| Sıra | DOSYA ADI | Format | Bağlantı |
|---|---|---|---|
| 01. | İbrahi̇m Şi̇nâsî'ni̇n Hayati, Eserleri̇ Ve Edebî Ki̇şi̇li̇ği̇ | pptx | Sunumu İndir |
Transkript
İBRAHİM ŞİNÂSÎ’NİN HAYATI, ESERLERİ VE EDEBÎ KİŞİLİĞİ
Ders: Edebiyat Bilgi ve Kuramları Konu: İbrahim Şinâsî’nin Hayatı, Eserleri ve Edebî Kişiliği Hazırlayan: Yusuf SERİK Öğrenci Numarası: 200553009 Fırat Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü
İbrahim Şinâsî Kimdir? İbrahim Şinâsi İbrahim Şinâsî, 5 Ağustos 1826 tarihinde İstanbul’un Cihangir semtinde dünyaya geldi. Doğum tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte 1826 yılında doğduğu görüşü ağır basmaktadır. Topçuyüzbaşısı olan babası Mehmet Ağa, Osmanlı-Rus Savaşı’nda vefat etmiştir. Eşinin vefatı ile zor durumda kalan annesi, oğlunu akrabalarının yardımıyla büyütmüştür. Şinâsî’nin annesi ve yakınları , büyük sıkıntılarla Şinâsî’yi büyütmeye çalıştılar.
Şinâsî, eğitim hayatına 1832’de Mahalle Sıbyan Mektebinde başladı. Daha sonra Fevziye okulunda devam etti. Annesi Esma Hanım, Tophane Müşirliği’nde binbaşı rütbesiyle görevli bir kişiyle evlenince üvey babası tarafından Tophane Müşiriyeti Mektubî Kalemi'ne kâtip adayı olarak girmesi sağlandı. Burada görev yapan memurlardan İbrahim Efendi'den iyi derecede Arapça ve Farsça öğrendi. Aynı kalemde görevli olan Reşat Bey'den de Fransızca dersi aldı.
İş hayatında Arapça, Farsça ve Fransızca öğrenen Şinâsî, görevindeki çalışkanlığı ve başarısı nedeniyle, önce memurluk sonra hulefalık derecesine yükseltildi. 1849 yılında eğitimine devam etmesi için devlet tarafından Paris’e gönderildi. Paris’te tarih, matematik ve çeşitli bilim dallarıyla ilgilendi. Daha sonra edebiyat ve dil alanında çalışmalarına çok daha fazla ağırlık verdi. Bu dönemde, Pavet de Courteille, De Sacy, Ernest Renan, Littré, Lamartine gibi ünlü bilim adamlarıyla yakınlık kurdu. Bu yakınlık, onun gelişimine büyük katkı sundu. 1851 yılında “Société Asiatique” derneğine üye seçildi. Memuriyet Hayatı
1854'te Paris dönüşünde bir süre Tophane Kalemi'nde çalıştı. Daha sonra Meclis-i Maarif Üyeliği'ne atandı. Koruyucusu Sadrazam Mustafa Reşit Paşa’nın görevinden ayrılması üzerine Meclis-i Maarif üyeliğinden çıkarıldı. Görevinden uzaklaştırılmasına sebep olarak memuriyete ve rütbesine yakışmayacak davranışlarda bulunması olarak gösterilmektedir. Reşit Paşa, 1857'de yeniden sadrazam olunca, Şinâsî de eski görevine döndü. 1858’de Mustafa Reşit Paşa’nın ölümünden sonra Yusuf Kâmil Paşa’nın koruyuculuğunu kazandı .
1858-1859 yılları içinde Şinâsi’nin Tiryal Sultan’ın sarayından Nâvekter Hanım’la evlendiği, ilk kitabı “Tercüme-i Manzûme”yi yayınladığı ve Kuleli Olayı diye bilinen Sultan Abdülmecid ’e karşı düzenlenen bir suikast olayına adının karıştığı bilinmektedir. 1862’den itibaren çıkardığı “Tasvir-i Efkâr” adlı gazetesinde siyasî otoriteyi rahatsız edecek bazı hicivleri ve genellikle eleştirici tutumu yüzünden doğrudan Sultan Abdülaziz ’in iradesiyle 4 Temmuz 1863’te Meclis-i Maârif’teki işine son verilerek memuriyetten ihraç edilmiştir.
Gazeteciliği Tercüman-i Ahval 1860'ta Agâh Efendi ile birlikte “Tercüman-ı Ahvâl” gazetesini çıkararak gazeteciliğe başladı. Bu gazete ile birlikte ilk özel Türk gazetesi yayın hayatına girmiş oldu. Şinasi’nin Türk edebiyatında batılı tarzda ilk tiyatro eseri olan “Şair Evlenmesi” adlı piyesi bu gazetede yayımlandı.
Tasvir-i Efkâr Altı ay boyunca Tercüman-i Ahval’i Agâh Efendi ile çıkardıktan sonra ayrılıp kendi matbaasını ve gazetesini kurmak için tek başına çalışmaya başladı. “Tasvir-i Efkâr” adlı gazetesinin ilk sayısı 27 Haziran 1862’de yayımlandı. Ebuzziya Mehmed Tevfik’e göre , gazetenin ilk sayısı Sadrazam Keçecizade Fuad Paşa tarafından Abdülaziz’e sunulunca padişah gazeteyi çok beğenmiş, mükâfat olarak Şinâsî’ye 500 altın göndermiştir. Şinâsî, 1863'te Meclis-i Maarif'teki görevine son verilmesinden sonra 30 Ocak 1865’e kadar Tasvîr-i Efkâr’ın başında kalmaya devam etti.
Son Yılları Osmanlı Hükûmeti ile aralarında anlaşmazlıklar çıkmasından dolayı Tercüman- Ahval’ı Nâmık Kemal’e bırakarak, 1865 yılında Fransa’ya gitti. Burada dil üzerine çalışmalarına ağırlık verdi. “Société Asiaque” üyeliğinden ayrılarak Fransa Ulusal Kitaplığı’nda araştırmalar yaptı. Şinasi, 1869'da İstanbul'a dönüp bir matbaa açtı ve eserlerinin basımıyla uğraşmaya başladı. Önce Bâbıâli’deki matbaasına yerleşip dizgi işlerini kolaylaştırıcı bir sistem arayışına girdi, ilâveleriyle beraber 500-600 çeşidi bulan harf sayısını 112’ye indirdi ve bu yeni teknikle eserlerini bastı. 13 Eylül 1871'de beyin tümöründen hayatını kaybetti. Ayaspaşa Mezarlığı’na defnedildi. Mezarının yeri kaybolmuştur.
Edebî Kişiliği Batı etkisindeki Türk edebiyatının kurucularındandır. Tanzimat Edebiyatı’nın kurucularındandır. Klasisizm akımından etkilenmiştir. Şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır. Genellikle didaktik şiirler yazmıştır. Şiirde konu birliğine önem vermiştir. Şiirlerinde Divan Edebiyatı nazım biçimlerini kullansa da nazım biçimlerinde bazı değişiklikler yapmıştır. Düşüncelerini sade ve anlaşılabilir bir dille anlatmaya özen göstermiştir. Şiirin konusunu genişletmiştir. Roman ve hikâye yazmamıştır.
Türk Edebiyatına Getirdiği Yenilikler Agâh Efendi ile birlikte çıkardığı, Türk edebiyatının ilk özel gazetesi olarak kabul edilen “Tercüman-ı Ahval”i çıkarmıştır. Batılı anlamda ilk tiyatro eseri olarak kabul edilen “Şair Evlenmesi”ni yazmıştır. Türk edebiyatında noktalama işaretlerini kullanan ilk yazardır. Batılı anlamda ilk fabl örneklerini Türk edebiyatına kazandırmıştır. İlk şiir çevirilerini yapmıştır. Türk edebiyatının ilk makale örneği olarak kabul edilen “Mukaddime-i Tercüman-ı Ahval”i yazmıştır. Atasözleri üzerine ilk incelemeleri yapmıştır. Hak, adalet, kanun, akıl, medeniyet gibi kavramları şiirde kullanan il kişidir.
Eserleri Gazete •Tercüman-ı Ahval (1860) •Tasvir-i Efkâr (1862) Şiir •Tercüme-i Manzume (1859) •Müntehabât-ı Eş‘âr (Dîvân-ı Şinâsî) (1862) •Müntehabat-ı Tasvîr-i Efkâr (1885–1886)
Tiyatro •Şair Evlenmesi (1859) Derleme •Durub-ı Emsal-i Osmaniyye (1851, Paris) •Fabllar (Tenasüh, Eşek ile Tilki, Karakuş Yavrusu ile Karga, Arı ile Sivrisinek...)
Eleştiri •Mesele-i Mebhusatu'n Anha •Teşrüfatu'ş-Şuara:Fatîn Tezkiresi Hakkında (İlk 52 sayfası mevcut) Makale •Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi Yayımlanmayan Eserleri •Sarf ü Nahv-i Türkî •Kāmûs-ı Osmânî (Sözlük)
Kaynakça Kahraman, Alim, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 39. Cilt, s. 166-169 https://tr.wikipedia.org/wiki
İbrahi̇m Şi̇nâsî'ni̇n Hayati, Eserleri̇ Ve Edebî Ki̇şi̇li̇ği̇
Yazar :
Yusuf Serik
Yıl : 2020
Anahtar Kelimeler
Daha fazla görüntüle