| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | Metaboli̇k Sendrom | ppt | Sunumu İndir |
Transkript
METABOLİK SENDROM
Ölüm (milyon) WHO. Global Burden of Disease Estimate, 2001.A. Kardiyovasküler hastalıklarB. KanserC. Travmalar106420A B C D E8.04.03.41.8 1.5F0.4A B C D E8.63.21.7 1.7 1.3F0.5Erkek KadınD. Solunum hastalıklarıE. HIV/AIDSF. Diyabet8
Obezite Hiperinsülinemi Diyabet Hipertansiyon Hipertrigliseridemi Küçük, yoğun LDL Düşük HDL Hiperkoagülabilite (PAI-1 , fibrinojen )ATEROSKLEROZEndotel disfonksiyonuİNSÜLİN DİRENCİ Deedwania PC. Am J Med 1998;105:1-3.KARDİYOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİ KÜMESİ
55 yaşında, Erkek Yakınma: Yok Öykü: Rutin tetkikler sırasında kan lipid düzeylerinin yüksek bulunması nedeniyle bize sevk edilmiş. Özgeçmiş: Özellik yok. Soygeçmiş: Babasında hipertansiyon, hiperlipidemi, iskemik kalp hastalığı öyküsü var.
Alışkanlıklar: Sigara: Ø Alkol: Haftada 1-2 gün Fizik Muayene: KB: 135/82 mm Hg VKİ: 34 kg/m2 Bel çevresi: 100 cm
Laboratuvar: AKŞ: 108 mg/dl T. Kolesterol: 253 mg/dl Trigliserid: 245 mg/dl HDL-kolesterol: 36 mg/dl LDL-kolesterol: 168 mg/dl Kreatinin: 1.0 mg/dl TSH: 1.8 µIU/ml
Bu hastada en doğru tanı nedir? Obezite Dislipidemi Ailesel hiperlipidemi Metabolik sendrom
Metabolik bozuklukların sıklıkla bir arada bulunmalarının dikkati çekmesi sonrasında yapılan çalışmalar sonucunda metabolik sendrom tanımlaması ortaya konmuştur. Bu bozuklukların ortaya çıkmasına yol açan sorunun obezite ve insülin direnci olduğunun anlaşılması sorunun daha iyi kavranmasını sağlamıştır .
HipertansiyonSol ventrikül hipertrofisiKonjestif kalp yetm.Fibrinojen PAİ-1 İnsülin direnciGlukoz intoleransıTip 2 diyabetEndotelyaldisfonksiyonDislipidemiKolesterol • LDL-C Trigliserid Apo-B • HDL-C RenalhiperfiltrasyonAlbüminüriİnflamatuaryanıt Obezite Int J Obes 2002;26:5.
The Kuopio Ischaemic Heart Disease Risk Factor Study Metabolik sendromlu kişilerde, başlangıçta kardiyovasküler hastalık veya diyabet olmasa da kardiyovasküler hastalık mortalitesi ve tüm mortalite artmıştır. Lakka HM et al. JAMA 2002;288:2709-2716.
0 2 4 6 8 10 1205101520RR (95% CI), 3.77 (1.74-8.17) YıllarKümülatif risk (%)VarMetabolik Sendrom:0 2 4 6 8 10 1205101520RR (95% CI), 3.55 (1.96-6.43) Yıllar0 2 4 6 8 10 1205101520RR (95% CI), 2.43 (1.64-3.61)YıllarKardiyovasküler mortalite Tüm mortalitelerYokKoroner kalp hast. mortalitesi Lakka HM et al. JAMA 2002;288:2709-2716.
WHO Kriterleri DM, BGT, BAG veya İnsülin direnci varlığına ek olarak aşağıdakilerden 2 veya daha fazlası: 1-Obezite: VKİ >30 kg/m² veya Bel/Kalça oranı: Erkek > 0.90 Kadın > 0.85 2-Dislipidemi: Trigliserid > 150 mg/dl ve/veya HDL-kol: Erkek < 35 mg/dl Kadın < 40 mg/dl 3-Yüksek kan basıncı: 140/90 mm Hg 4-Mikroalbüminüri: Albümin atılımı > 20 µg/dk Alberti KG, Zimmet PZ. Diabet Med 1998;15:539-553.
EGIR Kriterleri İnsülin direnci varlığına ek olarak aşağıdakilerden 2 veya daha fazlası: 1- Santral obezite: Bel çevresi: Erkek > 94 cm Kadın > 80 cm 2- Dislipidemi: Trigliserid > 175 mg/dl ve/veya HDL-kol: < 40 mg/dl 3- Yüksek kan basıncı: > 140/90 mm Hg ve/veya antihipertansif ilaç kullanımı 4- Açlık kan şekeri: > 110 mg/dl
ATP III Kriterleri Aşağıdakilerden 3 veya daha fazlası: 1-Santral obezite: Bel çevresi: Erkek > 102 cm Kadın > 88 cm 2-Hipertrigliseridemi: 150 mg/dl 3-HDL-kolesterol: Erkek < 40 mg/dl Kadın < 50 mg/dl 4-Yüksek kan basıncı > 130/85 mm Hg ve/veya antihipertansif ilaç kullanımı 5-Açlık kan şekeri > 110 mg/dl NCEP ATP III. Circulation. 2002;106:3143-3421.
IDF Kriterleri: Santral obezite: Bel çevresi: Erkek ≥ 94 cm Kadın ≥ 80 cm Ek olarak aşağıdakilerden 2 ya da daha fazlasının varlığı (veya bunlara yönelik tedavi uygulanıyor olması): 1-Trigliserid: >150 mg/dl 2-HDL-kolesterol: Erkek < 40 mg/dl Kadın < 50 mg/dl 3-Hipertansiyon: ≥ 135 / 85 mmHg 4-Açlık kan şekeri: ≥ 100 mg/dl veya önceden DM tanısı olması
Bel çevresi, bağımsız olarak diğer bileşenlerle ilişkilidir ve Metabolik Sendromun tanısı için en önemli bileşendir. Bel çevresi etnik ve cins farkı gösterir : Avrupa : Erkek ≥ 94 cm ; Kadın ≥ 80 cm Güney Asya : Erkek ≥ 90 cm ; Kadın ≥ 80 cm Çin : Erkek ≥ 90 cm ; Kadın ≥ 80 cm Japon : Erkek ≥ 85 cm ; Kadın ≥ 90 cm Etnik Güney ve Orta Amerika, Afrika, Ortadoğu ve Araplar için henüz değerler yoktur. *Epidemiyolojik çalışmalarda etnik ölçüler kullanılmalıdır.
Anormal yağ dağılımı (DEXA, CT/MRI, leptin, adiponektin, kc yağ içeriği ölçümleri) Aterojenik dislipidemi (ApoB veya nonHDL-kolesterol, küçük yoğun LDL) Disglisemi (OGTT) İnsülin direncinin değerlendirilmesi (Açlık insulin/proinsulin ; HOMA-IR; Bergman Minimal Model; SYA ölçümü-açlık ve OGTT sırasında-; klemp sırasında M değeri) Vasküler bozukluklar: (Endotel disfonksiyonu ve MAÜ) Proinflamatuvar durum: (CRP, TNF-α, IL-6, adiponektin azalması) Protrombotik durum: (PAI-1, fibrinojen) Hormonal durum: (Hipofiz adrenal ekseninin değerlendirilmesi)
Hedef dokularda, endojen ve eksojen insülinin yeterli ve beklenen düzeyde etkili olamamasıdır. Genetik ve çevresel etkenler rol oynar. American Diabetes Association. Diabetes Care 1998;21:310–314. Beck-Nielsen H & Groop LC. J Clin Invest 1994;94:1714–1721. Bloomgarden ZT. Clin Ther 1998;20:216–231. Reaven P. Phys Rev 1995;75:66–79.
Tirozin kinazFosfatidil inozitol-3 kinazIRS - 1MAP kinaz(mitogenik)GLUT 4Glukoz TransportuProtein SenteziLipid Sentezi Glikojen SenteziHücre çoğalması Gen ekspresyonu Diabetes 1994;43:1066–108.
AÇLIK İNSÜLİN DÜZEYİ AÇLIK İNSÜLİN / GLUKOZ ORANI İNSÜLİN / C-PEPTİD ORANI OGTT’DE 1. SAAT İNSÜLİN DÜZEYİ GLUKOZ / İNSÜLİN ORANI MİNİMAL MODEL (SIK ARALIKLI IVGTT) HOMA (HOMEOSTASİS MODEL ASSESSMENT) HİPERİNSÜLİNEMİK ÖGLİSEMİK KLEMP
HOMA:Glukoz (mmol/dl) x İnsülin (mU/l) 22,5> 2.7 : İnsülin direnci
İnsülinDirenciDislipidemi ObeziteHipertansiyonDisfibrinolizisHiperglisemiEndotelDisfonksiyonuMakrovaskülerHastalıkGlukozİntoleransı Reusch JEB. Am J Cardiol 2002;90:19-26. McFarlane SI et al. J Clin Endocrinol Metab 2001;86:713-718.
Derialtı yağ dokusu Derialtı yağ dokusuYağ depolarıNormal kilolu Fazla kilolu / ObezVisseral yağ dokusuABDOMİNAL YAĞ
VİSSERAL SUBKUTAN
16141210864200 20 40 60 80 100120140160180200220240ObezlerKontrollerİntra-abdominal Yağ Dokusu (cm2)r =–0.40; p<0.005İnsulin duyarlılığı (mg/kg FFM/min)
İnsülinAdipositYüksek Kan ŞekeriPankreastan insülin salgılanması
İnsülinAdipositİnsülin adiposit üzerindeki insülin reseptörüne bağlanır
İnsülinAdipositGlukoz hücre içine alınır ve depolanır Kan glukoz düzeyi düşer
SitokinlerTNF-alfa
İnsülinAdipositTNF-alfa ve IL-6 insülin direncine yol açar.
İnsülinAdipositSerbest yağ asitleri açığa çıkar
Sınıflandırma VKİ(kg/m2) Hastalık Riski*Bel Çevresi<102 cm (erkek) >102 cm (erkek) <88 cm (kadın) >88 cm (kadın)Zayıf <18.5Normal 18.5 – 24.9Fazla Kilolu 25.0 – 29.9 Artmış YüksekObez (Tip I) 30.0 – 34.9 Yüksek Çok YüksekObez (Tip II) 35.0 – 39.9 Çok Yüksek Çok YüksekMorbid Obez (Tip III) 40.0 Aşırı Yüksek Aşırı Yüksek*Normal kilo ve bel çevresine göre tip 2 diyabet, hipertansiyon ve KV hastalık riski
* Int J Obes 22:520, 1998 Int J Obes 1998;22:520.
Colditz GA, et al. Ann Intern Med 1995; 122: 481-86.RR012345614>20 11-19 5-10Stabil5-10 11-19 >20Kayıp (kg) Artış (kg) 50.13 0.230.541.02.35.512.3114 281 olgu 14 yıllık takip
SigaraHiperkolesterolemiHipertansiyon1950 – 1960’larTip 2 DiyabetAbdominal ObeziteMetabolik Sendrom1990 – 2000...StatinlerHipertansiyon ilaçlarıSigaranın bırakılması
55 yaşında, Erkek KB: 135/82 mm Hg VKİ: 34 kg/m2 Bel çevresi: 100 cm AKŞ: 108 mg/dl Trigliserid: 245 mg/dl HDL-kolesterol: 36 mg/dl
Bu hastada en doğru tanı nedir? Obezite Dislipidemi Ailesel hiperlipidemi Metabolik sendrom
49 yaşında, Kadın Yakınma: Diz ağrısı, kilo verememe Öykü: Gonartroz tanısı onan hastaya kilo vermesi önerilmiş, ancak hasta uzun süredir kilo vermeye çalışmasına karşın kilo verememiş. Özgeçmiş: Depresyon tedavisi görmüş. Soygeçmiş: Annesinde diyabet öyküsü var.
Alışkanlıklar: Sigara: ½ paket/gün Alkol: Ø Fizik Muayene: KB: 135/85 mm Hg VKİ: 37 kg/m2 Bel çevresi: 102 cm
Laboratuvar: AKŞ: 118 mg/dl TKŞ: 159 mg/dl T. Kolesterol: 224 mg/dl Trigliserid: 265 mg/dl HDL-kolesterol: 35 mg/dl LDL-kolesterol: 141 mg/dl TSH: 3.4 µIU/ml
Bu hastanın tedavisinde aşağıdakilerden hangisinin yer alması daha yararlı olur? Levotiroksin Atorvastatin Ramipril Metformin
Non-farmakolojik Yaşam Tarzı Değişikliği Farmakolojik
Pan et al. Diabetes Care 1997;20:537-544.Şiddet Zaman(dk) EgzersizHafif 30Yavaş yürüme, alışveriş, ev temizliğiOrta 20Hızlı yürüme ya da merdiven inme, bisiklet binme, yavaş danslarAğır 10Hafif koşu, merdiven çıkma, voleybol veya masa tenisi, hızlı danslarÇok ağır 5İp atlamak, basketbol, yüzmeDa Qing: IGT and Diabetes Study
Pan et al. Diabetes Care 1997;20:537-544.PRölatif risk Risk azalmasıDüzeltilmemişDiyetEgzersizDiyet + egzersiz0.0210.0000.0050.670.530.6233 %47 %38 %AKŞ ve VKİ’ni içeren modelAKŞ (mmol/l)VKİ (kg/m2)DiyetEgzersizDiyet + egzersiz0.0010.0020.0280.0000.0011.021.050.690.540.5831 %46 %42 %
Çalışma grubu hedefleri Kilo kaybı: > % 5 (VKİ < 25kg/m2) Total yağ alımı: < % 30 Doymuş yağ alımı: < % 10 Fiber alımı: > 15 g/1000kcal Aerobik ve kas güçlendirici egzersiz: > 30 dk/günDPS: Diabetes Prevention Study Tuomilehto et al. N Engl J Med 2001;344:1343-1350.
Tuomilehto et al. N Engl J Med 2001;344:1343-1350.% 58 risk azalması0.60.70.91.0YılÇalışma Kontrol1 20.83 4 5 6Diyabet gelişmeme olasılığı00.5
DPP: Diabetes Prevention Program Diabetes Prevention Program Research Group. N Engl J Med 2002;346:393-403.Çalışmaya uygun hastalarYoğun yaşam tarzı değişikliği(n=1079)RandomizasyonStandart yaşam tarzı değişikliği önerileriMetformin(n=1073)Plasebo(n=1082)
• Kilo kaybı (% > 7) ve yeni kilonun korunması• Diyet yağ içeriği (% < 25)• Kalori alımı (1200–1800 kcal/gün)• Fizik aktivite (> 150 dakika/hafta)Diabetes Prevention Program Research Group. N Engl J Med 2002;346:393-403.
Diabetes Prevention Program Research Group. N Engl J Med 2002;346:393-403.–6–4–20YılVücut ağırlığı değişikliği (kg)MetforminPlaseboYaşam tarzı değişikliği21 3 40
Diabetes Prevention Program Research Group. N Engl J Med 2002;346:393-403.YılKümülatif diyabet insidansı (%)203010Plasebon = 1,082Metformin*n = 1,073 *p<0.001 vs placebo**p<0.001 vs placebo, p<0.001 vs metforminYaşam tarzıdeğişikliği**n = 1,0794021 3 40Risk azalması:% 31 metformin% 58 yaşam tarzı değişikliği
Kilo kaybı öncesi 10 kg kaybı sonrası (95 kg. VKİ:32 kg/m2 ) (85 kg. VKİ:29 kg/m2 )
Sistem Mekanizma Örnek MSS Noradrenerjik 1-agonisti NE salınımını sti. Phenyl –propanolamin Phentermine MSS Serotonerjik Serotonin salınımını ve geri alınımını Dexfenfluramin Fenfluramin MSS NA ve serotonerjik NA, serotonin ve dopamin geri alımını bloke eder Sibutramine GIS Lipaz inhibisyonu Orlistat
Lipaz inhibitörüdür. Yağ emilimini bloke eder.
Yan etki ve kontrendikasyonlar: Gastrointestinal yan etkiler•Diare•Gaita inkontinansı Yağda eriyen vitaminlerin malabsorpsiyonu•Uzun dönem kullanımda tedaviye vitamin eklemesi gerekli olabilir.
Kilo kaybı İntravasküler Na-K ve Ca hücre içi volüm dağılımında değişiklik Hiperinsülinemi ve insülin direnciKardiyak output Vasküler direnç Adrenerjik aktivite Kan basıncı
ACE inhibitörleri A II reseptör antagonistleri Kalsiyum kanal blokerleri Beta blokerler Alfa blokerler Diüretikler
Statinler Fibratlar Nikotinik asit Kolestiramin Ezetimibe
-20-265-31-33-22-25-358-34-42-30-20-285-24-20-9-45-40-35-30-25-20-15-10-50510WOSCOPS (N=6,595) 4S (N=4,444) CARE (N=4,159)TK LDL-KHDL-K1o koruma 2o koruma 2o korumaNonfatal MI/KAH ölümKAH ölümToplam mortalite% değişme
Sulfonilüreler Glinidler Akarboz Metformin Tiazolidindionlar GLP-1 agonistleri DPP-IV inhibitörleri
Genetik İnsülin Direnci Çevresel Faktörler HiperinsülinemiGlukoz intoleransı Artmış kan basıncıKüçük, yoğun LDL Hipertrigliseridemi HDL düşüklüğü Artmış PAİ-1
Yağ Kan glukozuSindirim enzimleriBarsakPankreasKasKaraciğerİnsülinAşırı glukoz üretimiİnsüline bağımlı glukoz alımında azalma Serbest yağ asitlerinde artışa yol açan aşırı yağ yıkımıİnsülin sekresyonundakompensatuvarartış Olefsky JM. Diabetes 2002.
Hepatik glukoz üretimini azaltır Fosfoenol piruvat karboksikinaz (PEPK) Glukoneogenez Periferik dokularda ‘glukoz uptake’ini artırır Barsaklarda glukoz emilimini azaltır İştahı azaltır
Trigliserid seviyesi % 35Kolesterol seviyesi % 10LDL % 25VLDL % 39HDL % 17
% 39 % 50Miyokard infarktüsü riskinde azalmaÖlümcül Mİ riskinde azalma UKPDS34, Lancet 1998; 352:854-65.
% 42 % 41Diyabete bağlı ölümriskinde azalmaİnme riskinde azalma UKPDS34, Lancet 1998; 352:854-65.
NASH
Landman GWD et al. Diabetes Care 2010;33:322-6.
Yan etkiler: Gastrointestinal semptomlar Bulantı, kusma, karın ağrısı Abdominal dolgunluk Kramplar Diyare Ağızda metalik tat Vitamin B12 eksikliği Laktik asidoz (<1/100.000 hasta)* Salpeter S et al. Cochrane Database Syst Rev CD002967, 2006.
Kontrendikasyonlar: Böbrek yetmezliği Karaciğer yetmezliği Ağır kardiyovasküler/respiratuar yetersizlik Alkolizm İleri yaş (>75)
49 yaşında, Kadın Özgeçmiş: Depresyon tedavisi görmüş. KB: 135/85 mm Hg VKİ: 37 kg/m2 Bel çevresi: 102 cm AKŞ: 118 mg/dl TKŞ: 159 mg/dl HDL-kolesterol: 35 mg/dl LDL-kolesterol: 141 mg/dl Trigliserid: 265 mg/dl TSH: 3.4 µIU/ml
Bu hastanın tedavisinde aşağıdakilerden hangisinin yer alması daha yararlı olur? Levotiroksin Atorvastatin Ramipril Metformin
Obezite gelişiminde rol oynayan genetik faktörler daha iyi anlaşıldığında, hastada kilo kaybı sağlanması ve bunun uzun süre korunması için uygun olan tedavi seçimini daha sağlıklı yapabilmemize de yardım edebilir. Moreno-Aliaga MJ et al. Obesity Reviews 2005;6(2):155-68.
Metabolik Sendrom sorununun çözümü için altta yatan moleküler ve fizyolojik nedenlerin anlaşılması yeterli olmayacaktır. Bunlarla birlikte, sorunun sosyal ve politik nedenleri de çok iyi incelenmelidir. Tataranni PA. Curr Pharm Des 2003;9(15):1151-63.
Metaboli̇k Sendrom
Yazar :
Engin GÜNEY
Yıl : 2020
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle