| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | Mesleki Akciğer Hastalıkları | ppt | Sunumu İndir |
Transkript
Mesleki Akciğer HastalıklarıProf. Dr. İbrahim AKKURTCÜTF Göğüs Hastalıkları AD SİVAS
2Görev yerleriniz ?a) Eğitim Hastanesib) Sağlık Bakanlığı-hizmetc) SSK-hizmetd) Diğer
3Tahminen ortalama ayda kaç MAH hastası izliyorsunuz ?a) Hiçb) 1-5c) 6-10d) > 10
4İş yeri hekimliği(İYH) yapıyor musunuz ? a) Evetb) Hayır
5İYH olarak hiç MAH tanısı-ön tanısı koydunuz mu ?a) 0b) 1-5c) 6-10d) > 10
6Yasal MAH tanısı konulan hastanız oldu mu ?a) 0b) 1-5c) 6-10d) > 10
7Amaçlar1) Meslek Hastalığı kavramını 2) Maruziyet ajanlarını3) MAH’nın fizyopatolojisini 4) Mesleki anamnez ve FM önemi 5) Sık görülen MAH’da tanı – takip kriterleri6) MAH’nın önlenmesinde anahtar stratejilerKonu başlıkları1) Tarihçe2) MH kavramı - gerçeği /pratiği3) Epidemiyoloji4) Tıbbi tanımlama - fizyopatoloji5) MAH genel yaklaşım ilkeleri6) Sık görülen MAH- Tanı-tedavi- takip kriterleri7) Korunma-önlem8) Olgular
8Dünya - Tarihsel süreç 18. yüzyılda yer altı maden işçilerinde pnömokonyoz-silikoz epidemileri Avrupa’da 1842’de kadın ve çocukların madenlerde çalışması yasaklandı 1844’de ise fabrikalarda işyeri hekimi bulundurulması zorunluluğu getirildi 1919’da ILO kuruldu... 1950’de WHO sağlık-çalışan sağlığı tanımları...Bernardino Ramazzini (1633-1714) De Morbis Artificum Diatriba Ne iş yapıyorsun ?“Hayret ve tereddüt ediyorum. Acaba, ilaç ve sinameki kokan muayenehane ve eczanelerde oturan bu azametli ve şık görüntülü doktorların burnuna işyerlerindeki pis kokulu şeyleri mi soksam, yoksa onları bu çukurları görmeye mi davet etsem?”
9Ülkemizde - Tarihsel süreç- 1930...Umumi Hıfzısıhha Kanunu - 1946... İş kazaları ve MH sigortası...- 1969... İSGÜM...- 1972’de MH ve iş kazasının yasal tanımı - MH ve iş kolları listesi- 1979... Ankara ve İstanbul MHH - 1988... TTB “İş yeri hekimliği” - Temmuz 2003’den beri :-Yeni iş kanunu, yönetmenlikler...-İşyeri Hekim yönetmeliği...-SSK Hast...SB devri...MHH’de devredildi!
10DünyadaÜlkemizdeMesleki = ÇalışanlarMesleki = İşçi/Çalışanlar ??Dünyada:MH yasal yaklaşım bazı farklılıklar gösterse detemel mentalitehemen hemen benzerdir...Meslek Hastalığı Kavramı - Pratiği (?)Dünya-Türkiye
11Değişik ülkelerde MH(M.Astım) yasal yaklaşım Evet 352 (1991)Çok K.Uzm.EvetİşverenU.BüroFinland.Evet 100Değişir DeğişirEvetİşverenEyalet BürosuKanadaEvet ?Çok K.Uzm. KuruluEvetİşverenU.BüroBulgar.Evet ?Çok K.U.B. HekimiEvetİşveren-devletU.BüroBrezilyaEvet ?Çok K.Uzm. KuruluEvetİşverenU.BüroBelçikaEvet ?Çok KademUzm.EvetÖ. SigortaMahk.AvustralyaKalıcı malul. varmı?Olgu sayısı(yılda)Tanı nasıl konurKim muay. ederTazmin edilirmi?Kim öder ?Kim idare eder ?Eur Respir J 1994; 7: 969-80
12Kalıcı malul. varmı?Olgu sayısı(yılda)Tanı nasıl konurKim muay. ederTazmin edilirmi?Kim öderKim idare ederEvet ??? 13/83 (1998)Çok K.Uzm.EvetSSK-İşverenSSK MHHTÜRKİYE? ?Değişir DeğişirEvetİşverenNo-fault sig.sis.ABDEvet 293 (1991)DeğişirMeslek H.Uzm.EvetGenel vergiU.BüroİngiltereHayır ?Çok K.Uzm.Hayırİşveren-işçiDeğişikHollandaEvet 146 (1990)Çok K.HeyetEvetİşverenU.BüroİspanyaHayır?Çok KademUzmanlarEvetİşverenU.BüroG.Kore
13SSKSosyal SİGORTALAR KurumuHastalık SigortasıAnalıkMalüllükYaşlılıkÖlümİş kazaları ve Meslek Hastalıkları SigortasıŞimdi???
14Meslek Hastalığı “Yasal Tanım”Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridirNe oldu???
15MESLEK HASTALIĞI İŞ KAZASI İş yerlerinde Sağlık ve Güvenlik patolojileriMeslek Hastalığı Epidemiyolojik verilerDünya-Türkiye
16YILDA : 160 MİLYON MESLEK HASTALIĞI125 MİLYON İŞ KAZASIWHO-1997%44 %56%99%1MESLEK HASTALIKLARI İŞ KAZALARIDÜNYA TÜRKİYE
17Son 5 yıl1999 2000 2001 2002 2003Kayıtlı sigortalı 5.832.215 5.005.403 4.886.881 5.223.283 6.076.705Beklenen MH (%04)23.328 20.021 19.547 20.893 24.306Saptanan MH 1025 803 883 601Saptanamayan MH 22.303 19.218 18.665 20.292 23.866440BEKLENİLEN MESLEK HASTALIĞI SAYISI ?Ülkeler arasında değişmekle birlikte, yılda her bin çalışan için 4-12 yeni MH olgusu beklenmeli...
18Son 5 yıl01.000.0002.000.0003.000.0004.000.0005.000.0006.000.0007.000.0001999 2000 2001 2002 2003Sigortalı sayısıMeslek Hastalığı
190 200 400 600 800 1.000 1.200 1.40019721973197419751976197719781979198019811982198319841985198619871988198919901991199219931994199519961997199819992000200120022003TÜRKİYE'DE MESLEK HASTALIĞI OLGU SAYILARI (1972-2003)Doç.Dr. Kayıhan Pala – UÜTF-HSAD
20SİGORTALI SAYISI VE MESLEK HASTALIKLARI İNSİDANSI (1972-2003)01.000.0002.000.0003.000.0004.000.0005.000.0006.000.000Sigortalı sayısı0,000,050,100,150,200,250,300,350,40İnsidans (Binde)SİGORTALIMS İNSİDANSIDoç.Dr. Kayıhan Pala – UÜTF-HSAD
21AVRUPA AVRUPA DUY SESİMİZİİŞTE BU TÜRKLERİN AYAK SESLERİ... SSK son istatistiklerine göre Meslek Hastalıklar sayısı hızla düşüyor... Bu trend devam ederse AB' ne girdiğimiz gün tüm vatan sathında sıfır meslek hastalığı başarısıyla tarihe geçeceğiz.Bu başarıda emeği geçen bakanlık bürokratlarına,müfettişlere, hekimlere,mühendislere, tüm işletme yöneticilerine şükranlarımızı sunmamız gerekir... Bu tablo karşısında ne denilebilir ???
22S.Ocağı Devlet Hast. Ünv. ÖzelMESLEKİ şüphesiSSK – (Disp.-Hast. Sigorta müdürlüğü)Bölge Meslek Hastalıkları Hastanesiİş yeri Müf.Tah.RaporuKesin tanı + yasal getiriKliniklerimizde veya bilimsel çalışmalarda saptadığımız MH,Meslek Hastalıkları yasal havuzuna Girmedikçe Meslek Hastalığısayılamazlar...
23BalıkesirBilecikBursaÇanakkaleEdirneİstanbulİzmirKırklareliKocaeliSakaryaTekirdağYalovaGeri kalantüm iller+ Yurt dışıSigortalıları+Mahkemeler+Mesleki Ölümkararları ZonguldakBartınKarabükİSTANBULMESLEK H.H.ZONGULDAKMESLEK H.H.ANKARAMESLEK H.H.Olası mı???
24Yasal MH tanısı gerekli mi ? Yeni olgu –Ö NLEMTedavi...İKMH sigr.TazminMaluliyet tayini Doğru veri-kayıt
25Fiziksel özellikler• Tip: toz, gaz, sis, duman, buhar• Aerosollerin şekil ve çapları• Suda çözünürlükleriKimyasal özellikler• irritanlar (tozlar, dumanlar)• allerjik (isosiyanatlar)• toksik (nitrojen dioksid)• fibrojenik (asbestos, silika)• karsinojenik (asbestos, radon)Biyolojik özellikler infeksiyöz (TB) allerjik (sedir ağacı tozu) toksik (MFF-ODF)Maruziyet ajanları İnhalasyon MAH Tıbbi tanımlama - Fizyopatoloji
26
27
28
29
30Çap ( m)Sis Buğu Yağmur damlasıSülfirik asitDuman Plaj kumuBuhar TozKil Balçık İnce kum Kaba kum ÇakılYağ duman KülSigara dumanı Kömür tozuSiyah karbon PolenlerÇekirdekçikAkc.hasarlıtozlarBitkisporlarıBakterilerVirüsler İnsan tüyü
31Çaplarına göre partiküllerin solunum sistemine birikimi% birikimTrakea ve bronşlarAkciğer parankimiBurunPartikül çapı(m)
32Seviye Mekanizma ÖrnekHava yollarıİrritasyon-hasar BHR, Trakeobronşit, bronşit, RADS, BOİmmunolojik B.Astım(IgE-nonIgE)Karsinojen Bronş caParankimal İrritasyon/fibrozis İnert nodüler-kömürNodüler fibrosis-silikaDiffüz fibrozis-asbestosİmmünolojik HSPİnfeksiyöz TBDirek İnhalasyon ateşleri-kimyasal pnömonilerPlevral hast.İrirtasyon/fibrosis Plevral plaklarKarsinojen MezotelyomaMaruziyet tiplerine göre etkilenme
33Mesleki Akciğer Hastalıkları Katılar - partikül büyüklüğü Gazlar - suda çözünebilirlik- > 10 ...Nasal- 3-10 ....Trakeobronş.- 0.1-3 ... Perif. SY. ve Alveoller- Suda çözünenler (NH3, SO2..)...ÜSY- Suda çözünmeyenler(NO2, Fosgen)...Alt sol.Y. ve alvYANITAKUT- ÜSY irritasyonu, obst.- Bronkokonstruksiyon- RADS- Alveolit-P.Ödem-ARDS-Fume fever-Akut HSPKRONİK- B.Astım- KOAH- Fibrozisler-Pnömokonyozlar-Maligniteler-Kronik HSP
34-Öykü-Semp.-İş-meslek-FM-Tetkik-PA Akciğer gr.-SFT vb• Akut: ani yoğun inhalasyon....acil servis • Sub-akut: progresif dispne, öksürük, balgam, göğüs ağrısı vb. semptomlarla ...poliklinik • Kronik: genellikle semptomsuz, fakat SFT veya PA akciğer grafisi anormalliğiMAH - genel yaklaşım
35Sık görülen MAHTanı-tedavi- takip kriterleriA. PNÖMOKONYOZLAR- KİP- Silikosis- Asbestosis- Silikat pnömokonyozları- Berilyum hastalığı-Diğerleri:Aluminyum, antimon,baryum, Kobalt,Siderosis, Miks toz Pnömokonyozları, vb.B. Mesleki astımC. HSPD.KOAH(kr.bronşit-amfizem)E. BissinosisF.Toksik ajanlara bağlı patolojiler: Amonyak, Kadmiyum, Klorin, Metal-Polymer-Organik tozların ateşi(MFF-PFF-ODF)G. Akciğer kanserleriH. İnfeksiyöz hastalıklar
36MESLEKİAKCİĞERHASTALIKLARI
37PnömokonyozlarDiğerleriRadyolojik tanı-takipKlinik/fonksiyonel tanı-takip
38PnömokonyozAkciğerlerde toz birikimi ve buna karşı gelişen doku reaksiyonunun genel adı (ILO-1972-98)Benign PnömokonyozKollajenöz PnömokonyozBasit PnömokonyozKomplike PnömokonyozDoku reak.Radyoloji
39Kömür İşçisi Pnömokonyozu (KİP) Kömür madenleri... Siyah karbon, grafit, karbon elektrolit endüstrisi... Pigmente lezyonlar– Kömür makülü-nodül-PMF– Silikotik nodül Amfizem Bronşitİş kolları Patolojiilk radyolojik değişiklikler çoğunlukla<1.5 mm ve 1.5-3.0 mm çapındaki yuvarlak “p”,”q” tipi opasiteler
40SilikosisSerbest kristal silikaya maruziyet sonucu oluşan akciğerin kronik-diffüz-interstisyel- fibrotik-granülomatöz hastalığı... Taş ocakları Kuvars değirmenleri Kum püskürtme işleri Madenciler Tünel kazıcıları DökümcülerCam sanayii.Seramik,vitray yapımı.Çimento üretimi.Çanak- çömlek yapımı.Kiremit, tuğla, balçık üretimi.....ilk radyolojik değişiklikler çoğunlukla1.5-3.0 ve 3.0-10 mm yuvarlak “q”,”r” tipi opasiteler
41SilikosisHastalık proçesi başladıktan sonra; – Hastalığın gelişim hızına– Si’nın temizlenme derecesine bağlı olarak proçes ilerler...– Ancak progresyonu önlemek için yinede erkenden maruziyetin sonlandırılması...1. Kronik-klasik 2. Akselere 3. Akut silikosis(silikoproteinosis)
42
43Partikül birikimiToz ve fibrozis
44
45Parankimal toz birikimi
46Kömür tozu makülü
47Silikotik nodül
48Progressif Massif Fibrosis
49Progressif Massif Fibrosis
50ASBESTOS - MMF Tekrarlayan plevral effüzyonlar Plevral kalınlaşma Plevral kalsifikasyonlar Rounded atelektazi Asbestosis Mezotelyoma Kanserlerİzolasyon malzemeleri başta olmak üzere bir çok iş kolunda...AsbestosisÖncelikle akciğerlerin bazallerinde lineer-retiküler (s-t) infiltrasyonlarla başlar zamanla Diffüz İnterstisyel Fibrozis(DİF) tablosuna dönüşür...
51
52Asbestos Cisimcikleri
53AsbestosisDiffüz İnterstisyel Fibrozis
54Asbestosis
55
56Plevral kalsifikasyon
57Pnömokonyozlarda Tanı Kriterleri:1. Meslek öyküsü2. Uygun radyolojik görünüm3. Bu görünüme yol açabilecek başka patolojinin Zorunlu olmadıkça invaziv tanı yöntemine gerek yoktur...TanıdaSemptomatoloji ve klinik bulguların önemi ??? Bu nedenle;
58-ILO’nun 1930’da Güney Afrikanın Johannesburg.... pnömokonyoz radyografilerini okuma esasları ....- 1950, 1958, 1968, 1971 ve 1980’de bu esaslar gözden geçirilerek.... erkenden saptanması için uluslararası ortak dil ve yöntem oluşturulması amaçlanmıştır...-1997 Japonya/Kyoto revizyon...2000’de resmileşti Dünyada 1900’lerin başından itibaren yoğun pnömokonyoz epidemileri sonucu PMF ile bir çok olgu kaybedilmiştir.Bunun üzerine erken tanı için her ülkede ulusal önlemler...
59Pnömokonyoz yapıcı işlerde çalışan kişilerin çalıştıkları ortamdaki nonsp. toz, silika, asbest gibi spesifik toz konsant. göre belli aralıklarla standart PA grafi...Bu filmlerin “ILO Pnömokonyozlu Filmleri değerlendirme sınıflaması” esaslarına göre değerlendirilmesi...Patolojiler :•Parankimal•Küçük-Büyük opasiteler•Plevral: Plevral kalınlaşma, plaklar ve KF açı obliterasyonu •Semboller•Diğerleri
60Yuvarlak mm DüzensizILO Klasifikasyonu1- Standart grafi seti2- MetinA, B, C
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72Şekil –1: PNÖMOKONYOZ GRAFİLERİNİN ILO 19XX ULUSLARARASI SINIFLAMASI(7)Okuyucu Film numarası Okuma tarihi FİLM KALİTESİ 1 2 3 4 Parankim açınça görülüyor mu? Evet: 1 Hayır: 2 Plevra açıkça görülüyor mu? Evet: 1 Hayır: 2 PARANKİMAL ANORMALLİKLER Küçük opasiteler Yoğunluk 0/- 0/0 0/1 1/0 1/1 ½ / 2/1 2/2 2/3 3/2 3/3 3/+ Zonlar R L Üst Orta Alt Şekil-büyüklük(2 sembol) p q r s t u / ------------------------------------------------------------------------------------------- Büyük parankimal opasiteler Yok A B C PLEVRAL ANORMALLİKLER Diffüz plevral kalınlaşma Yok R L Segmentler Üst a b c f Orta a b c f Alt a b c f - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Plevral plaklar Yok R L Göğüs duvarı Diyafragm Diğer yerler Tipi c h Uzunluk 0 1 2 3 - - - - - - - - ---- --- ------ - - - - - - - - - - - - ----- ------- - - - - - - - - - -- - - - - - - - Kostofrenik açı Yok R L SEMBOLLER Yok ap ax bu ca cn co cp cv di ef em es fd fr hi ho id ih kl pi px rp tb od Sembol Tanım Sembol Tanım ap Apikal diffüz plevral kalınlaşma ax küçük opasitelerin koalesansı bu Bül(ler) ca akciğer veya plevranın kanseri cn küçük opasitelerde kalsifikasyon co kalpin şekil ve büyüklüğündeanormallik cv Kavite di intratorasik organlarda belirgindistorsiyon ef effüz on em belirgin amfizem es Hiler veya mediastinal lenfbezlerinde yumurta kabuğu şeklindekalsifikasyon fd Diyafragmada lokalize düzleşme fr Kaburga(ların) kırığı hi Hiler veya mediastinal lenf bezlerindebüyüme ho Balpeteği akciğeri id Diyafragm sınırlarında belirsizlik ih Kalb sınırlarında belirsizlik kl Septal(kerley) çizgileri pi İnterlober fissür veyamediastendekiplevral kalınlaşma px pnömotoraks rp romatoid pnömokonyoz tb tüberküloz od diğer önemli anormalliklerSınıflamanın esası, basit tekrarlanabil r bir yönt le radyografik normallikleri kodlamaktır.Sınıflama ne patolojik oluşumları ta ımlar ne de çalışma k pasitesini hes playabilir.
73Opasitelerin yoğunluk kategorileri0. Kategori: 0/- 0/0 0/11. Kategori: 1/0 1/1 1/22. Kategori 2/1 2/2 2/3 3. Kategori 3/2 3/3 3/+Amaç,riskli işlerde çalışan kişilerde etkileme başladığı an(1.kategori) uygun koşullarda iş değişikliği sağlayarak...
74Dünyada Ulusal Pnömokonyoz Kontrol Programları :Kurul (eşdeğer -2/3) sistemiKademeli okuma sistemi(A-B okuyucu)İşçi İşverenDevlet
75KURUL SİSTEMİ1990-2000 arası dönemde 6 PDK:(İstanbul-2, Ankara, İzmir, Adana, Zonguldak)SSK -1Sağlık Bakanlığı-1ÇSGB(İSGÜM)-1(Atama? , Uzmanlık?, Koşullar ?)Ülkemizde;MTOİ ve tünel yapımında tozla mücadele ile ilgili yönetmelik. Resmi Gazete No:20635, tarih. 14.9.19901990-2000 arasıdönemde en az 200 bin kişinin 4- 5 defa grafilerinin değerlendirilmesi gerekirdi...?
76Bu süre içinde bu kurullar tarafından;~ 25 bin akciğer grafisi okunmuş: Grafilerin %24’ü kalite – 4 (u/r):değerlendirilmemiş Geri kalanların %22’sinde patoloji saptanmış Pnömokonyoz prevalansı(???) : %7.4http://demolar.pleksus.com.tr/isagu/ Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve tünel yapımında tozla mücadele ile ilgili yönetmelikte değişiklikyapılmasına dair yönet. RG. No:23976, tarih: 26 Şubat 2000
77Standart Göğüs filmi: 35 x 35 cm veya daha büyük boyutta ILO sınıflandırılmasına göre 1 ve 2. Kalitede göğüs radyografisi MTİTY- RG. No:23976, tarih: 26 Şubat 2000A – okuyucusu:ILO Uluslararası pnömokonyoz radyografisisınıflandırması konusunda eğitim görmüş tercihan işyeri hekimiB – okuyucusu :ILO Uluslararası pnömokonyoz radyografisi sınıflandırması seminerine katılarak film değerlendirme sınavını başarmış...Göğüs hast. veya Radyoloji Uz.
78“A” okuyucusu“B” okuyucusuİSGÜMİŞYERİİSGÜMMHHGeçen ~ 5 yıllık süre içinde???
79Pnömokonyozda tıbbi tedavi-takipKomp: obstrüksiyon, solunum enf., TB, hipoksemi, solunum yet., kor pulmonale, aritmiler, pnx...Sigaranın bıraktırılması , Kategori B ve C’ye giren ileri, komplike pnömokonyozda hipoksemi ve onun komp.USOT, İnfluenza ve pnömokok aşıları,NİMV KİP’te prognozu etkileyen faktörler :Maruziyet süresi/yoğunluğu,Maruziyet yaşı, Radyolojik bulgular ?
80Maluliyet almış KİP ve Silikosisli kişilerde yaşam süresini etkileyen faktörler Maluliyet almış, ölümü saptanmış KİP ve silikosisli olgularda yaşam süresi ...ilk tanı konulduğundaki fonksiyonel etkilenme derecesi ile kuvvetli negatif ilişkilidirr: - 0.851, p < 0.005Akkurt İ ve ark. Toplum ve Hekim 1997; 12(77): 17-21
81ASBESTOZİS- Primer Korunma: çevresel, bireysel maruziyetin önlenmesi - Sekonder korunma: Erken tanı- Tersiyer korunma : Progresyonun önlenmesi, komplikasyonların tedavisi-SFT’de erken etkilenme, erkenden efor dispnesinin varlığı - Radyolojik parankimal ve plevral fibrozis, (ILO yoğunluk kategorisi mortalite-SFT etkilenme Derecesi ile koreledir)Prognoz:Tedavi:İzlemAkciğer grafisi, SFT (3-5 yılda bir) – (HRCT ?).....ATS 2004 Asbestos’a bağlı radyolojik değişiklikler: bilateral-diffüz-bazallerde düzensiz opasiteler(s,t), plevral kalınlaşma-kalsifikasyon Bu değişiklikler malign dejenerasyonun da habercisi
82MESLEKİ ASTIMGiderek sıklığı artan MAH :–M. Astım /Mesleğin ortaya çıkardığı astım/ RADS....irritan astımıMesleki Astım prevalansı...MA yapıcı madde sayısı > 250Kağıt üretimi işçilerBuğday öğütücülerAğaç işçileriDeğirmencilerFırıncılarVeterinerlerHayvan besleyicilerÇiftçilerLaboratuvar çalışanlarıElek. elektronik end. KaynakçılarKozmetikçilerBitkisel yağ üretenlerDeterjan endüstrisiGıda katkı maddesi ürKahve işçileriHastane çalışanlarıİlaç üretenlerLehimcilerElbise üretenler Platin arıtanlarMetal işçileri vb...
83Semptomatoloji ve Klinik bulgularMeslek(maruziyet) anamneziSFT-reverzibiliteNonspesifik ve spesifik BPTPEF takibi İş öncesi-sonrası FEV1Cilt Testleri/Spesifik ve total IgEMA’da TANI
84Reaktif Havayolu Disfonksiyonu Sendromu (RADS)* Daha önce her hangi bir solunumsal yakınması olmayan bir kişide ani ve yoğun maruziyet sonrasıgelişen astım benzeri tablo...* Klinik ve fonksiyonel incelemedeki bulgular astım ile benzerdir...* Tanı-tedavi-takip kriterleri....B.Astım gibidir* Yanıt vermeyen bazı olgulardaİrritanlara bağlı B.Astım gelişir...
85- Medikal tedavi mesleki olmayan astım tedavisi gibidir: basamak tedavisi- Çift kartuşlu respiratörler, yüz maskeleri ? MA - Tedavi - takipMaruziyetin mutlak sonlandırılmaması ani atakla exitus’ayol açabilir
86MA-Prognoz Maruziyetin sonlandırılması ile olguların %50’sinde birkaç ayda düzelme... MA da kötü prognostik göstergeler* Uzun süreli maruziyet,* Uzun süren semptomlar,* Tanı sırasında hastalığın şiddetinin ağır olması, * BPT’ne dual yanıt,* BAL’da eozinofil varlığı, * TDI(toluen diisosiyanat)’a yüksek dozda akut maruziyet
87Hipersensitivite pnömonileri(EAA, Çiftçi akciğeri vb)Tekrarlayan antijenik maddelerin inhalasyonu ile duyarlı kişilerde alveollerde ve interstisyel aralıktaki inflamatuvar-granülomatöz reaksiyonla karakterize klinik...AKUT KRONİK
88HSPTekrarlayan maruziyetOrganik toz Mesleksel allerjenik kimyasallarİnterstisyel- Alveoler hastalık
89HSP TİPLERİHastalık Ag kaynağı Olası AgÇiftçi Ac Küflü saman T.AktinomiçesAspergillus sp.Bagassosis Küflü şekerkamışı TAMantar işçisi Küflü gübre ve mantar TAHast. Aspergillus sp.Mantar sporlarıSuberosis Küflü şişe mantarı PenicilliumMalt işçisi Hast. Kontamine arpa Aspergillus
90HSP - TANI KRİTERLERİANA KRİTERLER– ALLERJİK ALVEOLİT İLE UYUMLU SEMPTOMLAR VE LATENT PERİYOT– ETKEN ANTİJENE MARUZİYET (ÖYKÜ, PRESİPİTAN AB. ÖLÇÜMÜ)– ALLERJİK ALVEOLİT İLE UYUMLU AKCİĞER GRAFİSİ EK KRİTERLER– BAZAL KREPİTAN RALLER– DİFFÜZYONDA DÜŞME– İSTİRAHAT VE EGZERSİZDE pO2 DE DÜŞME– RESTRİKTİF AKCİĞER BULGULARI– ALLERJİK ALVEOLİTLE UYUMLU HİSTOPATOLOJİ– POZİTİF BPT (İŞYERİ YADA DENEYSEL)
91
92
933
94HSP NİN AYIRICI TANISIİNHALASYONATEŞLERİNEMLENDİRİCİ ATEŞİ, OTTS, SİLOHASTALIĞI, PONTİAC HAST.(NON-PNÖMONİK LEGİONELLOSİS)GRANULAMATÖZHASTALIKLARSARKOİDOSİS, BERİLYUM HASTALIĞI,İLACA BAĞLI PNÖMONİTİS, EOZİNOFİLİKGRANÜLOMA, GRANÜLOMA- VASKÜLİTİSSENDROMU, LENFATOİDGRANÜLAMATOSİSİMMÜNOLOJİKHASTALIKLARASTMA, KOLLAGEN HASTALIKLAR, ALL.ASPERGİLLOSİS, EOZİNOFİLİK PNÖMONİENFEKSİYONLAR VİRAL VE MYCOPLASMA PNÖMONİLERİ,PSİTTAKOZ, MANTAR ENF.,MİKOBAKTERİENFFİBROZAN ACHASTALIKLARIIPP, DİĞER BRONŞİOLİTİS OBLİTERANS,İNORGANİK TOZ PNÖMOKONYOZLARIDİĞERLERİ KRONİK BRONŞİT, TOKSİK DUMAN ATEŞİ
95HSP - Tedavi– Sorumlu etkenden uzaklaşma, – Hava temizleme sistemleri, – Çevre düzenlenmesi, – Endüstriyel tekniklerin değiştirilmesi, – Kişisel koruyucu ekipmanlar– Tıbbi tedavi....Steroid
96HSP-Prognoz İzlem Rad., SFT(DLCO dahil) ve AKG...Erken tanı ve maruziyetten uzaklaşmayla prognoz çok iyi... 1-6 ayda düzelme HP tipine ve coğrafik lokalizasyona göre de prognoz anlamlı olarak değişmektedir...
97BİSİNOSİS İlk defa 1705’de İtalyan B.Ramazzini pamuk işçileri Astım...Pamuk, keten, kenevir tozlarına maruz kalanlarda hafta sonu veya izin dönüşü göğüste sıkışma hissi, öksürük, zamanla balgam çıkarma ve nefes darlığı semptomları... Prevalans....%1-80
98Ülkemizde Resmi tanı konulabilenBissinosis:~10-20/yılBissinosis yapıcı işlerde çalışanaktif sigortalı:~ 600 bin
99BİSİNOSİS-KLİNİK SINIFLAMASIGrade-2 semp. + ventilatuar kapasitede Grade-3Tüm çalışma günlerinde göğüste sıkışma Grade-2Her ilk çalışma gününde göğüste sıkışma Grade-1Bazı ilk çalışma günleri göğüste sıkışma ve/veya öksürükGrade-1/2semptom yokGrade-0Schilling RSF, 1956
100Göğüs hastalığının alevlenmesiyle toza maruz kalmakla ortaya çıkan ya da kötüleşen inatçı balgam.Evre SYİ3Toza maruz kalındığında yeni ortaya çıkan ya da tetiklenen inatçı balgam (yılın 3 ayı boyunca günlerin çoğunda)Evre SYİ2Toza maruz kalındığında öksürük.Evre SYİ1İlk çalışma gününde ve sonraki günlerinde göğüste sıkışıklık ve/veya nefes darlığı.Evre B2İşe döndüğü ilk çalışma günlerin çoğunda göğüste sıkışıklık hissi ve/veya nefes darlığı Evre B1Belirti yok Evre 0WHO
101Fonksiyonel etkilenme > %20Ağır Etki %10-20Orta Etki %5-10 Hafif Etki < %5Etki yokWHOVardiya boyunca FEV1 değişikliği
102Bissinosis-TakipNIOSHBasal FEV1Vardiya boyunca FEV1 değişkliğiEvre < %60F-3 % 60-70F-2 > %80 BELİRGİN (> %20)F-1 > %80 HAFİF (%6-20)F-1/2 > %80 YOK < %5 F-0
103Bissinosis -Tedavi- Birincil korunma önlemleri - Semptomatik: bronkodilatatörler, antiinflamatuarlar, USOT...+- Maruziyetin sonlandırılması
104Prognoz Pamuk işçilerindeki FEV1 azalmasının daha çok kümülatif endotoksin maruziyetine bağlı... SFT etkilenmesinin şidetini belirleyen faktörler:– Maruziyet süresi, – Bissinosis semptomlarının şiddeti ve süresi...
105MAH -Control of Air Contaminantsdispersionsalınım maruziyetyayılımMÜHENDİSLİK İDARİKİŞİSEL KORUYUCU üretim inhalasyonKorunma-önlem
106
107
108
109Kullanılan zamanla solunumsal korunmanın etkinliği arasındaki ilişki Kul. zamanın %’desi etkinlik %100% 10098% 3495% 1790% 975% 4
110
111Olgu - 1 26 y, erkek, saat 15.00’de acil servise getirildi: Birkaç saattir giderek artan halsizlik-ateş-miyalji ve nonproduktif öksürük... Öyküde başka hangi bilgiler önemlidir ? •Son 2 yıldır kullanılmış metal malzeme eritme işinde çalışmaktadır... FM- Ateş: 38.5 C- Farengial hafif kızarıklık-Göğüs muayenesi normal, solunum distresi-takipne yok- Nabız: 90/dk, kalb sesleri doğalLab.- Hafif lökositoz- SFT normal- PA akciğer grafisi normal- AKG normal
112İnhalasyon ateşiGenellikle maruziyetlerden 4-6 saat sonra hafif ateş, lökositoz, miyalji ile başlayan; 24-48 saatte de kendiliğinden geçen bir sendrom...Genellikle kalıcı patolojik ve fonksiyonel değişiklik bırakmaz...Metal dumanları Çinko, bakır, manganeseOrganik tozlar Tahıl tozları vb.Plastikler Teflon vb.Endotoksinler Kontamine nemlendiricilerTANI ?Tedavi: Maruziyetten uzaklaştırma, semptomatik..Olgu - 1
113Olgu -272 y, emekli, erkek; 3 aydır progressif dispne +; öksürük,balgam yok30 paket-yıl sigara + Gençliğinde İstanbul’da tersanelerde gemi yapım/söküm işinde çalışmış...Göğüs ekspansiyonunda azalma, bibasiller ince rallerRestriksiyon bulguları: - volümlerde azalma,DLCO’da azalmaMESLEK ? Fizik Muayene ? SFT ? PA akciğer grafisi ?
114TANI ? Asbestosis Olgu -2
115OLGU 3S.G. - 50y, E - Zara/SivasSırt ağrısı, nefes darlığı8 yıldır eforla gelen ND, son 20 günde , Öksürük + balgam +İştahsızlık (20gün) – kilo kaybı 5kg/haftaHalsizlik-yorgunlukSigara: 80 paket yılÇevr. asbest maruziyeti: Soy geçmiş:-Baba: AC TB + -Çocuğu: AC TBFM : NormalLABORATUVARESR: 64 mm/stBK: 9230Hb: 14.4Htc: 37.0KK: 4.50Plt:250 000AKG:N Biyokimya: N
116OLGU 3
117OLGU 3
118OLGU 3
119OLGU 3
120OLGU 3 MESLEK ANAMNEZİTÜNEL KAZICILIĞI (20 yıl)YASAL TANI SİLİKOZİS (1994)KOMPLİKASYON SİLİKOTÜBERKÜLOZ (2003)
121B.S. 33 y, E, Cam İşleme ustası-8 yıl - SilikosisOLGU 4
1221964 doğumlu,E, Kum püskürtme-SilikosisOLGU 5
123OLGU 5
124OLGU 5
125M.K. 58 y, E, 18 yıl antimon madeni-antimon pnömokonyozuOLGU 6
126OLGU 6
127OLGU 6
128Z.S. 52 y, E, 20 yıl mozaik işçiliği-SilikosisOLGU 7
129OLGU 7
130OLGU 7
BİOMASS AKCİĞERİ ? 1. Demirtaş N, Seyfikli Z, Topçu S. Sivas bölgesinden hastanemize başvuran kadın hastalarda geleneksel biomass kullanımı ile KOAH arasındaki ilişki. Solunum Hastalıkları 19992. Gani H, Seyfikli Z, Çelik VK, Akkurt İ, Abadoğlu Ö. The effects of biomass exposure on lipid peroxidation and antioxidant activities on Turkish female groups. Eur Respir J 2000; 16(Suppl 31) (Toraks Dergisi 2001) 3. Süngü YS, Çınar Z, Akkurt İ, Özdemir Ö, Seyfikli Z. Sister-chromatid exchange frequency in women who exposed to biomass in a village of Central Anatolia.Turkish Respir J 2001 4. Kara M, Bulut S, Taş F, Akkurt İ, Seyfikli Z. Evaluation of pulmonary changes due to biomass fuels using high-resolution computed tomography. Eur Radiol 2003; 13(10): 2372-7 (EDITORIAL: Diederich S. Respiratory disease caused by exposure to biomass fuels. Eur Radiol 2003; 13(10): 2247-8) 5. Arslan M, Akkurt I, et al. Biomass exposure and the high resolution computed tomographic and spirometric findings. European Journal of Radiology 2004; 52: 192-199 6. Sezer H, Akkurt I, et al. A Case-Control Study on the Effect of Exposure to Different Substances on the Development of COPD. Annals of Epidemiology(yayında) MESLEK ?Sigara içmeyen, uzun zamandır KOAH tanısıyla izl diği iz bayan hastada kombine tip SFTetkilenmesi ile beraber YRBT çektirdiniz...EV HANIMI(Kırsal kesimde)
Fibrotik bantlar ve bronşektazik değişiklikler(a-Sİ, b-SE,c-.Pİ, d-PE)
133Fibrotik bantlar, PBV kalınlaşmalar, buzlu cam görünümü, hava kistleri ve büllera-Sİ, b-SE, c-d-Pİ, e-f-PE
134PBV kalınlaşma, nodüler opasiteler, körvilineer dansiteler ve buzlu cam görünümüa-Sİ, b-SE, c-Pİ, d-PE
135Bronşektazik değişiklikler, buzlu cam görünümü, körvilineer dansiteleria-Sİ, b-SE, c-Pİ, d-PE
136SON SÖZ ETYOLOJİ MESLEKİ RİSK ERKEN TANI KORUNMA
137Klinik Danışma Merkezi17.30-18.30 DEĞİL 17.00-18.00 e-mail: iakkurt@cumhuriyet.edu.tr Cep: 0532 5568684
138Teşekkürler...
Mesleki Akciğer Hastalıkları
Yazar :
İbrahim AKKURT
Yıl : 2020
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle