– Symphysis pubica
SİNOVİYAL EKLEMLER Hareketlidir. Ekleme katılan kemikler ayrıdır, Eklem yüzleri birbiri ile temas eder ancak yapısal devamlılık göstermezler. Sıvı ile dolu bir eklem aralığı (synovia) vardır. Genel anlamda eklem kelimesi ile kastedilen sinoviyal eklemlerdir. Eklem oluşumuna katılan 4 grup yapı vardır.1. Eklem yüzleri ve eklem kıkırdakları2. Eklem kapsülü3. Eklem boşluğu4. Eklem bağları
Synoviyal Eklemler;Eklem Yüzleri ve Eklem Kıkırdakları• Facies articularis (eklem yüzü)– Eklem yüzlerinde uyumsuzluk olduğunda;• Eklem diski (discus articularis)• Menisküsler (meniscus articularis)• Cart. articularis (eklem kıkırdağı)– Darbelerin kemiğe yansıtılmasını azaltır.
Synoviyal Eklemler;Eklem Kapsülü- Capsula articularis• Eklem yüzleri ve eklem boşluğunu çevreler ve eklem yüzlerini bir arada tutar.• İki tabakadan meydana gelir;– Membrana fibrosa• Sağlam• Periost ile devam eder– Membrana synovialis• Synovia* denen sıvıyı salgılar***
Synoviyal Eklemler;Eklem Boşluğu- Cavitas articularis• Eklem yüzleri arasındaki potansiyel boşluktur.• Hyalin kıkırdak ve membrana synovialis ile sınırlanmıştır.• Bu boşlukta negatif basınç bulunur.
Synoviyal Eklemler;Eklem Bağları• Eklemi meydana getiren kemikleri birbirine bağlayan oluşumlara ligament denir.• Eklem kapsülünü desteklerler.• Bulundukları yere göre 3 gruba ayrılırlar:– Ekstrakapsüler– Kapsüler– İntrakapsüler
*Synovia • Membrana synovialis ve uzantıları tarafından salgılanan• Hyaluronik asit’ten zengin,• Berrak,• Müsin içeren,• Saman sarısı renginde bir sıvıdır.• Fonksiyonu;– Eklem yüzlerinin kayganlığını arttırır,– Eklem kıkırdağının beslenmesini sağlar,– Ekleme uygulanan basıncı tüm eklem yüzlerine eşit olarak dağıtır.
Synovial Eklem Çeşitleri• Eklem yüzlerinin şekillerine göre, eklemin eksensel hareket olanaklarına göre sınıflandırılmaktadır• Synovial eklemler 3 eksende hareket edebilirler:– Transvers eksen: fleksiyon-ekstensiyon– Sagittal eksen: abduksiyon-adduksiyon– Vertikal eksen: rotasyon• Düz yüzeylerde kayma hareketi• Silindirik yüzeyli eklemler tek eksende,• Eliptik yüzeyli eklemler iki eksende,• Sferik yüzeyli eklemler üç eksende hareket edebilirler.
HAREKETLİ EKLEMLERDE KONVEKS EKLEM YÜZEYİNE GÖRE SINIFLAMA1. Art. spheroidea2. Art. elipsoidea3. Art. sellaris4. Art. gynglymus 5. Art. trochoidea6. Art. plana
Art. Gynglymus (menteşemsi eklem):• Konveks eklem yüzü makara şeklindedir, konkav eklem yüzü buna uyar• Transvers eksen etrafında fleksiyon ve ekstensiyon yapar• Bu tür eklemlerde yan bağlar bulunurÖr: Art. humero-ulnaris
• Konveks eklem yüzü silindir şeklindedir, konkav eklem yüzü osteofibröz bir halka şeklindedir• Tek eksenlidir ve ekseni vertikal yöndedir.• Ör: Art. radio-ulnarisArt. trochoidea
Articulatio sellaris• Eğer tipi eklem de denir• Her iki eklem yüzü bir yönde konveks diğer yönde konkavdır• Eksenleri transvers ve sagittal yöndedir; - Transvers eksende, flexion veya extensiyon yapar- Sagittal eksende abduksiyon veya adduksiyon yaparÖr: Art. Carpo-metacarpalis pollicis
• Oval bir konveks yüzeyin, kendisine uygun oval bir konkav yüzey ile eklemleşmesi sonucu oluşur.Ör: Art. radiocarpea Art. elipsoidea (Art. condylaris)
5. Art. plana• Eklem yüzleri karşılıklı olarak düzdür• Eklem yüzleri birbirinin üzerinden kayar• Ör: Tarsal ve metatarsal kemikler arasındaki eklem
6. Art. spheroidea• Konveks eklem yüzü küre şeklindedir• Konkav eklem yüzü ise bu küreyi içine alacak şekilde bir çukurdur.• Ör: Art coxae
EKLEMLERDE ÇIKIKLARI (luxation) ÖNLEYEN FAKTÖRLER• Eklem içindeki negatif basınç• Eklem kapsülü ve eklem bağları• Eklemi saran kas ve kirişler• Eklem yüzlerinin şekli.
ÜST EKSTREMİTE’NİN KEMİKLERİ
EKSTREMİTE EKLEMLERİ• Art.acromioclavicularis• Art.sternoclavicularis– Plana tipi (synovial)– Lig.sternoclavicularis ant. ve post.– Lig.acromioclaviculare– Lig.coracoclaviculare
Articulatio Humeri – omuz eklemi• Caput humeri ile• Cavitas glenoidalis arasındadır.• Synoviyal-sferoid tiptir.– Capsula articularis• Rotator cuff kasları ile desteklenmektedir.– Lig. glenohumerale– Lig. coracohumerale
Articulatio cubiti – dirsek eklemi• Humerus alt ucu ile radius ve ulna’nın üst uçları arasındaki eklemlerdir.• Fonksiyonel olarak dirsek eklemi ginglimus tipindedir.– Art.humeroradialis – sferoid tip– Art.humeroulnaris – ginglimus tip– Art.radioulnaris proximalis – trokoid tip• Lig.annulare radii• Chorda obliqua• Lig collaterale ulnare• Lig.collaterale radiale
• Radioulnar eklemler– Art.radioulnaris prox. ve distalis (trokoid tip)– Syndesmosis radioulnaris• Radiokarpal eklemler– elipsoid• Karpal eklemler– İnterkarpal– Mediokarpal– Plana tipi• El tarak ve parmak iskeleti eklemleri– Karpometakarpal– Metakarpofalangeal– İnterfalangeal
Omuz Eklemi Çevresinde Bulunan Kaslar(Skapulohumeral Kaslar*) Kol Kasları Ön Kol Kasları El Kasları
Omuz Eklemi Çevresinde Bulunan Kaslar M. deltoideus M. supraspinatus M. infraspinatus M. teres minor M. subscapularis M. teres major
Rotator kaf (manşet kasları) (SITS)• M. supraspinatus• M. infraspinatus• M. teres minor• M. subscapularis Omuz eklemi kapsülüne yapışıktırlar ve kapsülü kuvvetlendirirler. Humerus başının eklem çukurunda kalmasını sağlayan (çıkığı önleyen) önemli etmenlerdendirler.
Kol Kasları Kolun Kompartmanları Fleksor (Anterior, Ön) Kompartman M. biceps brachii M. brachialis M. coracobrachialis Ekstensor (Posterior, Arka) Kompartman M. triceps brachii
Önkol KaslarıFleksor (Anterior, Ön) Kompartman(Fleksor – Pronator Grup)*Elin ve parmakların fleksiyonu*Önkolun pronasyonuExtensor (arka) kompartman(Ekstensor-supinator Grup)*Elin ve parmakların ekstansiyonu* Önkolun supinasyonu
El KaslarıAponeurosis palmarisThenar KaslarHypothenar KaslarOrta Kompartman kasları
Anatomi̇ Nedi̇r?
Yıl : 2020
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle