Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Miras Kavramı | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ AYAŞ MESLEK YÜKSEKOKULUDERSİN ADI Hukuk Bilimine Giriş HAFTA NO 10KONU BAŞLIĞI Miras Kavramı TARİHÖĞRETİM ELEMANI Öğr. Gör. Yusuf Can ÇALIŞIRE-mail:Tel:ccalisir@ankara.edu.tr yusufcan_calisir@hotmail.com (0312) 700 05 00 / 144
MİRAS KAVRAMI ve KANUNİ MİRASÇILAR
PLANI.MİRASÇILARII.ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIII.MİRASIN GEÇİŞİIV.MİRASÇILIKTAN ÇIKARMAV.MİRASIN KAZANILMASIVI.MİRASÇILIK SIFATININ İSPATIVII.MİRASIN PAYLAŞTIRILMASI3
I.MİRASÇILAR• Mirasçı, miras bırakanın terekesinin kendisine geçeceği gerçek veya tüzel kişidir. • Mirasçıya “varis” de denir. (Varis->çoğulu->Verese)• Medenî Kanunumuz 2 tür mirasçı kabul etmiştir.• Bunlardan birincisi doğrudan doğruya kanundan doğan mirasçılıktır ki buna “yasal mirasçılık” denir.• İkincisi, miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarrufundan, yani iradesinden doğan mirasçılıktır ki buna “atanmış mirasçılık” denir. • Yasal mirasçılar da kendi içinde türlere ayrılır. 4
5
ATANMIŞ MİRASÇILAR1-Mirasçı Atama• Miras bırakan, ölüme bağlı tasarruflarla, mirasının tamamı veya belli bir oranı için bir veya birden çok kişiyi mirasçı atayabilir. • Bu şekildeki mirasçılara “atanmış mirasçı” denir.• “Atanan mirasçı”, bir yasal mirasçı olabileceği gibi bir üçüncü kişi de olabilir.6
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA-ÖLÜME BAĞLI TASARRUF ŞEKİLLERİÖlüme bağlı tasarruflar hukukumuzda “vasiyetname” ve “miras sözleşmesi” olmak üzere iki tanedir.1-Vasiyet: Vasiyet, sadece miras bırakanın tek taraflı irade açıklamasıyla oluşan tek taraflı bir hukukî işlemdir. • Miras bırakan, saklı pay kurallarına uymak şartıyla mirasçı atayabilir veya belli bir mal bırakabilir.• Vasiyet yapabilmek için “ayırt etme gücüne sahip olmak” ve “15 yaşını doldurmuş” bulunmak gerekir. • Vasiyetin geçerli olması için kanunda öngörülmüş şekillerde yapılması gerekir. • Medenî Kanun, “resmî vasiyetname”, “elyazılı vasiyetname” ve “sözlü vasiyet” olmak üzere başlıca 3 çeşit vasiyet türü öngörmüştür. l lı i i l i l i i i i il i i ı i l ı ı î î i l ılı i l i 7
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA-ÖLÜME BAĞLI TASARRUF ŞEKİLLERİ2-Miras Sözleşmesi: Miras sözleşmesi, miras bırakanın başka bir kimseyle kendi ölümünü düşünerek yaptığı bir sözleşmedir. • İki taraflı bir işlem olarak miras sözleşmesinin oluşabilmesi için tarafların karşılıklı iradelerinin açıklanması ve uyuşması gerekir. • Miras sözleşmesinin geçerli olması için resmî vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerekir. • Sözleşmenin tarafları, arzularını resmî memura (=notere) aynı zamanda bildirirler ve düzenlenen sözleşmeyi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar. • Miras sözleşmesi yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmak, kısıtlı bulunmamak gerekir. i l i i ı ı i i l i l ı i l i ılı lı i l i i ı l ı ı i l i i l i ı l ı ı î ı i l i il i i ı i i l 8
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARB-MİRAS BIRAKANIN TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ ve YASAL MİRASÇILARIN SAKLI PAYLARI??Miras bırakanın ölüme bağlı tasarruf yapma özgürlüğü sınırsız bir özgürlük müdür? ??Örneğin miras bırakan, kendi çocukları, kendi eşi, kendi ana babası hayattayken mirasının tamamını bir başka kimseye bırakabilecek midir? Bu sorulara olumsuz yanıt vermek gerekmektedir.• Çünkü yasal mirasçılardan eşin, altsoyun (yani çocukların ve torunları) ve ana-babanın kanun tarafından korunan “saklı payları (mahfuz hisseleri)” vardır.• Miras bırakan, ölüme bağlı tasarrufta bulunarak bu saklı paylara dokunamaz. • Yani, miras bırakan, yasal mirasçıların ancak saklı paylan dışında kalan miras kısmı hakkında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. i i ı i l ı i i i ı l l ı i l i ıl i l i l ı l ı ı lı l ı i l i ı ı ı l lı l ili9
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARB-MİRAS BIRAKANIN TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ ve YASAL MİRASÇILARIN SAKLI PAYLARI• Medenî Kanunun 506’ncı maddesine göre saklı pay oranları şu şekildedir:Altsoy için yasal miras payının yarısı,Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü.Not: Kardeşler saklı paylı mirasçılardan değildir.: l lı lı i ıl il i .10
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARB-MİRAS BIRAKANIN TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ ve YASAL MİRASÇILARIN SAKLI PAYLARI• Miras bırakanın tasarrufta bulunabileceği bu kısma “tasarruf edilebilir kısım” veya eski tabirle “tasarruf nisabı” denir. • Tasarruf nisabını aşan, yani saklı paya dokunan ölüme bağlı tasarruflar geçersizdir.• Miras bırakan ölümü hâlinde kendisinin yasal mirasçısı olacak kişileri sevmiyorsa, saklı paylarına dokunmamak şartıyla onların daha az miras almalarını sağlayabilir. 11
III. MİRASIN GEÇİŞİB-MİRASA EHLİYET• Mirasın mirasçılara geçebilmesi için ikinci olarak mirasın geçeceği mirasçıların “mirasa ehil olmaları” gerekir. • Mirasçıların mirasa ehil olabilmeleri için “miras bırakanın ölümü anında sağ olmaları” ve “mirastan yoksun bırakılmamış bulunmaları” gerekir. • Yani mirasa ehliyetin 2 şartı vardır:12
IV. MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA• 2 tane mirasçılıktan çıkarma sebebi öngörülmüştür(MK;510).Mirasçının, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemesi;Mirasçının, miras bırakana veya miras bırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi.13
V. MİRASIN KAZANILMASI• Mirasçılar, miras bırakanın ölümü anında, derhal ve kanundan dolayı mirası bir bütün olarak kazanırlar. • Miras, ölüm anında, başka bir işleme gerek olmaksızın, murisin malvarlığı, mirasçılara bir “bütün” olarak, yani hakları ve borçlarıyla geçer. • İşte terekenin bir bütün olarak kanundan dolayı mirasçılara geçmesine “külli halefiyet ilkesi” denir. • Bu ilkenin çeşitli sonuçları vardır:14
VI. MİRASÇILIK SIFATININ İSPATI• Mirasçıların mirasçı olduklarını ispata yarayan belgeye “mirasçılık belgesi” veya eski tabirle “veraset ilamı” denir.• Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir. • Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufa mirasçılar veya başka vasiyet alacaklıları tarafından kendilerine bildirilmesinden başlayarak 1 ay içinde itiraz edilmedikçe, lehine tasarrufta bulunulan kimseye, sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir.15
VI. MİRASÇILIK SIFATININ İSPATI• Mahkeme, nüfus memurluğundan ölenin ve mirasçı olanların nüfus kaydını getirtir; tanık dinler. • Neticede, miras bırakanın mirasçılarının kimlerolduğunu ve bunların mirastaki paylarını gösteren bir karar verir. • Bu karara “mirasçılık belgesi (veraset ilâmı)” denir. • Artık mirasçılar bu belgeyi ilgili yerlere göstererek tereke hakkında işlemlerde bulunurlar.– Örneğin miras bırakanın bankasındaki parayı çekerler. Terekedeki taşınmaz malı tapudairesinde satabilirler.16
VII. MİRASIN PAYLAŞTIRILMASI• Paylaşmada eşitlik ve serbestlik ilkesi vardır. • Yani, kural olarak mirasçılar, paylaşmanın nasıl yapılacağını serbestçe kararlaştırırlar. • Paylaşma karşılıklı anlaşmayla yapılır. • Anlaşmanın sağlanması konusunda bütün mirasçılar eşittir. • Hisse oranlarının önemi yoktur. • Paylaşma için öncelikle, “paylar oluşturulur\. – Örneğin miras bırakanın bir evi, bir tarlası ve bankada 20.000 TL parası varsa, ev bir pay, tarla bir pay ve bankadaki para bir paydır. – Paylar da karşılıklı anlaşmayla belirlenir. 17
18Yararlanılan Kaynak:Kemal GÖZLER, Genel Hukuk Bilgisi, Ekin Basım Yayın, Bursa, 2017.