Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
---|---|---|---|
01. | Din Sosyolojisi Ne Ile İlgilenir | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
1. Hafta: Giriş: Din Sosyolojisi Ne ile İlgilenir Bu bölümde dinin farklı boyutları, doğaüstü ve duyular dünyasının ötesi ile ilişki anlamında din, insani varoluşun açıklaması olarak din, ahlaki buyruklara dayalı bir sistem olarak din ve Tanrı inancı olarak din konuları işlenecek.
Dine Dair Çalışma Biçimleri • Literatürde din bir çok farklı açıdan analiz edilir. Bunda kullanılan yöntemler, kaynaklar ve kuramsal perspektifler rol oynar. Örneğin;• Tarihsel Çalışmalar dinlerin tarihine ve bu tarihe etki eden unsurlara odaklanır. Ekonomik sosyal ya da siyasi analizlere dayalı din çalışmaları bunlara örnektir. • Metin analizi yapan çalışmalar temel dini metinlere odaklanırlar ve dini metinleri ve bu metinlerin birbirleriyle olan ilişkilerine odaklanan analizler yaparlar. Eski ve yeni dini metinler incelenir ve aralarındaki ilişki karşılaştırmalı olarak analiz edilir• Sosyal araştırmalara dayalı çalışmalar ise din meselesine alan araştırmaları çerçevesinde yaklaşır. Alandan topladığı veriler temelinde insanların dini yaşam tecrübelerini analiz etmeye çalışır.
Din Çalışmalarının kapsamı • Yukarıdaki genel perspektifler çerçevesinde din analizi daha tanımlayıcı ya da fonksiyonel özelliklere, dine ait özel veya genel niteliklere göre de yapılabilir.• Bu nedenle dini metinlerin, kutsal olarak kabule edilen olayların kişilerin, mekanların incelenmesi din çalışmaları kapsamındadır. • Aşağıdaki başlıkları din çalışmaları kapsamına örnek olarak verebiliriz:• Dindarlık ve bunun ölçütleri• Dini gelişim ve eğitim.• Dinin insan davranışlarına etkisi• Dini semboller ve ritüeller • Din ve diğer kurumlarla ilişkileri (ekonomi, kültür, siyaset, eğitim vb.) (Akşit ve Diğerleri 2012: 25)
Din Çalışmalarının kapsamı • Dinin Politik Tercihlerdeki Önemi • Laiklik, sekülerleşme ve dünyevi hareketlerin gelişimi• Dinlerdeki dönüşümler• Dini inanç ve inançsızlıklar: ateizm, deizm, agnostisizm örnekleri • Din- gündelik hayat ilişkileri• Yeni Dini Hareketlerin doğuşu ve gelişimi • Bireysel Dini Hareketlerinin doğuşu ve gelişimi• Dini eğitim kurumları • Din ve sanat (edebiyat, mimari, şiir vb.)• Din ve hukuk • Din ve sosyal hareketler
19. Yüzyılda Din Çalışmaları • Sosyoloji Kapsamında Yapılan Çalışmalarının temelinin 19. Yüzyılda yapılan ilk antropojik çalışmalarla başladığı öne sürülebilir. Bunlar arasında şu isimlerin çalışmaları öne çıkar• Bronislaw Malinowski • Herbert Spencer (Sosyolojinin İlkeleri) • Evans Pritchard (Nuerler ve Azandeler) • Max Müller (Doğunun Kutsal Kitapları)• Edward Tylor (İlkel Kültür) • James Frazer (Altın Dal) (Brian Morris 2004: 149-225)
Sosyoloji Klasikleriİleride daha açmak üzere dinle ilgili Sosyolojinin kurucu figürlerinin temel yaklaşımlarını aşağıdaki gibi birer cümlede özetlemek mümkündür.Emile Durkheim: Topluluğun Kendini Onaylaması Olarak Din (Dinde tapınılan şeyin toplumun kendisi olması (Dini Hayatın İlksel Biçimleri)Karl Marx: İdeoloji ve yanlış bilinç (kalpsiz dünyanın kalbi, ruhsuz dünyanın ruhu, ezilenlerin iç çekişi, kitlelerin afyonu) olarak din Max Weber: Üretim biçimlerinin ve ekonomik davranışın motivasyonu olarak din (Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu) (Akşit ve Diğerleri 2012: 25)
Yeni Din Sosyolojileri 1960’lardan sonra klasik çalışmaların izinden giden din alanına farklı perspektifler getiren yeni kuramcıları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündürClifford Geertz (İnsanların ruh hallerini ve güdülerini şekillendiren bir semboller sistemi olarak din tanımı yapar)Mary Douglas (çeşitli dini sembollerin farklı toplumlardaki benzer kullanımlarına odaklanan çalışmalara odaklanır)Peter Berger (Dinin tarihin bir ürünü olduğunu düşüncesinden hareketle onu kutsal kozmosun kurulmasına yönelik insani bir çaba olarak tanımlar. Modernleşmeyle birlikte bu kutsal kozmostan dünyevi olana doğru harekete odaklanır)
Yeni Din Sosyolojileri • Thomas Luckman (Kurumsal din sosyolojisini eleştirerek bireyin toplumdaki varlığını dini bir mesele olarak görür bireysel dindarlığa odaklanır. Dinin Özelleşmesine dikkat çeker. Dinin şahsi bir tecrübe olduğunu sosyal destek ve temellere dayanmadığını vurgular)• Grace Davie (Dine toplumsal hafıza çerçevesinde bakar. Din toplumsal hafızadan silinmez ama şekil değiştirir. İnsanlar artık aidiyet duymasalar da inanmaya devam ederler/believing without belonging) • İnsanlar Batı’da artık kiliseye gitmeseler de dine belli bir aidiyet duymaya devam ederler. Din geleneksel kanaların dışında daha şahsi bir düzeyde devam eder. (Recep Şentürk, 2001 Yeni Din Sosyolojileri, Gelenek Yayınları)