Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Böbrek Hastaliklarinin Kli̇ni̇k Ve Laboratuvar Değerlendi̇ri̇lmesi̇ | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
BÖBREK HASTALIKLARININ KLİNİK VE LABORATUVAR DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
Hedef Böbreğin işlevlerini Böbrek hastalıklarının belirti ve bulgularını Glomerüler filtrasyon hızının ölçüm/tahmin yöntemlerini bilmek
Böbreğin işlevleri Su ve elektrolit dengesinin sağlanması Kan basıncının düzenlenmesi Asit-baz dengesinin sağlanması Hormon oluşturma ve salgılama Nitrojen yıkım ürünlerinin atılması Glomerüler ultrafiltrasyon
Böbrek kan akımı Kalp debisinin %25’i böbreklerden geçer Kan akım hızı: 1000 ml/dk/1.73 m2 Plazma akım hızı: 600 ml/dk/1.73 m2
Kan Plazma Ultrafiltrat İdrar 1000 ml/dk 600 ml/dk 125 ml/dk (180 L/gün) 1.25 ml/dk (1.8 L/gün)
Böbrek Hastalıklarında Klinik Belirti ve Bulgular Hipertansiyon Ödem Renal kolik Böğür ağrısı İdrar ve işemeye ilişkin belirti ve bulgular Dizüri, Pollaküri, Hematüri, Proteinüri, Oligüri, Anüri, Poliüri, Niktüri, Enürezis
Renal kolik Üriner traktın tıkanma sebebi ile ani olarak dilate olmasına bağlı ağrı sendromlarıdır. (Taş, pıhtı, renal papilla)
Böğür ağrısı Omurga-Vücudun kenarı-Kosta yayı-İliak krista (Flank) Renal şişme ve perinefrik inflamasyon sonucu Renal kolikten daha hafif, sürekli (Akut nefrit, Piyelonefrit, Kist, Renal cell CA)
Oligüri İdrar miktarı < 500 mL/24 saat Erişkin < 20 mL/saat Çocuk < 0.8 mL/kg/saat
Anüri İdrar miktarı < 100 mL/gün (50 mL/gün) Hiç idrar çıkarmama: Tam -komple- anüri
Poliüri İdrar miktarı > 3 L/gün (>2 mL/dk) Normal idrar miktarı: 1.8 L/gün
Niktüri Normal gündüz/gece oranının bozulması Genellikle poliüri ile birlikte Normal: 2/1 Yaşlılar (>65 yaş): 1/1
Dizüri-Pollaküri-Enürezis Dizüri: Ağrılı işeme Pollaküri: Sık işeme Enürezis: İdrar kaçırma
Glomerüler filtrasyon hızı Böbreğin işlevsel üniteleri olan glomerüller, gelen plazmayı filtre ederek proteinsiz kısmını tübüler sisteme (Bowman aralığı) iletirler. Normalde GFH: Erkek: 130±18 ml/dk/1.73 m2 Kadın: 120±14 ml/dk/1.73 m2
Glomerüler filtrasyon hızı Diürnal varyasyon gösterir (Gece en düşük, öğlen sonu en yüksek) Erkeklerde kadınlardakinden yüksektir Otuz yaşından sonra her dekatta 10 ml/dk azalır Gebelik ve erken dönem Tip 1 DM’de artar Vücut sıvı volümü azaldığında azalır
Serum kreatinin Asemptomatik erişkinlerin taramasında kullanılır Kas kreatin’den oluşan yıkım ürünüdür Yaş, cinsiyet, kas kitlesi, renal fonksiyonların stabilitesi göz önünde bulundurularak yorumlanmalıdır.
Serum kreatinin Normalin üst sınırı: 5 yaş : 0.6 mg/dL 40 yaş: 1.2-1.3 mg/dL Erkeklerde %10 kadar yüksektir Gebelerde düşüktür 40 yaşından sonra artmaz Renal fonksiyonun %50’si kaybolmadıkça, serum kreatinin normalin üst sınırını geçmez
Üre Protein metabolizmasının primer son ürünü, vücuttan nitrojen atılımının en önemli formudur Karaciğerde sentezlenir Klinik pratikte üre ya da BUN (kan üre azotu) olarak ölçülür Protein alımı arttıkça artar Renal fonksiyonu normal, 70 g/gün protein alan bir erişkinde BUN: 15 mg/dl
GFH için ideal madde Glomerüllerden serbestçe filtre edilebilmeli Tübüler metabolizma, reabsorpsiyon, sekresyona uğramamalı İnülin klirens altın standard
GFH tahmininde endojen kreatinin klirens Kreatinin Proteine bağlanmaz Molekül ağırlığı 113 Dalton’dur Böbrekte metabolize olmaz (Küçük bir kısmı GIS yolu ile atılır) Proksimal tübülde reabsorbe edilmez Proksimal tübüler sekresyona uğrar (total atılan kreatinin’in %5 kadarı)
Endojen kreatinin klirens UCr CCr= x V PCr UCr: İdrar kreatinin (mg/dL) PCr: Plazma kreatinin (mg/dL) V : İdrar hacmi (ml/dk)
GFH tahmininde kreatinin Cockcroft-Gault formülü GFR= (140-Yaş) x V.Ağ / SCr x 72 Kadın x 0.85
GFH tahmininde kreatinin MDRD formülü Modification of Diet in Renal Diseases Study GFR= 186 x (SCr)-1.154 x (Yaş)-0.203 Kadın x 0.742 Siyahix 1.212
CKD-epi formülü GFR = 141 * min(Serum kreatinin/kappa, 1)alpha * max(Serum kreatinin/kappa, 1) -1.209 * 0.993Yaş * Cinsiyet * Irk K: Cinsiyet = 1.018; Alfa = -0.329; Kappa = 0.7 E: Cinsiyet = 1; Alfa = -0.411; Kappa = 0.9 Beyaz ve diğer: 1 Siyah: 1.159
GFH tahmininde kreatinin Kreatinin 1 mg/dL 2 mg/dL 4 mg/dL GFR Normal %50 %25 (GFR = 1/Serum kreatinin)