Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Kanamalar | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
KANAMALARDA İLK YARDIMDr. Öğr. Üye. Behire Sançar
KANAMANIN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ• Kan dolaşım sistemini oluşturan yapılardan biri olup vücuttaki dokulara oksijen, besin maddeleri, hormonlar, bağışık elemanları vb. maddeleri taşıyan hayati bir sıvıdır.• Dokulardaki madde alış verişini sağlar, vücudun asit baz dengesini korur, ısı alış verişini, vücudu savunan antikorların yapımını ve taşınmasını sağlar .
KANAMANIN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ• Normal, yetişkin bir insanın vücudunda 5-7 litre kan bulunur .• Bu kanın %10’u kaybedilirse halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi • Çarpıntı gibi belirtiler görülürken, kan kaybı %20 olduğunda şok ve hayati tehlike ortaya çıkar . • Kanama, herhangi bir nedenle damar bütünlüğünün bozulması sonucu kanın damar dışına çıkmasıdır.
KANAYAN DAMARIN TÜRÜNE GÖRE KANAMA ÇEŞİTLERİ1)Atardamar Kanaması: Atardamarlar kalpten çıkıp vücuda oksijeni bol temiz kanı taşıdıkları için kanın rengi açık kırmızı ve parlaktır. Kanayan damar kalbe yaklaştıkça artan, kalp atımlarıyla uyumlu fışkırma şeklinde kanar. 2)Toplardamar Kanaması: Vücuttaki kirli kanı kalbe taşıyan damarlardır. Kanamalar sürekli ve sızıntı şeklinde olur.3)Kılcal Damar Kanaması: Dokular arası kan akışını sağlayan damarlardır. Yavaş ve leke şeklinde olan kanamadır çoğu kez müdahale gerektirmez .
KANAMANIN OLDUĞU YERE GÖRE KANAMA ÇEŞİTLERİ• İç Kanama: İç organları besleyen damarların yırtılma , yaralanma gibi nedenlerle bütünlüğünün bozulması sonucu kanın vücut boşluklarına akmasıdır . • İç Kanama Belirti ve Bulguları: İç kanamanın en önemli sonuçlarından biri sıvı kaybına bağlı şok gelişmesidir . Kan kaybının derecesi bilinmediğinde şok bulguları ile kendini gösterir.
İÇ KANAMA BELİRTİ VE BULGULARI• Baş dönmesi • Huzursuzluk ve halsizlik , bilinç derecesinin düşmesi • Bulantı ve kusma • Ağızda kuruluk ve susuzluk hissi • Hızlı ve yüzeysel solunum ,hava açlığı• Zayıf ve hızlı nabız • Soğuk ve nemli cilt • Yüzde , dudak ve parmaklarda renk solukluğu
İÇ KANAMADA İLK YARDIM • Hasta/yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmemelidir .• Kalbe ve beyne yeterli kan gitmesini sağlamak amacıyla sırt üstü yatırıp, ayaklar 25-30 cm yukarı kaldırılmalıdır (şok pozisyonu) .• Kusmaya karşı baş yana çevrilmelidir.• Baş ve göğüs travmalarında , kanama bu bölgelerde olacağından , kanayan bölgeyi kalp seviyesinden yukarı tutmak amacıyla hasta/yaralı yarı otur pozisyona getirilmelidir . Gerekirse hava yolu açılmalıdır .• Üzeri örtülerek , hasta / yaralı sıcaklığı korunur .Tıbbi yardım istenmelidir.
ŞOK POZİSYONU
KANAMALARDA İLK YARDIM•Burun Kanaması: Sık rastlanan acil durumlardan biridir. Burun kanamaları, kafatası kırığı, yüz yaralanmaları, enfeksiyonlar ve bazı kan hastalıkları nedeniyle görülebilir. •Burundan çıkan kanın yanında hastanın yuttuğu miktar da dikkate alınmalı, kan kaybı konusunda yanılmamalıdır. Yutulan kan bulantı ve kusmaya neden olur. Burun kanamalarında şu uygulamalar yapılır: •Hasta/yaralı sakinleştirilir ,•Hasta/yaralı oturur pozisyona getirilir,• Burun kanatları parmaklarla sıkılır ,ağızdan nefes alınması sağlanır .
KULAK KANAMASI • Dış kulakta yaralanma , kulak yolunda zedelenme veya travma , kafa travmaları ve yüksek basınca bağlı kulak zarı yırtılmaları bunlardan bazılarıdır . Kulak kanamalarında şu uygulamalar yapılır :• Hasta/yaralı sakinleştirilir , endişe giderilir ,• Kan gelen kulağa emici bir pansuman konarak hafifçe bastırılır ,• Bilinç açık ise sırt üstü yatırılıp , kan akan kulak altta kalacak şekilde baş yana çevrilir ,
DIŞ KANAMALAR Doku bütünlüğünün bozulduğu açık yaradan vücut dışına olan kanamalardır.Dış Kanamalarda İlk Yardım:Lokal Basınç: Kanayan damarın üzerine ilk anda parmakla ya da elle basınç uygulanabilir . Lokal basınç uygulaması sırasında kanayan bölge kalp seviyesinden yukarı kaldırılmalıdır . Böylece kalbin basıncı azaltılarak kanama miktarı azaltılmış olacaktır .
DIŞ KANAMALARDA İLK YARDIM• Basınçlı Sargı: Lokal basınç uygulaması ile durmayan kanamalarda, rulo sargı bezi veya uzunca temiz bir bezle basınçlı sargı yapılır . • Kanamanın Üst Kısmındaki Atardamara Baskı: Büyük kanamalarda, kanayan damar üzerine direk basınç uygulamak yeterli olmayabilir. Bu durumda kanayan damara en yakın kalp tarafındaki atardamara baskı uygulanır .
TURNİKE UYGULAMA • Turnike (Boğucu sargı): Diğer yöntemlerle durdurulamayan dış kanamalarda en son seçenek olarak değerlendirilir . Vücuttaki tek kemikler üzerine uygulanabilen bir yöntem olduğu için kullanım alanları sınırlıdır .
TURNİKE UYGULANACAK DURUMLAR • Çok sayıda ciddi yaralanması olanların bulunduğu bir ortamda tek ilk yardımcı varsa ve diğer yaralılarla ilgilenmesi gerekiyorsa ,• Yaralının güç koşullarda başka yere taşınması gerekiyorsa ,• Hasta/yaralıda uzuv kopması varsa ve en yakın atardamara basınç uygulamak yeterli olmuyorsa ,• Turnike de kullanılacak malzemelere dikkat edilmesi gerekir : sargı bezi ,kravat vb. kullanılabilir . İnce ip , zincir gibi dokuya zarar verecek malzemeler kullanılmamalıdır.
UZUV KOPMASINDA İLK YARDIM• Kopmuş olan uzvun kanama kontrolü yapılır , temiz bir bezle yara kapatılır .• Kopmuş uzuv parçası , su geçirmeyen plastik bir torbaya konur .• Ağzı sıkıca kapatılır , içinde bir ölçek suya iki ölçek buz konulmuş ikinci bir torba ya da bir kaba yerleştirilir . En fazla altı saatte içinde sağlık kuruluşuna sevki sağlanır .
Örnek soru• İç kanaması olan hasta/yaralıya hangi pozisyon verilir?