| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | Strateji̇k Peyzaj Planlama Süreci̇ | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
STRATEJİK PEYZAJ PLANLAMA SÜRECİ PROF.DR. İLKDEN TAZEBAYPLANLAMA STÜDYOSU2017-2018
Stratejik Peyzaj Planlama nedir?Stratejik peyzaj planlama;• Peyzajın mevcut durum ve işleyişinin tanımlandığı,• Sorunların sistematik ve analitik bir biçimde analiz edildiği,• Peyzajın gelişimi , değişimi, korunması ve kullanılmasına ilişkin amaç hedef ve önerileri kapsayan,• Değişimi istenilen olumlu yönde yöneten, vizyona dayalı eylem odaklı stratejileri kapsayan bir planlama biçimidir.Stratejik peyzaj planlama= geleceğin haritalanmasıdır
Stratejik Peyzaj Planlama Sürecinde Cevaplanacak temel sorularNeredeyiz?Neden?Nereye ulaşmak istiyoruz?Nasıl ulaşabiliriz?i l i tiıl l ili i
STRATEJİK PEYZAJ PLANLAMA SÜRECİMEVCUT DURUM ANALİZİ• Masa başı veri toplama• Arazi çalışması• Mekânsal SWOT analizi• Problem analizi• Peyzaj veri tabanının oluşturulması• Alana ilişkin ön analizlerVİZYONAMAÇ VE HEDEFLER• Vizyon ifadesinin oluşturulması• Amaç ve hedeflerin sistematik biçimde sıralanmasıPEYZAJ ANALİZLERİ ve PEYZAJ PLANI• Doğal- Kültürel ve Görsel Peyzaj Analizleri• Peyzaj Planı• Strateji ve politikalarNEREDEYİZ?NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ?
Mevcut Durum Analizine Yönelik Çalışmalar:• Masa başı veri toplama• Arazi çalışması• Mekânsal SWOT analizi• Problem analizi• Peyzaj veri tabanını oluşturulması• Alana ilişkin ön analizlerMEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
MEKANSAL SWOT ANALİZİMekansal SWOT Analizi Ne Amaçla Yapılır?Planı etkileyen koşulları sistematik olarak incelemek, “mevcut durum” analizi yapmak ve aynı zamanda “gelecek durumu” tahmin etmek.Mekansal SWOT Analizinin Çıktıları Neler Olabilir? Mekansal SWOT analizi, vizyon amaç ve hedeflerin, problemlerin , potansiyel ve risklerin belirlenmesinde, stratejilerin oluşturulmasında yönlendiricidir.MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
MEKANSAL SWOT ANALİZİ AŞAMALARI 1 SWOT analizinde peyzaj envanteri; mevcut durum, süreç ve geleceği dikkate alarak aşağıdaki örnek sorular benzeri sorular kapsamındaki değerlendirmelerle bir matris oluşturulur.Güçlü yönlerHangi kaynaklara sahibiz? Nadide özellikler nelerdir? Alana kimlik kazandıran özgün değerler nelerdir? vb.Zayıf YönlerPeyzajda neler iyi işlemiyor? Neleri iyileştirmeye gereksinim vardır? vb.FırsatlarPlanın başarısına katkısı olacak dış faktörler nelerdir? Alanın fırsat olarak değerlendirilebilecek kaynakları nelerdir? Hangi plan, politika ya da değişimler planlama sürecini ve başarısını kolaylaştırabilir? vb.TehditlerPlanlama süreci ve uygulamasında ne gibi engellerle karşılaşılabilir? Zayıf yönler nedeni ile oluşabilecek tehditler ve problem yaratacak unsurlar nelerdir? vb.GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER FIRSATLAR TEHDİTLERMEKANSAL SWOT MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
MEVCUT DURUM ANALİZİ2Oluşturulan matris mekana aktarılarak Mekânsal SWOT Analizi paftası oluşturulur. Mekansal SWOT Analizi paftasından sıcak noktaların, çelişki alanlarının, risklerin, potansiyellerin ve stratejilerin belirlenmesi gibi konularda yararlanılabilir. 3Mekânsal SWOT analizi paftası aşağıdaki sorular kapsamında değerlendirilerek peyzaj planını yönlendirecek vizyon, amaç ve hedeflerin belirlenmesinde yol gösterir. NEREDEYİZ?1. Güçlü yanımızı nasıl kullanabiliriz? 2. Zayıf yanımızı nasıl düzeltiriz? 3. Fırsatı nasıl değerlendiririz ? 4. Tehdidi nasıl bertaraf ederiz ?
GÜÇLÜ YÖNLER MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?ÖRNEK-MEKANSAL SWOT ANALİZİ ZAYIF YÖNLERTEHDİTLERFIRSATLAR
GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER FIRSATLAR TEHDİTLERMEKANSAL SWOT Peyzaj EnvanteriAnaliz paftalarıStratejilerSıcak noktalarÇelişki alanlarıRisklerPotansiyellerStratejiler vb.MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?MEKANSAL SWOT ANALİZİ
PROBLEM ANALİZİ- PROBLEM AĞACIProblem Analizi Ne Amaçla Yapılır?1. Temel sorunların ve alt sorunların belirlenmesi,2. Var olan olumsuz durumun ve neden-sonuç ilişkilerinin özet bir resminin çizilmesi. Problem Analizinin Çıktıları Neler Olabilir? Problem analizi vizyon, amaç ve hedeflerin belirlenmesinde, farklı konular arasında neden-sonuç ilişkilerinin kurulmasında yönlendiricidir.MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
PROBLEM AĞACININ OLUŞTURULMASI AŞAMALARI Mevcut durumdaki ana problem/sonuç/duruma ilişkin her bir sorunu bir karta geçirin (beyin fırtınası) Belirlenen problemler içerisinden bir başlangıç problemi seçin Başlangıç problemine neden olan problemleri neden –sonuç ilişkisi kurarak ana problemin altına yazınMEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
PROBLEM AĞACININ OLUŞTURULMASI AŞAMALARI Kaynak: Tekindağ, F.C.2015MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
PROBLEM AĞACININ OLUŞTURULMASI AŞAMALARI Başlangıç probleminden doğrudan etkilenen problemleri başlangıç probleminin üstüne yazın Problemleri neden-sonuç ilişkisi kurarak oklarla yukarıya doğru yerleştirin MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
PROBLEM AĞACININ OLUŞTURULMASI AŞAMALARI (Kaynak: Tekindağ, F.C.2015)MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
PROBLEM AĞACININ OLUŞTURULMASI AŞAMALARI Benzer şekilde diğer tüm problemleri birbirleriyle karşılaştırarak yerleştirin Problemleri sebep-sonuç oklarıyla ilişkilendirin Ağacın tamamını gözden geçirin ve problemler arasındaki neden-sonuç ilişkilerini kontrol edin (Yıldız 2014)MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
PROBLEM AĞACININ OLUŞTURULMASI AŞAMALARI (Kaynak: Tekindağ, F.C.2015)MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
PROBLEM AĞACI1.Problem ağacı oluştururken peyzaj envanteri; peyzajın yapısı, işleyişi ve değişimi çerçevesinde değerlendirilmelidir. 2. Problemler hiyerarşik olarak sıralanmalıdır.3. Bir problemin birden fazla neden ve sonucu olabileceği unutulmamalıdır.3. Bazı problemlerin peyzaj planı ile çözülemeyecek nitelikte olduğu unutulmamalı ,bu problemler kapsam dışında tutulmalı ve çözülebilecek problemlere odaklanılmalıdır.NOT: Problem ağacının en fazla dört alt dal yapısında olması önerilmektedir. MEVCUT DURUM ANALİZİNEREDEYİZ?
VİZYONİdeal geleceği sembolize eder. Uzun vadede ulaşılmak istenen yer ve durum, ilerlenecek yönü tarif eder. • İdeal geleceğimiz nedir?• Uzun vadede neleri yapmak istiyoruz?• Gelecekte nerede olmak istiyoruz?VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
VİZYONVizyon İfadesi nasıl olmalıdır? Ulaşılmak istenen durumu tanımlamalı, Mevcut sorunların üstesinden gelindiği takdirde ideal olarak bulunulacak konumu anlatan kısa bir ifade olmalı, İddialı ve aynı zamanda gerçekçi/ ulaşılabilir bir ifade olmalıdır.VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
VİZYONEtkin bir vizyon ifadesi için ipuçları Olumlu ifadeler ve şimdiki zaman fiilini kullanarak oluşturun. Planlama alanının gelecekteki durumunu ifade eden açık tanımlamalar yapın. Öncelikli konuları göz önüne alın. Bu konular dahilinde geleceğin nasıl biçimleneceğini ifade edin. VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
VİZYON Vizyonda zaman sınırlaması yapmayın. Alan kullanım planı sonrası süreçleri de kapsayacak biçimde ifade edin. Vizyonu çok uzun cümlelerle ifade etmeyin ancak amaç, hedef ve politikalara temel oluşturacak bilgileri içerdiğinden emin olun. Her bir durum, yer ve topluma uygun özgün ifadelerle oluşturun .(Kaynak: North Carolina Division of Coastal Management 2002)Etkin bir vizyon ifadesi için ipuçlarıVİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
ÖRNEK-VİZYON Kültürel değerleri ile barışık ve bu değerleri bütüncül şekilde koruyan bir Bergama yaratmak. Doğal, kültürel ve somut olmayan kültürel mirasın karşılıklı etkileşimlerinden doğan Bergama kültürel peyzajının korunmasını, kurumların, STK’ların, halkın ve ziyaretçilerin ortak ve bilinçli çabaları ile sürdürülebilir kılmak. (Kaynak: UNESCO 2015. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzajı ALAN YÖNETİM PLANI 2016-2020) Çevresel, toplumsal ve ekonomik sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda özgün kültürel ve doğal kimliğini koruyarak gelişen, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip bilgi toplumuna dönüşen yaşam kalitesi yüksek bir İSTANBUL(Kaynak: İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2008. 1/100.000 Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı Raporu Altıncı Bölüm – Planlama Yaklaşımı)VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
AMAÇ ve HEDEFAmaç, planın uygulanması ile elde edilecek sonuçları ifade eder. Ulaşılması arzulanan sonuçların kavramsal ifadesidir. Hedef, amaçların gerçekleştirilebilmesi için belirlenen spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. “Amaç ve hedef” aynı sistematik ile birbirini izlemek koşulu ile ; “temel amaç ve alt amaçlar” ya da “temel hedef ve alt hedefler” şeklinde de ifade edilebilir. VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
AMAÇ Amaçların özellikleri: Vizyon ile uyumlu olmalıdır. İddialı, ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır. Ulaşılmak istenen sonuçları açık bir şekilde ifade etmeli, ancak bunlara nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır. Hedefler için bir çerçeve çizmelidir. Durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir.(KAYNAK: DPT 2006 .KAMU İDARELERİ İÇİN STRATEJİK PLANLAMA KLAVUZU 2.SÜRÜM)VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
Amaçların Oluşturulması için Cevaplanması Gereken Sorular Vizyonun yerine getirilmesi için neler yapılmalıdır? Neleri başarmak amaçlanmaktadır?VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?AMAÇ
ÖRNEK- AMAÇ 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın temel amacı; “İstanbul’a; sahip olduğu tarihi, kültürel ve doğal kimlik değerleri ile özdeşleşen, kentin öncelikle kültür ve turizm alanlarındaki üstünlüklerini ön plana çıkartan, çevresel, ekonomik ve toplumsal sürdürülebilirlik ilkelerini mekana yansıtarak yaşam kalitesini yükselten, ekonomik yapısını bilim ve teknolojiye dayalı ticaret ve hizmet ağırlıklı bir ekonomiye dönüştüren, etkin ve katılımcı bir kent yönetimi/yönetişimi yapılandırmasında, kurumsal ve mekânsal planlarını verimli bir araç olarak kullanan küresel ölçekte güçlenmiş bir kent statüsü kazandırmak “ olarak belirlenmiştir. (Kaynak: İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2008. 1/100.000 Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı Raporu Altıncı Bölüm – Planlama Yaklaşımı)VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
ÖRNEK- AMAÇ Bu temel amaç doğrultusunda, tamamlayıcı nitelikte olmak üzere alt amaçlar tanımlanmıştır: Doğal çevreye uyumlu, doğal ve yapay risklere karşı güçlü bir kentsel bölge sisteminin kurulması, Yaşam kalitesinin yükseltilmesi, kültürler arası karşılıklı anlayış ve hoşgörünün yerleşmesi ve yoksulluğun önlenmesi için gelişkin bir sosyo-kültürel taşıma kapasitesine ulaşılması, Kentsel hizmet maliyetlerini düşürecek işlevsel ve mekansal rasyonalizasyonlara giderek, ekonomik çeşitlilik düzeyinin arttırılması ve böylelikle yüksek ekonomik rekabet gücüne ulaşılması, Ulaşım, haberleşme, kentler arası işbirliği, iş ve yatırım olanakları oluşturarak diğer küresel merkezler ve kendi bölgesel hinterlandı ile güçlü bağlantıların kurulmasıdır.(Kaynak: Raporu Altıncı Bölüm – Planlama Yaklaşımı)VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
• Amaçları gerçekleştirmeye yönelik olarak birden fazla hedef belirlenebilir. • Hedefler, amaçların gerçekçi olup olmadığını göstermesi bakımından oldukça yararlıdır. • Her alt düzeyde belirlenen hedefler, daha üst amaçların gözden geçirilip güncellenmesinde etkili olurlar (Dinçer, 2002).29HEDEFVİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
HEDEFHedeflerin özellikleri:Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır.İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır.Sonuca odaklanmış olmalıdır.VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
HEDEFHedeflerin Oluşturulmasında Cevaplanması Gereken Sorular: Hedefler vizyon ve stratejik amaçlar ile tutarlı mı? Hangi spesifik sonuçlara ulaşmaya çalışılıyor? Sonucu etkileyen faktörler nelerdir? Bir amaca ilişkin hedefler gerçekleştirildiğinde o amaca ulaşılabiliyor mu? Hedefi belirli bir süre içinde gerçekleştirme zorunluluğu var mı? İstenilen sonuçlara ne kadar zamanda ulaşılabilir? Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan gelişme nasıl ölçülür?31VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
ÖRNEK-HEDEF Çalışmanın çerçevesi : Arazi kullanım plan kararlarıyla ulaşım plan kararlarını ve kent ölçeğinde farklı ulaşım türlerini, dengeli bir şekilde bütünleştiren; çağdaş teknolojinin kullanıldığı, çevreye ve insani değerlere duyarlı, ekonomik, modern, güvenli, konforlu ve hızlı erişimin sağlandığı; ulaşımda insan odaklılığı destekleyerek, kentsel yaşam kalitesini arttırmayı amaçlayan, sürdürülebilir ve başkent özelliklerini öne çıkaran bir Ankara Ulaşım Ana Planını oluşturmak (Ankara Ulaşım Ana Planı 2038 ) VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
ÖRNEK-HEDEF Temel Hedef 3: Kent İçinde Hareketlilik ve Erişilebilirliğin ArtırılmasıAlt Hedef 3.1: Alternatif ulaştırma türlerinin kullanımını bir program çerçevesinde düzenleyerek, kent içi ulaşımda çevre dostu ulaşım türlerinin etkinliği sağlanacaktırAlt Hedef 3.2: Artan kent içi yolculuk talebine, toplu taşıma ve imar planı –ulaşım planı bütünleşmesi ile erişilebilir mekânlar oluşturarak çözüm üretilecektirTemel Hedef 5: Daha Yaşanabilir Bir Kentsel Çevrenin OluşturulmasıAlt Hedef 5.1: Güvenli, konforlu ve engelsiz modern ulaşım sistemleri oluşturulacakAlt Hedef 5.2: Ulaşım sistemlerinden kaynaklanabilecek çevresel sorunların çözümüne yönelik önlemlerin alınması sağlanacak(Ankara Ulaşım Ana Planı 2038 )VİZYONAMAÇ VE HEDEFLERNEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?
AMAÇ ve HEDEF ARASINDAKİ FARK? Basit ama güzel bir örnekAmaç; “İstenen nedir?” sorusunun cevabıdırAmacım; Tatile çıkmakHedef; “Amacı gerçekleştirmek için neler yapılması gerekir?” sorusunun cevabıdır.Hedeflerim: Gideceğim yeri belirlemek Otel rezervasyonu yapmak Para biriktirmek …………………………vb.
Stratejik Planlama Sürecinde Unutmayalım!!!!Stratejik planda yer alan; VizyonAmaçlarHedeflerin birbirleri ile bağlantıları ve kavramsal tutarlılıkları göz önünde bulundurulmalıdır.
SORU ya da SORUNBizi vizyon’umuza taşıyacak,Amaç hedef ve stratejilerle bağlantılı peyzaj planı nasıl olmalıdır?
Strateji̇k Peyzaj Planlama Süreci̇
Yazar :
İLKDEN TAZEBAY
Yıl : 2017
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle