| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | Ortopedi̇k Rehabi̇li̇tasyon | ppt | Sunumu İndir |
Transkript
Kırık: Kemiğin devamlılığının ve anatomik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırık zorlanma sonucu oluşur. Kırığa sıklıkla yumuşak doku zedelenmesi de eşlik eder.
Direkt travma-zorlanma: Kuvvetin doğrudan kırık sahasına etki etmesi ile oluşur. (trafik kazası, yüksekten düşme, el yada ayak üzerine bir cismin düşmesi vs). Kırıkla birlikte büyük oranda çevre dokularda etkilenir. Daha çok açık kırık gelişir.
İndirekt (dolaylı) travma -zorlanma: Kırık yerine belli mesafeden etki eden kuvvetlerin etkisi ile oluşan kırıklardır. Bu zorlanmalar açılandırıcı, döndürücü şekilde olabilir(gerilmiş el üzerine düşme sonucu oluşan radius distal uç kırıkları, kompresyon kırıkları, traksiyon, angulasyon ve rotasyonel kırıklar gibi…)
Patolojik kırıklar Kişide var olan bazı hastalıklara bağlı olarak kemiğin genel yapısının bozularak, herhangi bir travma olmaksızın veya normalde kırığa yol açmayacak bir stresle kemiğin kırılmasıdır. Metastatik veya primer kemik tümörleri, enfeksiyon, osteoporoz sonucu bu tür kırıklar olabilmektedir.
Stres (yorgunluk ) kırığı: Tekrarlayan travmalara bağlı olarak gelişir. Daha çok maraton yürüyüşçülerinde, sporcularda görülür. Büyük belirgin bir travma olmadan gelişir.
Kırılan kemiklerin şekline, Oluş mekanizmasına, Kırık hattına, Kırık fragman sayısına göre değişik şekillerde sınıflandırılabilirler.
Anatomik lokalizasyona göre: Şaftın proksimal, orta veya distal 1/3’ü, suprakondiler, supratrokanterik gibi. Kırık hattının yönüne göre: Transvers, oblik, spiral Lineer veya parçalı kırıklar : Birden fazla kırık hattı vardır.
Kopma kırığı: Kasların yada bağların aşırı gerilmeleri, çekilmeleri sonrasında kemiğe yapıştığı yerden ayrılması ve buradaki kemik parçasını koparmasıdır
Kapalı kırık: Kırığı örten cilt dokusu sağlamdır. Açık kırık: Kırığı örten cilt dokusu hasarlıdır ve kırıkdış ortamla ilişkilidir. Bu nedenle enfeksiyon riski vardır. Açık kırıklarda eksternal kanama nedeniyle kan kaybı da görülür. Enfeksiyon ve kanama kırık iyileşmesini geciktirir.
Tam ayrılmış kırık
Tam olmayan kırık (çökme-kompresyon kırığı, yeşil ağaç kırığı…)
Ağrı ve hassasiyet: Nazikçe yapılan palpasyonla hassasiyet vardır. Fonksiyon kaybı: Kuvvet kolunun kaybı ve ağrıdan dolayı fonksiyon kaybı olabilir. Deformite: Kırığa bağlı kanama şişliğe neden olur. Kırığa bağlı açılanma, rotasyonel deformiteler, kas spazmı varsa ekstremitede kısalık olabilir.
Hastanın pozisyonu: Tanısal değeri vardır. Femur başı kırıklarında kalça abduksiyonda durur. Klavikula kırığı varsa hasta etkilenen taraf üst ekstremitesini karşı kolu ile destekler ve başı kırık tarafına rotasyondadır. Anormal hareket ve krepitasyon: Uzun bir kemikte anormal hareket kırık şüphesi doğurmalıdır. Kırık fragmanlarının sürtünmesine bağlı krepitasyon hissedilebilir.
Nörovasküler hasar: Dikkatli bir nörolojik ve vasküler muayene mutlaka yapılmalıdır. Suprakondiler humerus kırıklarında ciddi damar-sinir hasarı olabilir.
Grafi kemiğin her iki ucundaki eklemi içermelidir. Aksiyel iskelette kırıklar kolaylıkla gözden kaçabildiği için dikkatli olunmalıdır. Stres kırıkları ağrının başlangıcından uzun süre sonra radyografik olarak görünür hale gelebilir. Bilgisayarlı tomografi omurga kırıkları ve kalça kırıklarında yararlıdır. MR eşlik eden santral sinir sistemi ve yumuşak doku lezyonlarında yardımcı olabilir.
İlk yardım Kırıktan önce hasta hızlıca değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir (ilk yardım, transport, şiddetli ağıya bağlı şok tablosu, kanama, birlikte bulunan yaralanmalar açısından) Akut kırık oluştuğu anda, kırığın oluştuğu bölgede tipik bulgular (ağrı, ödem, lokal hassasiyet, kas spazmı, anormal hareket ve krepitasyon, fonksiyon kaybı) meydana gelir.
Kırıktan şüphe edildiğinde yapılacak ilk iş, kırılan bölgeyi stabil hale getirip ilk yardım uygulandıktan sonra hastayı radyolojik tetkik yapılabilecek en yakın sağlık merkezine ulaştırmak olmalıdır.
Daha ileri bir yaralanma önlenmelidir. Solunum yolunun açık olduğundan emin olunmalıdır. Omurga kırıklarında herhangibir omurilik yaralanmasına karşı, hasta kımıldatılmadan bekletilmeli ve yoğun bakım birimlerine sevk edilmelidir.
Kırık tedavisinde amaç; Anatomik bütünlüğün sağlanması, Kırığa komşu eklemlerin veya aynı ekstremitede olup komşu olmayan eklemlerin hareket açıklıklarının düzeltilmesi Kas gücünün yeniden kazanılması Kırık tedavisi ve rehabilitasyonunu engelleyecek komplikasyonların engellenmesi hedeflenir. Bu uygulamalar sırayla değil hepsi birlikte olmalıdır.
Redüksiyon: Kırık uçlarının anatomik veya anatomiye yakın düzgünlüğünün sağlanmasıdır. Bu konservatif (kapalı redüksiyon) veya cerrahi (açık redüksiyon) yöntemlerle sağlanır.
Kırık fragmanları iyileşmenin doğal sürecine yardımcı olmak üzere immobilize edilir. Kırık fragmanları arasında kısıtlı bir miktar hareket kallus formasyonunu kolaylaştırmakla birlikte aşırı hareket kartilaj formasyonu ve kaynamamaya (nonunion) neden olur.
Traksiyon: Kırık uçlarının düzgünlüğünü sağlamak ve sürdürmek için uzun süreli ve sürekli kuvvet uygulanır. Cilt traksiyonu ve iskelet traksiyonu şeklinde uygulanır. İnternal fiksasyon: Çivi, plak, vida ve intramedüller çubuklar kullanılır.
Eksternal fiksasyon: Eksternal fiksatörler veya alçı ve atel şeklinde uygulanır.
Kırıklar tedavi ve rehabilitasyon yaklaşımları açısından dört grupta ele alınır: 1. Stabil kırıklar: Çok az immobilizasyon gerektiren veya immobilizasyon gerektirmeyen kırıklardır. Bu kırıklarda yumuşak doku hasarı ve kırığın deplase olmasına neden olabilecek kas kasılması azdır. 2. Orta derecede stabil kırıklar: İmmobilizasyon yapılmakla birlikte kırığa komşu eklemlerde önemli bir oranda harekete izin verilir.
3. Stabil olmayan kırıklar: Redüksiyonu sürdürmek için b,rüst ve alt ekleme immobilizasyon gerektiren kırıklardır. 4. İleri derecede stabil olmayan kırıklar: Anatomik düzgünlüğü sağlamada ve sürdürmede kapalı redüksiyon ve alçılama yetersiz kalır. Traksiyonla tedavi edilebilir. Açık redüksiyon ve internal fiksasyon ile optimal sonuç alınır.
Kaynamada gecikme veya kaynamanın olmaması Hatalı kaynama; Açılı kaynama, sinostoz gibi iki komşu kemik arasında kal dokusundan köprü oluşması Büyüme ve gelişme bozuklukları ; Kısalık, uzunluk farklılıkları, avasküler nekroz adı verilen kemik dokunun beslenememmesi Osteomiyelit. Kemiğin enfeksiyonudur.
Cilt ve kas dokusuna ait Damar yaralanmaları Sinir yaralanmaları Tendon yaralanmaları Organ yaralanmaları Eklem sertlikleri, kontraktürler Miyozitis osifikans Kompleks bölgesel ağrı sendromu
Şok; Organ yaralanmaları, büyük damar yaralanmaları varsa eşlik edebilir Venöz tromboz ve emboli; Yağ embolisi; Uzun kemik kırıkları başta olmak üzere ortaya çıkan ve kemik iliğinden açığa çıkan yağların dolaşımı tıkaması ile oluşur. Ateş: Kırıktan sonra oluşan hematomun resorbsiyonuna bağlı hafif ateş olabilir.
Teşekkürler.. Soru ve Katkılarınız………..
Ortopedi̇k Rehabi̇li̇tasyon
Yazar :
ayşegül
Yıl : 2006
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle