Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Sporcu Sağliği | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
SPORCU SAĞLIĞI Öğr.Gör.Nihat AYÇEMANAkdeniz ÜniversitesiSpor Bilimleri FakültesiSpor Sağlık Bilimleri ABDTÜRKİYE VOLEYBOL FEDERASYONU
SPORA KATİLİM ÖNCESİ LİSANS MUAYENELERİ Spora katılım öncesi lisans muayeneleri sporun önemli bir bileşenidir.Öncelikli amaçlar;Yaşamı Tehdit Edebilecek Durumları AraştırmakEngelliliğe Neden Olabilecek Durumları AraştırmakYaralanma veya Hastalıklar İçin Hazırlayıcı Faktörleri Tespit Etmek,
SPORA KATİLİM ÖNCESİ LİSANS MUAYENELERİİkincil Amaç;Genel Sağlığı Değerlendirmektir.Bu amaçlar ;Sporcunun Yarışma Dışı Kalabileceği Durumları AraştırmakYaralanmaya Neden Olabilecek Durumları Araştırmak,Fiziksel Uygunluk Düzeyini DeğerlendirmekEgzersiz Programı İçin Önerilerde Bulunmayı Kapsamaktadır.
SPORA KATİLİM ÖNCESİ LİSANS MUAYENELERİSpora katılım öncesi lisans muayeneleri;Tıbbi Hikaye ,Fizik Muayene,Genel Tıbbi Sağlığın Değerlendirilmesi,Vücut Kompozisyonu,Anatomik ve Biyomekanik Değerlendirme,Kas-iskelet Sistemi Muayenesi,Malzemenin Gözden GeçirilmesiniFiziksel Uygunluğun Değerlendirilmesi
TİBBİ ÖZGEÇMİŞ (HİKAYE)Spora Katılımı Engelleyen ve Yaralamaya Neden Olan Daha Önceki Yaralanmalar Hakkında Bilgi Sağlanmakta,Hastalıklar ve Operasyonlar Konusunda Gerekli Bilgiler Elde EdilmekteProblemlerin Yaklaşık % 60-75’i Tanımlanabilmektedir.
TİBBİ HİKAYE FORMU NE ZAMAN DOLDURULUR Tıbbi hikaye formunun doğru doldurulması ve sporcuya önceden ulaşmasını sağlamak önemlidir. En ideali 1 ay önceden antrenör tarafından sporculara verilmesi ve doldurulan formun muayeneden en az bir hafta önce doktorun eline ulaşmasıdır.
TİBBİ HİKAYEDE ÖNEM GÖSTERİLMESİ GEREKEN KONULARDAN BAZİLARİ Hastaneye yatma ve ameliyat İlaç kullanma Allerji Tetanoz aşısının durumu Ailedeki kalp-damar hastalığı problemleri Deri problemleri Zorlanma Burkulma Kırıklar Sıcak ya da soğukla başa çıkamama problemleri
FİZİK MUAYENEHayati Bulgular,Göz Muayenesi,Kas-iskelet Sistemi Muayenesi Ve Profilinin Değerlendirilmesi,Nörolojik Muayene,Kalp-damar Ve Solunum Sistemlerinin Muayenesi,Diş Muayenesi,Fiziksel Uygunluk Düzeyi Değerlendirilmelidir
FİZİK MUAYENEPek çok spor yaralanması kas-iskelet problemlerinden kaynaklanmaktadır.Fiziksel muayene;Eklem Fonksiyonlarını,Eklem Hareket GenişliğiniAğrının Olduğu Bölgeyi de İçermelidir.Sınırlanmış eklem hareket genişliği,Sert kaslarKas kuvvetinin yetersizliğiSporcu için yaralanma riski arttırmaktadır
FİZİK MUAYENEAşırı kullanım yaralanmalarına sebep olan faktörlerden bazılarıEsnekliğin az olması,Bacak uzunluklarının farklı olması,Bacaktaki içe ya da dışa doğru eğrilikler,Kalça eklem/kemiğindeki problemler,Omurgadaki eğrilikler v.b. anatomik bozukluklar fizik muayene ile tespit edilebilir.
FİZİK MUAYENE Voleybolcularda Özel Olarak Dikkat Edilmesi GerekenBel,Omuz,DizAyak Bilekleri Kuvvet ve/veya esnekliği yetersiz olan sporcularda yaralanma riskinin artması nedeniyle bu sporculara spora katılım öncesi kuvvet ve esnekliğe yönelik bir antrenman programı verilmelidir. Daha önceden yaralanmış olan anatomik bölgelere özel önem gösterilmelidir.
SPORA KATİLİM ÖNCESİ MUAYENELER NE ZAMAN YAPİLMALİDİR? Her yıl sezon başlamadan önce yapılmalıdır. Spora katılım öncesi muayenelerin yapılması ile sezonun başlaması arasında geçen ideal süre 10- 12 hafta olmalı ancak bu mümkün değilse minimum süre 4 hafta olmalıdır Hem eksiklerin tamamlanması hem de yapılan çalışmaların tekrar değerlendirilmesine olanak tanıyacak sürenin olması önemlidir.
SPORA KATİLİM ÖNCESİ DEĞERLENDİRMENİNAMAÇLARİNDAN BAZİLARİYasal gereklilikleri yerine getirmekKas-iskelet sistemi profilini belirlemekSağlık durumunu saptamakYaralanmaları önlemekAşılanmanın takibi
LİSANS MUAYENELERİNİN SAĞLİK BOYUTUNDA YASAL ZORUNLULUKLAR Her sporcu bir kulüp yapısı içerisinde yarışma ve antrenmanlara katılabilmek için 07.12.2001 tarih ve 24606 sayılı Resmi Gazetede yayınlandığı üzere SPORCU LİSANS, TESCİL, VİZE VE TRANSFER YÖNETMELİĞİ’nin Madde 6-a ve Madde 7-c hükümlerine göre her yıl sağlık izin belgesi (yönetmelikte EK 5 olarak verilmektedir) almak zorundadır.
LİSANS MUAYENESİNİN SAĞLİK BOYUTUNUNÖNEMİNİ BİLMELisans muayeneleri;Sporcunun spora katılımına engel olabilecek sağlık sorunlarının saptanması,Spor yaparken ortaya çıkabilecek bazı sağlık sorunlarının (yaralanma gibi) önlenmesi açısından önem taşımaktadır.Genç sporcunun kendisi, anne ve babası, antrenör ve yönetici gibi bireylere de konunun önemini hissettirmesi yönünden değerlidir.
SPORCU SAĞLİĞİYLA İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLAR1.Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün taşra teşkilatına bağlı İl Müdürlüklerinin Sporcu Sağlık Merkezleri2.Üniversitelerin Tıp Fakültelerindeki Spor Hekimliği Anabilim Dalları3.Sağlık Bakanlığı ve özel sağlık kuruluşlarına bağlı hastanelerde spor hekimliği birimleri
KULÜP SPORCU SAĞLİĞİ ORGANİZASYONU• Sporcu lisans, tescil, vize ve transfer yönetmeliği’nin Madde 6-a ve Madde 7-c hükümlerine göre her yıl sağlık izin belgesi alınması zorunludur.• Ancak burada önemli olan daha önce de belirtildiği gibi muayenenin amaçları da dikkate alınarak olması gerektiği gibi yapılmasıdır.
SPORCU SAĞLİĞİ ORGANİZASYONUNDA GÖREV ALAN PERSONELYasal zorunluluklara göre değişmekle birlikte;Hekim (tercihan spor hekimi veya takım doktorluğu belgeli)Spor fizyoterapisti (fizyoterapist)Spor psikoloğu (psikolog)Spor diyetisyeni (diyetisyen)Spor bilimcisiAntrenörYönetici (veya okul müdürü)Beden eğitimi öğretmeniSpor masörüDiğer gerekli personel
SAĞLİK ODASİ• Spor yapılan alana (mekana) yakın konumda• spora katılan birey (öğrenci) sayısına uygun büyüklükte olmalıdır.
DONANİM Muayene ve tedavi masasıDolapMasa / sandalyeBuzdolabıİlk yardım malzemesi dolabı / çantasıSedye
İLK YARDİM ÇANTASİ VE MALZEMELERİ İlkyardım malzemeleri suya dayanıklı bir ilkyardım çantasına konularak taşınmalıdır.İlkyardım çantası düzenli aralıklarla kontrol edilip malzemelerin kullanılır durumda olduğu görülmeli ve her kullanımdan sonra eksilen malzemeler tamamlanmalıdır.İlk yardım çantası antrenman ve müsabakalar esnasında sahada olmalıdır.
İLK YARDİM ÇANTASİ VE MALZEMELERİ • Rulo ve üçgen sargı bezleri• Steril gazlı bezler (steril yara bezleri)• Farklı ebatlarda elastik bandajlar• Yara temizliği için antiseptik solüsyonlar• Flaster• Çengelli iğneler• Pamuk• Yara bantları (farklı ebatlarda)• Turnike lastiği (elastik turnike)• Makas• Cep feneri• Kağıt ya da not defteri, kalem• İlkyardım ile ilgili önemli telefonlar listesi• Kauçuk eldiven• Plastik poşetler• Steril göz sargısı• Ateller (el, kol, parmak, ayak için)• Boyunluk• İçindekiler listesi
GENEL HİJYEN BİLGİSİ Hijyen, sağlığın korunması için yapılması gerekenleri ele alan bilim dalıdır. Bireysel hijyen uygulamaları bireyin rahatını, güvenliğini ve esenliğini sağlar.
GENEL HİJYEN BİLGİSİ Hijyen;Kişisel Temizlik,Uygun Giyinme,Beslenme,Uyku Ve Dinlenme,İçki, Sigara Ve Uyuşturucu Kullanmama,Boş Zamanlarını Değerlendirme,Temiz Su,Tuvalet Hijyeni Gibi Konuları Ele Almaktadır.
HİJYENİK UYGULAMALARİ AŞAĞİDAKİ AMAÇLARA HİZMET EDER:Bireyin temizliği, rahatlaması, dinlenmesi, gevşemesiKas gerilimini azaltmak,Bireyin genel görünümünü olumlu hale getirmek gibi Kamplarda, deplasmanda ya da yurtdışında da hijyen büyük önem taşımaktadır. Seyahate çıkan sporcu pişmemiş yiyeceklerden, temiz olmayan ya da şişede olmayan sulardan, dondurma, salata, soyulmamış meyvelerden uzak durmalıdır.
ENFEKSİYON RİSKİNİ AZALTMAK İÇİNEgzersiz sonrasında en kısa zamanda duş alınmalı,Başkasının malzemeleri kullanılmamalı,Çıplak ayakla zemine basılmamalıZemin periyodik olarak antiseptik bir temizleyici ile temizlenmelidir.Solunum yolu enfeksiyonları riskini azaltmak için soyunma odaları ve spor yapılan alanlar gerektiği kadar havalandırılmalıdır.Ortamın sıcaklığına uygun ve vücut ısısını normal düzeyde tutacak giysiler tercih edilmelidir.
Sıcak ve nemli havalarda hafif, pamuklu, teri çeken, eğer açık havada yapılıyorsa güneş ışınlarını yansıtan giysiler giyilmeli, sentetik giysiler giyilmemelidir.Vücudun soğuktan korunması için kat kat giyinmek ve ısındıktan sonra ya da gerektiğinde üstteki giysiler çıkartmak önerilmektedir
Spora uygun ve deforme olmamış ayakkabılar spor yaralanmalarından korunmada önemli rol oynar.Spor ayakkabıları ayağa binen yükü azaltabilmeli ve ayak bileğinin aşırı içe dönüşünü önleyebilmelidir.Ayakkabıların terletmemesi mantar enfeksiyonlarının önlenmesi açısından önem taşımaktadır.
ÖZET SONUÇSpora katılım öncesi muayenelerin amaçları;Yaşamı tehdit edebilecek ya da engelliliğe neden olabilecek durumları araştırmakyaralanma veya hastalıklar için hazırlayıcı faktörleri tespit etmek,fiziksel uygunluğun değerlendirilmesi,malzemenin gözden geçirilmesi
ÖZET SONUÇSezon başlamadan önce sporcunun eksik yönlerini tamamlamak ve gerekli önlemleri alabilmek için yeterli zamanı olmalıdır.Spora katılım öncesi muayenelerin yapılması ile sezonun başlaması arasında geçen süre minimum 4 hafta olmalıdır. Her sporcu her yıl sağlık izin belgesi almak zorundadır. Yönetmelikte yer alan sağlık belgesi formu yerine daha detaylı bir formun kullanımı ani ölümler gibi bazı önemli durumlar ve spor yaralanmalarından korunmada büyük önem taşımaktadır.
ÖZET SONUÇHijyen oldukça önemlidir.Sporcuların sağlığı açısından sporcularhijyen konusunda eğitilmeli ve spor ortamının hijyenik olması sağlanmalıdır. Antrenörün sporcu sağlığına ilişkin genel esasları bilmesi ve gereklerini yerine getirebilmesi ya da organize edebilmesi önemlidir.