Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Paratiroid Patolojisi | ppt | Sunumu İndir |
Transkript
Paratiroid Patolojisi Dr.Aylar Poyraz Dönem 3 2 Mart 2020
PARATİROİD Gelişmekte olan farengeal keseden kaynaklanır. ( timus ) •4 tanedir •Farengeal kesenin iniş hattı üzerinde herhangi bir alanda görülebilir •Erişkinde sarı kahverengi oval kapsüllü bir nodül şeklindedir
•Esas (Chief) hücreler •Oksifil hücreler •İnfantlarda ve erken cocukluk döneminde paratiroid tamamen chief hücre içerir •Stromal yağ dokusu 25 yaşına kadar artar ve glandın % 30 unu oluşturur
• Paratiroid bezinin aktivitesi kandaki serbest ( iyonize) kalsiyum tarafından kontrol edilir. • Azalmış serbest kalsiyum PTH sentezi ve salınımını uyarır. -Dolaşımdaki PTH 84 aa li ( Chief hücrelerde pre-pro formundadır)
• Paratiroid Hormonu serum kalsiyum düzeyini nasıl düzenler? • Kalsiyumun renal tubuler reabsorbsiyonunu artırır • Böbreklerde Vit. D nin aktif hidroksi formuna dönüşümümü artırır ve GİS den Ca emilimini artırır • İdrarda fosfat atılımını artırır, serum fosfat düzeyini düşürür • Osteoklastik aktivitede rol oynar
• Bütün bu olayların net sonucu serbest kalsiyum düzeyinde artış ve feedback etkisi ile PTH sekresyonunun azalmasıdır
Hiperparatiroidizm -Primer :Otonom olarak PTH üretimi artmış -Sekonder:kronik böbrek yetmezliğinde olduğu gibi uzun süreli hipokalsemiye cevap olarak PTH nın kompansatuvar artışı -Tersiyer: Uzun süreli hipokalseminin nedeni düzeltilmiş olsa bile PTH nın artmış sekresyonunun devam etmesi (renal transplant sonrası)
Primer hiperparatiroidi Sık görülen bir endokrin bozukluktur ve hiperkalseminin önemli bir nedenidir • Adenom % 85-95 • Primer Hiperplazi %5-10 • Paratiroid Karsinomu % 1
• Erişkinlerde görülür • Kadınlarda erkeklerden daha sık • 50 veya daha ileri yaş • Primer hiperparatiroidizmin en sık nedeni sporadik soliter paratiroid adenomudur.
• Patogenez: • Sporadik paratiroid adenomları monoklonaldir • Sporadik adenomlarda moleküler defekt: • 1- Siklin D1 gen inversiyonu, siklin D 1 ekspresyonunu artırır, hücre proliferasyonuna neden olur • 2-MEN 1 mutasyonu
• Bazı vakalar herediter sendromlarda oluşur Multipl endokrin neoplazi 1(MEN 1): MEN1 geni kromozom 11q 13 lokalize tumor supresör gendir. MEN1 germline mutasyonları paratiroid adenomu ve ayrıca sporadik olanlarda da görülür. Multipl endokrin neoplazi 2 (MEN 2):MEN 2 sendromuna kromozom 10q daki RET tirozin kinaz reseptöründeki aktivasyon mutasyonu neden olur.Primer hiperparatiroidizm MEN2-A nın bir komponenti olarak görülür.
• Familiyal hipokalsiürik hiperkalsemi: Otozomal dominant olarak geçer, ekstraselüler kalsiyuma duyarlılık azalmıştır. (CASR geninde fonksiyon kaybı ile karakterli mutasyon)
• Morfoloji • Paratiroid bezi ile ilişkili değişiklikler • Diğer organlarda; kalsiyum yüksekliğine bağlı değişiklikler
Paratiroid Adenomları • Soliter • 0.5-5 gr • İyi sınırlı • İnce kapsüllü • Diğer glandlar normaldir yada hafif bir küçülme vardır
• Mikroskopi • Chief hücreler ve oksifil hücreler (oksifil adenomlar) • Nonneoplastik paratiroid • Hücresel atipi • Yağ dokusu
• Primer Hiperplazi:Sporadik veya MEN sendromunun bir komponenti olarak görülür Genellikle 4 gland da tutulmuştur • Mikroskopik olarak en fazla Chief hücre hiperplazisi izlenir (asimetri) • Paratiroid Karsinomu: Tanıda çevre dokuya invazyon ve metastaz güvenilir kriterlerdir yada iyi sınırlı
• Hiperparatiroidizmde Diğer Organların Morfolojik Bulguları • İskelet değişiklikleri: • Osteoporoz • Osteitis Fibroza Sistika • Brown Tumor
Böbrek değişiklikleri •Nefrolitiazis •Nefrokalsinozis Diğer organ değişiklikleri •Metastatik kalsifikasyon •Primer Hiperparatiroidizmin en sık bulgusu serum iyonize kalsiyum düzeyinin artışıdır
• Semptomatik Hiperkalsemi, • Osteolitik metastaz • PTH ilişkili protein salınımı (PTHrP) osteoklastik kemik rezorpsiyonuna ve hiperkalsemiye neden olur
• Semptomlar • Kemik ağrıları • Nefrolitiazis • GİS bozuklukları • Santral sinir sistemi degişiklikleri • Noromuskuler anomaliler • Kalpte aort ve mitral kapakta kalsifikasyon
Sekonder Hiperparatiroidizm • Serum kalsiyum düzeyinde kronik azalmaya sebep olan herhangi bir durumda ortaya çıkar • Düşük serum kalsiyumu paratiroid bezlerinde kompansatuvar aşırı aktivasyona neden olur • Böbrek yetmezliği en sık nedenidir
• Kronik böbrek yetmezliğinde fosfat atılımı azalır ve hiperfosfatemi görülür. Yükselmiş olan serum fosfat düzeyi direk olarak serum kalsiyum düzeyini deprese eder ve paratiroid bezinin aktivitesini uyarır. • Ayrıca vitamin D nin aktif formunun • sentezi için gerekli Alfa-1 hidroksilaz azalır. • Glandlar hiperplaziktir.
HİPOPARATİROİDİZM • Cerrahi nedenler • Otoimmun hipoparatiroidizm (APS1) • Otozomal dominant hipoparatiroidizm (CASR fonksiyon kazanım mutasyonları) • Familiyal izole hipoparatiroidizm • Konjenital olarak bezin yokluğu
Pseudohipoparatiroidizm • PTH nun fonksiyonuna karşı son organ rezistansı vardır. • Ayrıca TSH, FSH/LH • G proteinin aktive ettiği sekonder messenger ilişkili genetik defekt söz konusudur
MULTİPL ENDOKRİN NEOPLAZİ SENDROMLARI • Birden fazla endokrin organda proliferatif lezyonların (hiperplazi, adenom ve karsinom) görüldüğü genetik geçiş gösteren bir gurup hastalıktır • MEN sendromunda görülen endokrin tümörlerin, sporadik formlardan farklı birtakım özellikleri vardır.
MEN özellikleri • Daha genç yaşta görülürler • Birden fazla organda senkron yada metakron olarak görülür • Multifokal • Asemptomatik bir dönemi vardır (C hücre hiperplazisi) • Daha agresiv seyreder ve tekrarlama riski yüksek
MEN 1 • Hiperparatiroidizm (hiperplazi ve adenom) en sık bulgudur ve hastaların hemen tümünde 40-50 yaşına kadar ortaya çıkar. • Ön hipofizde prolaktinoma en sık görülen tümördür. • Pankreasta endokrin tümörler görülür. • Menin proteinini kodlayan MEN 1 tümör supresör geninde germ line mutasyon
MEN 2 • 10q11.2 kromozomunda yer alan proto-onkogen RET mutasyonu (fonksiyon kazanımı) ile karakterli 2 grup hastalığı kapsar • Otozomal dominant geçer • MEN-2A • MEN-2B
MEN 2 •RET protoonkogeni tirozin kinaz reseptörü olup, glial norotropik faktöre (GDNF) ve GDNF nin diğer ligandlarına bağlanarak büyüme ve diferansiasyon sinyallerini iletir. •RET in fonksiyon kaybına neden olan mutasyonlarda aganglionosis ve Hirschprung hastalığı görülür. •MEN-2A ve 2B de ise mutasyon RET in fonksiyon kazanmasına neden olur.
MEN -2A • Paratiroid hiperplazisi • • Adrenal Feokromositoma • Tiroid Meduller karsinom • (%100)
MEN 2A • Familiyal meduller tiroid kanseri • MEN-2A nın bir varyantı • Meduller kanser dışında klinik bulgu izlenmez
MEN -2B • Adrenal Feokromositoma • Tiroid Meduller karsinom • Ekstra endokrin değişiklikler Mukokutenöz ganglionoroma Marfanoid özellikler • Mutant gene lokusu RET, tek bir aa değişikliği