| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | Meyve Suları - İlaç Etkileşimleri (derleme Makale Sunumu) | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
NİLÜFER DERBENT-21794397 GREYFURT SUYU DIŞINDAKİ MEYVE SULARININ BESİN-İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ
GİRİŞ • Meyve suyu, taze meyvelerin sıkılarak veya ezilmesiyle üretilen ve sıklıkla sağlık yararları için tüketilen bir içecektir. • Ayrıca, hastalar ilaçları meyve suları ile de yutabilmektedir. • Greyfurt suyu - ilaç etkileşimleri, bilimsel, tıbbi ve genel topluluklardan geniş ilgi görmüştür çünkü sitokrom P450 CYP3A ve veya P-glikoprotein (P-gp) substratlarının oluşumuna güçlü bir şekilde müdahale edebilmektedir. • Örneğin bir bardak greyfurt suyu ile alınan simvastatin tableti, bir bardak su ile 12 tablet almakla eşdeğer olabilir; bu da karaciğer ve kas hasarı riskini artırır. • 85'ten fazla ilacın greyfurt suyu ile etkileştiği bilinmektedir.
GİRİŞ • Greyfurt suyu dışındaki meyve suları açısından, hayati öneme sahip olan ve pratisyenleri olası olumsuz sonuçlara karşı uyanık olmaya teşvik eden besin ilaç etkileşimlerine ilişkin birkaç vaka raporu vardır: Örneğin limon suyu, karbamazepin’in biyoyararlanımını, antiepileptik aktivitesini ve toksisitesini önemli ölçüde artırabilir. Normal idame dozunda varfarin alan yaşlı bir adam, iki hafta boyunca kızılcık suyuyla birlikte alımından sonra ölümcül iç kanama yaşamıştır…
AMAÇ Bu derleme çalışma, greyfurt suyu dışındaki meyve sularının ö nemli besin-ilaç etkileşimlerindeki rolünü araştırmak için vaka r aporlarından çok randomize kontrollü çalışmalara (RKÇ) dayanan güncel bir inceleme sunm aktadır.
YÖNTEM İlgili literatür, 30 Aralık 2017 tarihine kadar PubMed, Cochrane Library, Scopus ve Web of Science aranarak belirlenmiştir. 46 randomize kontrollü çalışma dahil edilmiş olup; gerçek hast alarla 8, sağlıklı gönüllülerle 38 çalışmayı kapsamaktadır.
SONUÇLAR
SONUÇLAR Yirmi iki meyve suyu-ilaç kombinasyonu, potansiyel veya gerçek klinik ilişki göstermiştir.
SONUÇLAR Yirmi iki meyve suyu-ilaç kombinasyonu, potansiyel veya gerçek klinik ilişki göstermiştir. POTANSİYEL OLUMLU ETKİLEŞİM- LER: Portakal suyu-Ferröz fumarat, Limon suyu-99mTc-tetrofosmin, Nar suyu-Hemodiyalizde intra- venöz Fe, Kızılcık suyu-H. pylori için üçlü te- davi ilaçları, Yaban mersini suyu-etanercept, Limon suyu-antimalaryaller ve Buğday çimi suyu-kemoterapi ilaçları. POTANSİYEL OLUMSUZ ETKİLEŞİMLER: 1) İlaç biyoyararlanımının azal- ması: Elma suyu-feksofenadin, atenolol, aliskiren; Portakal suyu-aliskiren, atenolol, seliprolol, mon- telukast, florokinolonlar, alen- dronat; Üzüm suyu-siklosporin. 2) İlaç biyoyararlanımının artması Sevilla portakal suyu-felodipin, Portakal suyu -alüminyum içeren antiasit.
MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ
MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 1) ELMA SUYU • Sağlıklı Japon gönüllülerde, 400 ml elma suyu- nun bir kerede tüketilmesinin, feksofe- nadin’in maksimum plazma konsantrasy- onuna (Tmax) ulaşma süresini uzattığı görülmüştür (p<0.001). Önceki in vitro çalış- malara göre, elma suyunda bulunan dört flavonoidin ( phloridzin, phloretin, hes- peridin ve quercetin), OATP2B1 aracılı estron- 3-sülfat alımını önemli ölçüde. inhibe ede- bilir. Bu etkileşim yüksek tüketimde (300- 600ml/gün) olup, düşük tüketimde (150ml) minimum görülmektedir. • Feksofenadin’in etkilerini en üst düzeye çıkar- mak için feksofenadinin su ile alınması tavsiye edilir.
• Elma suyu tüketimi, aliskiren'in ince bağırsakta OATP2B1 aracılı akışını inhibe ederek, plazma konsantrasyonlarını %84 azaltır ve renin inhibe edici etkisini büyük ölçüde azaltabilir. Aliskiren ile elma suyunun eşzamanlı alımından kaçınılması en iyisidir. • Elma suyu, doza bağlı bir şekilde atenolol’un zaman içindeki serum konsantrasyonu (AUC) önemli ölçüde azaltabilir. • Elma suyunun (1200 ml / gün) içilmesi midazolam’ın (CYP3A probu) farmakokinetiği üzerinde çok az etkiye sahiptir, bu da elma suyunun CYP3A aktivitesi üzerinde düzenleyici etkinin olmadığını gösterir. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 1) ELMA SUYU OATP = Organik Anyon Taşıyıcı Polipeptid
• Portakal suyu, muhtemelen ince bağırsakta OATP2B1 aracılı aliskiren akışını inhibe ederek, aliskirenin serum max konsantrasyonunu (Tmax) %80, AUC’yi %62, ve renin inhibe edici etkisin i %87 oranında azaltabilir (P <0.01). • 3 gün boyunca günde üç kez portakal suyu tüketmek, atenolol’ün Cmax %49 ve AUC'sını %40 azaltabilir. Atenololün portakal suyu ile birlikte uygulanması ilaç dozunun ayarlanmasını gerektirebilir. • 3 gün boyunca günde üç kez portakal suyu, seliprolol’ün biyoyararlanımını büyük ölçüde azaltabili r. Bu etkileşimin mekanizmaları: (1) Portakal suyunun asiditesi bağırsak lümenindeki pH'ı düşürebilir ve böylece iyonize olmayan seliprolol (emilebilir form) miktarını azaltabilir çünkü seliprolol hidrofilik bir bazdır. (2) Portakal suyundaki kimyasal bileşenler, bağırsak duvarındaki taşıyıcıların işlevini değiştirebilir. (3) OATP2B1 üzerinde inhibitör etkisi vardır. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 2) PORTAKAL SUYU
Portakal suyu özellikle çocuklarda ferröz fumarat (elementer Fe)’ın emilimini önemli ölçüde artıra- bilir ve meyve suyundaki C vitamini bu etkiden muhtemelen sorumludur. Portakal suyu içerdiği sitrik asit nedeniyle alüminyum içeren antiasitlerle alındığında, al- imunyum emilimini büyük ölçüde artırabilir. Alüminyum toksisitesini önlemek için, portakal suyu alüminyum içeren antiasitler ile birlikte alınmamalıdır. Portakal suyuyla tüketilmesi siprofloksasin’in Cmax ve AUC değerini önemli ölçüde azaltmış, etkinliğinde azalma ve antibiyotik direncini art- tırdığı görülmüştür. Bu nedenle portakal suyunun florokinolonlarla yutulması önerilmemelidir. Portakal suyu alendronat (osteoporoz) biyoyarar- lanımını yaklaşık %60 azaltabilir. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 2) PORTAKAL SUYU
• Mor üzüm suyu (200 ml), sağlıklı katılımcılarda oral siklosporin AUC’sini %30 ve Cmax’ı %28 oranın da azaltabilmektedir. Altta yatan mekanizma, gastrointestinal kanalda üzüm suyu bileşenlerinin CYP3A4 aktivasyonunu içerebilir. Siklosporinin mor üzüm suyu ile birlikte alınmaması önerilmelidir . • 900 mg fenasetin (tek bir oral dozu) takiben 200 ml üzüm suyunun tüketimi, fenasetin’in plazma konsantrasyonlarını azaltabilir. Farmakokinetik değişiklikler, üzüm suyundaki flavonoidlerin CYP1A 2 aktivasyonuna veya fenasetin emiliminin yavaşlamasına bağlı olarak CYP1A2'nin desatürasyonun a bağlı olarak fenasetinin gelişmiş ilk geçiş metabolizmasına bağlanabilir. • Üzüm suyu in vitro olarak CYP2C9 aktivitesini bozabilse de, insanlarda flurbiprofen (CYP2C9 probu) klirensini değiştirmemiş ve varfarin ile de farmakokinetik bir etkileşiminin olmadığını göstermiştir. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 3)ÜZÜM SUYU
• 250 ml seyreltilmiş limon suyu içmek, tetrofosmin'in karaciğerden geçişini hızlandırabilir ve erkek hastalarda 99mTc-tetrafosmin miyokardiyal tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografide (SPECT) görüntü kalitesini iyileştirebilir. • Mekanizması; limon suyunun pH:2.0 olması, C vitamininden zengin olması ve asidik özelliklerinin. sekretin salgılanmasını artırarak safra salgılanmasını ve hepatik tetrofosmin klirensini kolaylaştırması olabilir. • 99mTc-tetrafosmin kardiyak SPECT'te ekstra kardiyak aktiviteyi azaltmak için bir teknik olarak limon suyu önerilebilir. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 4) LİMON SUYU
İn vitro CYP2C9 inhibisyonuna rağmen, nar suyu flurbiprofen’in oral klirensini ve CYP2 aktivitesini bozmamıştır ve ihmal edilebilir riskle CYP2C9 substratları alan hastalar tarafından tüketilebilir. Özellikle greyfurt suyu ile karşılaştırıldığında, nar suyu oral veya in- travenöz midazolam’ın klirensini bozmamış olup, CYP3A aktivitesi üzerinde inhibitör etkisinin olmadığını düşündürmektedir. Nar suyu alımı, hemodiyaliz sırasında in- travenöz demirin neden olduğu sistemik oksidatif stres ve inflamasyondaki artışı azaltabilir. Bu yararlı etkiler, muhtemelen nar suyunun polifenoller gibi güçlü antiok- sidan içeriğinden kaynaklanmaktadır. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 5) NAR SUYU
• 10 gün süreyle kızılcık suyunun günlü k olarak tüketilmesi, varfarin, tizanidi n ve midazolamın farmakokinetiğini değiştirmemiştir. • 3 ay boyunca atriyal fibrilasyonu olan hastalarda, stabil bir varfarin dozu ve günlük 250ml kızılcık suyu tüketimini n protrombin zamanı üzerinde anlamlı bir etkisi yoktu. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 6) KIZILCIK SUYU • Omeprazol, amoksisilin ve klaritromisin ile üçlü tedaviye kızılcık suyu (günde iki kez 250 ml) eklenmesi, kadın hastalarda Helikobakter pylori eradikasyon oranını artırabilir. • Kızılcık bileşenleri in vitro olarak H. py- lori üzerinde yapışma önleyici aktiviteye sahip olmasına rağmen, kızılcık suyu- nun sinerjistik etkisinin altında yatan mekanizma hala belirsizdir.
• 16 yaşın altındaki juvenil idiopatik artriti olan hastalarda yaban mersini suyu ve etanersept kombine terapisi, hastalık şiddetini ve etanersept’in neden olduğu yan etkileri önemli ölçüde azaltabilir ve bu nedenle, bu hastalığın tedavisi için potansiyel bir yöntemdir. • Bu klinik olarak faydalı meyve suyu-ilaç etkileşimi, yaban mersininin sağladığı azalmış interlökin-1 alfa ve beta seviyelerine bağlanabilir. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 7) YABAN MERSİNİ SUYU
Akut komplikasyonsuz sıtmalı çocuk- larda, misket limonu suyu anti- malaryaller (artemether ve amodiakin) ile birlikte verildiğinde sıtma parazi- tinin kandan temizlenmesini sağlar. Etkileşim mekanizması, C vitamini ve flavonoid bileşiklerin yüksek antioksi- dan özelliği ve alkalileştirici etkileri ile ilişkili olabilir. Misket limonu suyunun CYP3A4'ü in- hibe edebileceği ve CYP3A4'ün artemether, meflokin ve lumefantrinin metabolizmasında önemli bir rol oy- nadığı dikkate alındığında; bu etkileşim hakkında daha çok çalışma yapılması gereklidir. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 8) MİSKET LİMONU SUYU
• Bir pilot randomize kontrollü çalışma, meme kanseri hastalarında kemoterapi (fluorourasil, adriamisin ve sitoksan) sırasında oral günlük 60 ml buğday çimi suyunun, kemoterapinin etkinliğinde önemli bir taviz vermeden, kemik iliği toksisitesini(miyelotoksisite) ve Granülosit Makr ofaj Koloni Uyarıcı Faktör desteğine ihtiyacı azaltabileceğini ortaya koymuştur. • Buğday çimi suyunun yararlı etkileri, fenolik bileşenlerin ve flavonoidlerin yüksek antioksidan aktivitesinden kaynaklanıyor olabilir. MEYVE SUYU – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ 9) BUĞDAY ÇİMİ SUYU
TARTIŞMA
TARTIŞMA Meyve suyu-ilaç etkileşimlerinin olası farmakokinetik mekanizmaları Tablo 2'de gösterilmiştir. Elma suyu ve portakal suyu, OATP2B1 aracılı ilaçların absorpsiy- onunda inhibitör etk- ili. Greyfurt suyu, CYP3A4 substratı ilaçlarla ilişk- ili. Greyfurt suyundaki naringin P-gp substratı ilaçları engelleye- bilir. Fluoroki- nolon, Alimunyum içeren antia- sitler, Ferröz fu- marat; Portakal suyuyla etkileşir. Siklosporin ve Fenasetin, greyfurt suyuyla etk- ileşir.
TARTIŞMA • Hem elma suyu hem de portakal suyu varlığında aliskiren’in azalmış biyoyararlanımı OATP2B1 inhibisyonundan kaynaklanırken, greyfurt suyunun neden olduğu azalmış aliskiren absorpsiyonu OATP1A2 inhibisyonunu içermektedir. • Hesperidin, portakal suyundaki başlıca OATP2B1 inhibitörüdür. • Şu anda feksofenadin, aliskiren, seliprolol, montelukast, bazı HMG-CoA redüktaz inhibitörleri (statinler), glibenklamid ve SN-38 (irinotekan'ın aktif metaboliti) olmak üzere birçok ilaç OATP2B1 substratıdır. • OATP2B1, SN-38’in intestinal emilimine katkıda bulunarak irinotekan tedavisinde GIS toksisiteyi tetikler (örn: geç başlangıçlı diyare). Elma suyu ise birlikte tüketildiğinde , OATP2B1’in inhibisyonuyla ishalin profilaksisi için yenilikçi bir yöntem sağlayabilir.
TARTIŞMA • In vitro çalışma portakal suyunun glibenklamid’in intestinal absorpsiyonu üzerindeki inhibitör etkisini doğrulamıştır. • RKÇ dışı bir çalışma, portakal suyunun (3 saatte 800 ml) sağlıklı gönüllülerde pravastati n’in biyoyararlanımını önemli ölçüde artırabileceğini göstermiştir. • Greyfurt suyu bileşenlerinden, furanokumarinlerin (bergamottin ve 60,70-dihidroksiber gamottin) CYP3A’yı ve flavonoidlerin (naringin) OATP1A2'yi inhibe ettiği bilinmektedir. Glibenklamid; Tip 2 DM Pravastatin; KVH
• Örneğin, elma suyunun feksofenadin ve atenolol ile doza bağlı etkileşimleri vardır. Daha büyük hacimde meyve suyu alımı, daha yüksek OATP2B1 inhibitör konsantrasyonu ve etkileşim derecesi ile sonuçlanır. BİRLİKTE ALINAN MEYVE SUYU MİKTARI • Örneğin Sevilla portakal suyu alımı, intestinal CYP3A4'ün inak- tivasyonuyla felodipin AUC'sını %76 oranında artırabilirken; yaygın portakal suyunun felodipin üzerinde önemli bir etkisi yoktur. Mandalina suyu da, insanlarda CYP3A4 üzerinde kayda değer bir etkiye sahip değildir. MEYVENİN ÇEŞİDİ • Örneğin, pomelo suyu siklosporinin biyoyararlanımını artıra- bilirken, mor üzüm suyu siklosporinin biyoyararlanımını önemli ölçüde azaltabilir. MEYVE SUYUNUN TÜRÜ TARTIŞMA Meyve Suyu-İlaç Etkileşiminin Gücünü Belirleyen Faktörler
• Greyfurt suyu'nin feksofenadin ile eşzamanlı olarak veya 2 saat önce yutulması ilacın AUC'sını sırasıyla %52 ve %38 oranında düşürürken, 4 saat önce yutulması etk- isizdir. MEYVE SUYU TÜKETİMİ VE İLAÇ ALIMI ARASINDAKİ ZAMAN ENZİMDEKİ VEYA TAŞIYICIDAKİ GENETİK POLİMORFİZM • Örneğin, küçük çocuklarda ferröz fumarat emiliminin limon suyu ile artışı boy, vücut ağırlığı ve yaşla anlamlı pozitif yönde ilişkilidir. • Portakal suyunun önemli bir faydalı etkisi sadece 6 yaşından büyük çocuklarda görülmüştür. • H. pylori için kızılcık suyu ve üçlü tedavi ilaçlarının (omeprazol / amoksisilin / klaritromisin) kombine kul- lanımında, sadece kadın hastalarda sinerjistik terapötik etki sergilemiştir. ANTROPOMETRİK DEĞİŞKENLER TARTIŞMA Meyve Suyu-İlaç Etkileşiminin Gücünü Belirleyen Faktörler
• Ticari meyve suyu ile ilaç etkileşimi konusunda klinik bir endişe varsa, bu endişenin tüm meyve için de geçerli olabileceği gözden geçirilmelidir. • Örneğin hem greyfurt hem de ticari greyfurt suyu, felodipin ile etkileşime neden olabilir. Greyfurt segmentlerinde 60,70-Dihidroksibergamottin ve naringin daha yüksek konsantrasyonlarda bulunurken, ticari greyfurt suyunda bergamottin daha yüksek düzeyde saptanmıştır. • Bu nedenle, greyfurt suyu ile ilaç etkileşimi için herhangi bir terapötik endişe, bütün meyve için de geçerlidir. • Diğer meyveler için şu anda bütün meyve/meyve suyunun insandaki ilaç etkileşim potansiyeli açısından doğrudan bir karşılaştırması yoktur. TARTIŞMA Bütün Meyve / Meyve Suyu
TARTIŞMA Yaşlılar ve Adolesanlar Genellikle yetişkin rehber- liği olmaksızın reçeteli ve reçetesiz ilaçlarla kendi kendine ilaç alma yaygın- lığı lise öğrencileri arasında %89,2’dır. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri tarafından yürütülen okul temelli bir anket, ülke çapındaki lise öğrenci- lerinin %30,2'sinin her gün meyve suyu içtiğini göstermiştir. Yaşlılar ise polifarmasi için büyük risk altındadır. Meyvelerdeki bazı fi- tokimyasalların, enzim substratları veya taşıyıcı modülatörleri olduğu doğrulanmıştır, bu ne- denle yaşlı bireyler, meyve suyu- ilaç etk- ileşimlerine potansiyel olarak duyarlıdır.
TARTIŞMA Yaşlılar ve Adolesanlar Genellikle yetişkin rehber- liği olmaksızın reçeteli ve reçetesiz ilaçlarla kendi kendine ilaç alma yaygın- lığı lise öğrencileri arasında %89,2’dır. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri tarafından yürütülen okul temelli bir anket, ülke çapındaki lise öğrenci- lerinin %30,2'sinin her gün meyve suyu içtiğini göstermiştir. Yaşlılar ise polifarmasi için büyük risk altındadır. Meyvelerdeki bazı fi- tokimyasalların, enzim substratları veya taşıyıcı modülatörleri olduğu doğrulanmıştır, bu ne- denle yaşlı bireyler, meyve suyu- ilaç etk- ileşimlerine potansiyel olarak duyarlıdır. Ayrıca, ABD'de bir raştırma, %100 meyve suyu tüketi- minin çocuklar arasında en yüksek olduğunu ve yaşla birlikte keskin bir şekilde azaldığını, bütün meyve tüketiminin ise yaşlı popülasyonda en yük- sek olduğunu gösterdi.
SONUÇ Meyve suyu-ilaç etkileşimleriyle ilgili RKÇ’lerde gösterildiği gibi bazı meyve suları, ilaç farmakokinetiğini büyük ölçüde etkileyebilir veya tedaviyle sinerjik etkilere neden olabilir (Yan etkileri azaltarak, İlaç etkinliğini artırarak). Sporadik vaka raporlarına göre; CYP3A4 ve P-glikoproteinlerin güçlü inhibisyonu y oluyla ölümcül sonuçlara neden olan greyfurt suyunun aksine, diğer meyve suları c iddi ve ölümcül ilaç etkileşimlerinde gösterilmemektedir. İlaç tedavisi sırasında taze meyve veya meyve suyuyla ilaç alan adölesan ve yaşlıla ra çok dikkat edilmelidir. Eczacılar ve sağlık uzmanları, hastaları potansiyel olumsuz meyve suyu-ilaç etkileşi mleri hakkında uygun şekilde eğitmeli ve bunların oluşumunu en aza indirmeye y ardımcı olmalıdır.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…
Meyve Suları - İlaç Etkileşimleri (derleme Makale Sunumu)
Yazar :
Nilüfer Derbent
Yıl : 2020
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle