| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | Guatr Ve Tiroiditis | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
Guatr ve Tiroiditisler Prof.Dr.Yılmaz AKGÜN
Tiroid Hastalıkları (Histopatolojik-Fonksiyonel) Guatr Malign Tiroid Hast. Tiroiditler Hipertiroidi HipotiroidiÖtiroidi
Tanım Genel olarak tiroid bezinin büyümüş olduğu durumlara guatr adı verilir. Özel olarak tiroid bezinin iltihabi ve tümöral olmayan her türlü büyümesine guatr denir. Latince \gutter” Fransızca \goitre\, yani boğaz kelimesinden gelmiştir. M.Ö. 2700 yıllarında biliniyordu Yaşla birlikte sıklığı artmakla birlikte ülkemizde guatr oranı %30’dur.
5
Etiyoloji Endemik Sporadik Ailevi guatr
Endemik Guatr Bir bölgede dikkati çekecek kadar çok sayıda guatrlı bulunmasına endemik guatr denir. Daha çok iyot eksikliği, guatrojen maddelerin yenilmesi gibi dış faktörler endemik guatr nedenleridir. Endemik guatr bölgelerinde erkeklerde da kadınlardakine yakın sayıda guatr olur. Çoğunlukla ötiroid Gıdalardaki iyot miktarına bağlı olarak guatr erken yaşta ortaya çıkabilir.
İyot Eksikliğine bağlı Endemik Guatr İYOT YETERSİZLİĞİ Yeterli tiroid hormonu yapılamaz Kanda tiroid hormonu düzeyi düşer Hipofizden TSH Salınımı artar Troid bezi daha fazla çalışır GUATR
Endemik Guatr Genellikle T4 ve ST4 düşük, T3 ve TSH normalin üst sınırında veya yüksektir. TSH artışına rağmen hormon üretimi yeterli değilse endemik guatra hipotiroidi eklenir. Hipotiroidi hafif, subklinik veya aşikar olabilir. Endemik bölgelerde iyot proflaksisi uygulanır. Ancak guatrlı hastalara çok fazla iyot verilmesi bazen tirotoksikoz nedeni olabilir. Hipotiroidi varsa T4 de verilebilir.
Sporadik Guatr Endemik guatr bölgeleri dışında görülen ve nedeni bulunamayan guatrlardır. Kadınlarda erkeklerden 8 kat fazla görülür ve 40 yaş üzerinde sıklığı artar. Genellikle aile hikayesi vardır. Genellikle serum TSH seviyesi yüksekliğine bağlı olarak tiroid bezinde diffüz ve/veya multinoduler büyüme ve morfolojik değişiklikler oluşur.
Sporadik Guatr Genellikle tiroid fonksiyonları normaldir. Uzun yıllar süren olgularda hipertiroidi ortaya çıkabilir. Bası bulguları çok enderdir
Ailevi Guatr Kalıtsal enzim defektlerine bağlı olarak, genellikle hipotiroidi ile birlikte olan nodüler guatrlardır. Enzimdeki defekt sonucu iyot akümülasyonu, organifikasyonu, iyodotirozinin diiodotirozine değişimi safhalarında bozukluk veya serum iyodoproteinine bağlı bozukluklar bulunabilir.
Ailevi Guatr Doğuşta veya çocuklukta guatrla beraber hipotiroidi bulunması kalıtsal bir defekt düşündürür. Böyle bir çocukta sağırlığın da bulunmasına Pendred Sendromu denir. Nörolojik bozukluklar, spastisite sık görülür.
Guatr Patolojisi Bazı hücreler, TSH ve diğer uyarıcılara fazla yanıt verirken, bazıları daha az yanıt vermektedir. Guatrda tiroid dokusu diffüz veya nodüler olarak büyüyebilir. Başlangıçta tiroidde hiperplazi vardır. Daha sonraki dönemlerde hastalık ilerlemeye devam edip geniş folliküller ve nodüller oluşmaya başlar. Nodüller zamanla büyüyüp kistik dejenerasyon, kanamalar ve kalsifikasyon gösterebilirler.
Diffüz Guatr - Nodüler Guatr Diffüz Guatr Nodüler Guatr
Tiroid Nodülleri Soliter tiroid nodülü %4 oranında görülür. Soliter tiroid nodüllerinde malignensi insidansı %15-20 dir. Sert nodüllerde malignensi riski 2-3 kat fazladır. 1,5 cm den büyük olan ve solid –soğuk yapı gösteren nodüller, dominant nodül olarak kabul edilir. Soliter nodüller gibi malignite açısından İİAB önerilir. Multinodüler tiroid bezinde, dominant olan bir nodülde kanser insidansı %3-7 dir. Nodül sıklığında kadın/erkek oranı 5-8/1’dir. 15 yaşın altında ve 65 yaşın üstündeki hastaların nodüllerinde malignite riski %45 dir
Guatr’da Klinik Tablo • Birçok hasta asemptomatiktir. • En yaygın semptom basıya bağlı dispne, bazen disfaji ve nadiren disfonidir. Retrosternal guatrda dispne daha belirgindir. Bazen Juguler vende venöz dönüş engellenebilir. • Ani ağrı ve tiroidin hızla büyüdüğü durumlarda, kist içine kanama yada anaplastik tiroid Ca düşünülmelidir. • Fizik Muayenede; diffüz büyümüş yumuşak tiroid saptanabilir. Bazen değişik ebadlarda nodül saptanabilir. • Ek olarak tiroid fonksiyon bozukluğuna bağlı semptomlar görülür.
Retrosternal (Plonjan) guatr
DSÖ guatr derecelendirme sistemi: Evre O : Guatr yok Evre 1a : Palpasyonla var, boyun ekstansiyonda bile görülmüyor Evre 1b : Palpasyonla var; boyun ekstansyonda görülüyor Evre 2 : Boynun normal pozisyonunda görülüyor Evre 3 : Uzaktan farkedilen büyük guatr
Guatrlarda tedavi •Küçük diffüz basit guatrlı hastaların çoğunda tedaviye gerek yoktur. •Endemik guatr iyot verilerek tedavi edilir. •Endemik veya sporadik diffüz guatrlarda TSH’yı baskılayacak dozda L- T4 ile tedavisi 1,5-2 gr/kg (100-150 gr/gün) hiperplaziyi azaltarak guatr’ı küçültebilir. (Boyuna radyasyon hikayesi olanlar hariç). L-T4 tedavisine diffüz guatrlar, nodüler olanlara oranla, küçük guatrlar (≤3 cm) büyüklere oranla daha iyi yanıt vermektedir. 6-12 ay içinde yanıt vermeyen olgularda L-T4 tedavisi kesilmelidir. Cerrahi tedavinin riskli olduğu veya hasta cerrahi tedaviyi kabul etmezse, RAI tedavisi alternatif bir tedavi yöntemi olabilir.
Cerrahi Tedavi Endikasyonları – Teknikleri • Kozmetik deformite • Bası semptomları • Retrosternal Guatr(planjuan guatr) • İİAB'de şüpheli yada malignensi şüphesi • Üç aspirasyondan sonra tiroid kistleri tekrarlayanlarda • 4 cm’den büyük kist • USG’de kompleks kist Nodül enükleasyonu Total tiroid lobektomi İpsilateral total tiroid lobektomi + kontralateral subtotal tiroid lobektomi (Son zamanlarda sıklıkla önerilmektedir) Total tiroidektomi Total tiroidektomi + lenf nodu diseksiyonu
Tiroidektomi sonrası takip Nodüler guatr nedeniyle yapılan cerrahi tedavi sonrası gelişecek hipotiroidiyi ve nüksü önlemek için hasta takip edilir; TSH düzeyini düzeltecek şekilde LT4 preparatı verilir. Gebelerde ve süt verenlerde LT4 kesilmez. TSH daha sık kontrol edilerek ilaç dozu düzenlenir.
Tiroid nodülüne yaklaşım Palpabl Tiroid Nodul (>15mm) Düşük TSH Normal TSH Sintigrafi USG (solid-kistik) eşliğinde İİABSıcak Nodul Soğuk Nodul RAI Ablasyon, Cerrahi veya Antitiroid ilaçlar Yetersiz – İİAB tekrarla Cerrahi veya Sitoloji KistBenign TSH supresyonu Şüpheli veya folliküler Ca Malign Cerrahi %5 %10 %70 %15
TİROİDİTLER
Tanımı • Etiyolojik olarak farklı nedenlerle oluşan inflamatuar tiroid hastalıkları tiroiditler başlığı altında toplanır. • Akut Süpüratif Tiroidit • Subakut Tiroidit (de Quervain Tiroiditi) (Granülomatöz dev hücreli tiroidit) • Kronik Tiroidit – Hashimato Tiroiditi (Otoimmun lenfositik tiroidit) – Riedel Tiroiditi
Akut ve Subakut Tiroiditler • Tek taraflı olarak boyunda ağrılı kitle, yutma güçlüğü, boyun hareketlerinde kısıtlanma ve ateş ana şikayetlerdir. • Sıklıkla ÜSYE’nu takiben gelişir. • TFT’leri tiroiditin seyrine göre değişir.
AKUT SÜPÜRATİF TİROİDİT Çocukluk ve gençlik çağının nadir görülen hastalığıdır. Genellikle bir ÜSYE ile birlikte akut olarak görülür. Tiroid üzerindeki deride ödem, kızarıklık, bazen fluktuasyon verebilen şişlik, ağrı, disfaji ve ateş görülür. Etken çoğunlukla Gr (+) koklar, bazen E.colidir. 6-8 haftada kendini sınırlar
Akut Süpüratif Tiroidit Süpürasyon genellikle tek taraflıdır, ancak derin boyun fasyal yapılara, hızla derin trakea, özofagus ve mediastene yayılır. US’de tiroid ödemli olarak görülür, bazen etrafında koleksiyon vardır. Sintigrafide normal RAI tutulumu gözlenir. Tedavi : Sekel bırakmaz IV antibiyotik uygulaması Abse varlığında drenaj İleri olgularda lobektomi (nadir)
SUBAKUT AĞRILI (GRANÜLAMATÖZ TİROİDİT, DE QUERVAİN TİROİDİTİ ) •Ağrılı tiroid bezinin en sık görülen nedenidir. •Gerçek nedeni beli değildir ancak sıklıkla viral bir enfeksiyonu takiben oluşur. •Özellikle orta yaşlarındaki kadınlarda görülür. •Subfebril ateş, genel durum bozukluğu, çabuk yorulma, kas ağrıları, yutma güçlüğü, tiroid lokalizasyonunda ve boyunda ağrı vardır. •Fizik muayenede o taraftaki tiroid lobu ağrılı, hassas, sert ve noduler yapıdadır.
SUBAKUT AĞRILI (GRANÜLAMATÖZ TİROİDİT, DE QUERVAİN TİROİDİTİ ) •Sintigrafide tutulum yoktur. •US’de stromal ekojenite artışı vardır. •İnflamatuar proçes devam ederse striktüre neden olabilir. Hafif olgularda asetomifen Ciddi olgularda NSAİ ilaçlar veya 40-60 mg/gün prednizon 7-10 gün süreyle verilir. Hipertiroidi varlığında β-blokerler, Antitiroid ilaç gereksiz. Hipotiroidi varsa Levotiroksin %10 olguda kalıcı hipotiroidizm gelişir.
KRONİK LENFOSİTİK TİROİDİT ( HASHİMOTO TİROİDİTİ ) •30-50 yaş arasında ve kadınlarda 10 kat fazla görülür. •En sık hipotiroidi nedenidir. •%50 olguda Aile öyküsünde lenfositik tiroidit, idiopatik hipotiroidi, Graves Hastalığı %30-40 mevcut •Tiroid bezinin otoimmün hastalıklarının en yaygın olanıdır. •Etiolojisinde hem humoral hem de hücresel mekanizmaların birlikte rol oynar.
HASHIMOTO’S TİROİDİT’TE PATOGENEZ
KRONİK LENFOSİTİK TİROİDİT ( HASHİMOTO TİROİDİTİ ) Genelde asemptomatiktir. Boğazda sıkışma hissi, tiroidin ağrısız büyümesi ve bası belirtileri görülebilir. Fizik muayenede genelde sert, diffüz, granüler tiroid dokusu ele gelir. Piramidal lob büyümüştür. Nodüller bazan çok sert bir kıvam göstererek lenfoma veya anaplastik kanseri de düşündürebilir. Hastaların %20’sinde hipotiroidi, %5’inde geçici hipertiroidi ortaya çıkar (Hashitoksikozis)
Hashimoto Tiroiditi’nde Tanı ve Tedavi •Antitiroid antikorların serumda saptanmasıyla tanı konur. Antimitokondriyal antikorlar %90, Antitiroglobulin antikorlar %50 olguda artmıştır. •Noduler gelişim varsa yapılacak İİAB’de Hurthle veya Askanazy Hücreleri’nin görülmesi kesin tanıyı koydurur. Gland bası yapacak kadar büyümüşse en iyi tedavi, tiroksin ile TSH baskılanarak bezi küçültülmeye çalışmaktır. Cerrahi tedavi endikasyonları : Obstrüktif semptomlar, Kozmetik nedenler ve Tiroid Ca yada Lenfoma şüphesi varsa
KR. FİBRÖZ TİROİDİT (RİEDEL TİROİDİTİ) “Multifokal idiopatik fibrosklerozis”adı verilen ve etiyolojisi bilinmeyen hastalığın tiroid bezinde görülen formu olduğu düşünülmektedir. Ender görülür. 30-60 yaş arasında ve kadınlarda daha sıktır. Tiroid dokusunda yaygın ve yoğun fibröz doku infiltrasyonunun meydana gelmesi nedeniyle palpasyonla tiroid çok serttir. Tiroidin boyutları artarak bası bulguları görülebilir. Laboratuar N Tiroidin anaplastik Ca ile ayırıcı tanı gereken olgularda İİAB, yeterli olmazsa açık biyopsi yapılır. Tedavide tamoksifen ve steroidler yararlı olabilir. Bası semptomlarının belirgin olduğu olgularda isthmusektomi ile bası semptomları giderilir.
Tiroiditte ayırıcı tanı
Guatr Ve Tiroiditis
Guatr ve Tiroiditis
Yazar :
Yılmaz Akgün
Yıl : 2020
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle