share
play prev play next
play fullscreen
1 / 77
Sıra DOSYA ADI Format Bağlantı
01. Adrenal Gland Patoloji̇si̇ ppt Sunumu İndir

Transkript

[1]
Dönem 3, 26 şUBAT 2020 dr.aylar poyraz ADRENAL GLAND PATOLOJİSİ
[2]
ADRENAL BEZLER Korteks ve medulla •Z. Glomeruloza •Z.Fasikülata ( korteksin % 75 ini oluşturur ) •Z. Retikülaris
[3]
[4]
Adrenal Korteks; 3 farklı tip steroid sentezler •1- Glukokortikoidler ( Kortizol ) •2- Mineralokortikoidler en önemlisi Aldesteron •3- Seks Steroidleri ( Östrojen ve Androjenler) Adrenal Medulla ;Kromaffin hücrelerden oluşur. •Katekolamin sentez ve salgılarlar
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
ADRENOKORTİKAL HİPERFONKSİYON ( Hiperadrenalizm) • 1- • 1-Cushing sendromu • 2- Hiperaldesteronizm • 3- Adrenogenital veya virilizan sendrom
[15]
Hiperkortizoliz: Cushing sendromu • Glikokortikoidlerin düzeyinin yükselmesi nedenleri: • Ekzojen (ekzojen glukokortikoid-iatrojenik) • Endojen • Endojen nedenler; • 1-ACTH ilişkili • 2-ACTH ilişkisiz
[16]
ACTH-bağımlı; • 1-Primer hipotalamik-hipofizer hastalık • Artmış ACTH sekresyonu • Cushing hastalığı • endojen nedenlerin %70i • Genç erişkinde (20-30 yaş), kadınlarda sık (4 Kat) • Genellikle mikroadenom • Kortikotrop hücre hiperplazisi
[17]
ACTH-bağımlı; • 2-Ektopik ACTH salınımı % 10 olguda • Küçük hücreli akciğer ca, meduller tiroid karsinomu, karsinoid, PanNET • Adrenallerde bilateral noduler kortikal hiperplazi olur
[18]
ACTH-bağımsız • Adrenalde; % 15-20 olgu • Adenom • Karsinom • Primer kortikal hiperplazi (makronoduler 3 cm ve mikronodüler hiperplazi 1-3 mm) • Primer pigmente nodüler adrenal hastalık (PRKARIA ve PDE11 mutasyonu) • McCune Albright send (GNAS mutasyonu)
[19]
Cushing sendromunda morfolojik bulgular; • Hipofiz ve adrenallerde • Hipofizde;Crooke Hyalin değişikliği ( ACTH üreten hücre sitoplazmalarında ), adenom, hiperplazi Adrenallerde; • 1- Kortikal atrofi • 2-Diffüz hiperplazi • 3-Primer kortikal hiperplazi (Makro veya mikronoduler-lipofuskin içeren pigmente noduller) • 4-Adenom • 5-Karsinom
[20]
[21]
• Primer Adrenokortikal Neoplaziler • Adenom • Karsinom • Her ikiside kadınlarda daha sık (30- 50 yaş) • Adenomlar ince kapsülle çevrili • Nonfonksiyonel yada fonksiyoneldir
[22]
[23]
[24]
[25]
[26]
[27]
[28]
[29]
• Karsinomlar • Adenomdan daha büyük • Kapsülsüz • Anaplastik • Klinik : Gövdesel obesite izlenir • Lab
[30]
[31]
[32]
[33]
[34]
[35]
[36]
[37]
PRİMER HİPERALDESTERONİZM • Hiperaldesteronizm;Aldesteron sekresyonunun kronik olarak arttığı birbiriyle ilişkili bir grup hastalıktır. • Aldesteronun artmış düzeyi Na retansiyonu ve K atılımı yapar • Primer hiperaldesteronizm; • otonom olarak aldesteron üretimi artmış • Artmış aldesteron, renin angiotensin- sistemini suprese eder
[38]
• Primer hiperaldesteronizmin oluşmasında 3 mekanizma söz konusudur • 1-Bilateral idiopatik hiperaldesteronizm Bilateral noduler hiperplazi ile karakterli adrenal glandlar (%60 olgu) • 2-Adrenokortikal neoplaziler Adenom ( = Conn send, %35), karsinom • 3-nadiren familiyal hiperaldesteronizm aldesteron sentez geninde (CYP11B2) overaktiviteye neden olan genetik defekt sonucu gelişir
[39]
• Sekonder Hiperaldesteronizm; • Renin-angiotensin sisteminin aktivasyonuna yanıt olarak aldesteron salgılanır • Plazma renin düzeyi artmıştır • ( Arteriyal hipovolemi ve ödem, renal perfüzyonun azalması ve gebelik)
[40]
Morfoloji Aldesteron salgılayan adenomlar •Tek •iyi sınırlı (2cm küçük) •solda daha sık •kadında (30-40 yaş) •Sarı renkli •Hafif pleomorfizm •Spironolakton cisimcikleri •Bilateral idiopatik hiperplazi: difüz yada fokal hiperplazi
[41]
Adrenogenital sendromlar • Androjen artışı sonucu ortaya çıkan bir grup hastalıktır • Etyoloji: • Primer gonadal hastalık • Primer adrenal hastalık • Dihidroepiandrosteron ve androstenodion • Adrenal androjen ACTH tarafından düzenlenir
[42]
Adrenogenital Sendromlar ANDROJEN ARTIŞI: • Adrenokortikal neoplaziler: genellikle karsinomlar • Konjenital adrenal hiperplazi : Herbiri kortikal steroid biyosentezinde rol alan bir enzimin kalıtsal defekti ile karekterize bir grup otozomal resessif bozuklukları temsil ederler. (özellikle kortizol)
[43]
• Kortizol yapımındaki azalma ACTH yapımında artışa neden olur ve adrenal hiperplazi görülür. • Sonuç olarak • Adrenal hiperplazisi ve yanısıra birçoğu androjenik ( virilizan) etkiye sahip steroidlerin aşırı yapımı ile sonuçlanır
[44]
• Konjenital adrenal hiperplaziler içinde en sık görülen enzim defekti 21 Hidroksilaz eksikliğidir (CYP21A2 mut) • Altta yatan mutasyona bağlı olarak enzim kaybı total veya hafif olabilir • Morfoloji • Bilateral adrenal hiperplazisi: lipid deplesyonuna bağlı kahverengi görünüm alır
[45]
• Klinik eksik enzime spesifiktir • 21 hidroksilaz eksikliğinde; artmış androjen kadında maskulinizasyon • Infantta klitorial hipertrofi, psodohermafroditizm • Postpubertede oligomenore, hisutizm, akne
[46]
[47]
ADRENAL BEZİN YETMEZLİĞİ • Primer veya sekonder • Primer Akut Adrenokortikal Yetmezlik (Adrenal Kriz) • Kronik yetmezlikte steroid ihtiyacını artıran akut stress • Ekzojen kortikosteroid tedavisinin ani kesilmesi • Massif adrenal kanama
[48]
[49]
WATERHOUSE FRİDERİCHSEN • Dissemine bakteriyel enfeksiyonun bir komplikasyonu olarak görülebilir • -Hızlı gelişen adrenokortikal yetmezlik masif bilateral adrenal hemoraji ile birliktedir • -Çocuklarda sık • -Bakteriyel enfeksiyonlar (Neisseria meningitidis) • -DİC
[50]
PRİMER KRONİK ADRENOKORTİKAL YETMEZLİK (=ADDİSON HASTALIĞI) •Adrenal korteks harabiyetine neden olan seyrek görülen bir hastalık •Klinik bulgular adrenal korteksin % 90 nı harab olunca çıkar
[51]
Primer nedenler • Kortikal hücrelerde kayıp: • Konjenital adrenal hipoplazi • Adrenolokodistrofi • Otoimmun adrenal yetmezlik • Otoimmun poliendokrinopati send tip 1-2 • Enfeksiyon (AIDS,TBC) • Akut hemorajik nekroz • Amiloidoz • Sarkoidoz • Metastatik karsinom (akciğer, meme)
[52]
• Otoimmun Adrenalit (%60-70) • Steroidojenik hücrelerin otoimmun harabiyeti söz konusudur, dolaşımda steroidojenik enzimlere karşı otoantikorlar bulunmuştur. • 2 klinikle ortaya çıkar 1-otoimmun poliendokrin sendrom tip 1 • (APS1): kronik mukokutenöz kandidiazis, ektodermal distrofi ve organ spesifik otoimmun bozukluklar. APS1 de otoimmunregulatör gende mutasyon mevcuttur.
[53]
• 2-otoimmun poliendokrin sendrom Tip 2 (APS 2): otoimmuntiroidit ve tip 1 diabetle birlikte görülür. • Morfoloji • Adrenal yetmezlikte morfoloji altta yatan nedene bağlıdır • primer otoimmun adrenalitte bezler küçük mikroskopik olarak genellikle medulla korunmuştur.Kortikal lenfositik infiltrasyon, fibrozis görülür
[54]
• Tbc ve mantar enfeksiyonlarında granülomlar • görülür • Klinik • Güçsüzlük • Çabuk yorulma • Hiperpigmentasyon • Hiperkalemi, hiponatremi • Hipotansiyon • Hipoglisemi
[55]
Sekonder Adrenokortikal Yetmezlik • Hipotalamus ve hipofiz kökenli • Uzun süreli glukokortikoid tedavisi • Hipotalamus ve hipofiz hastalıkları Neoplaziler,sarkoidoz, inflamasyon,tbc • -Hipotalamik -hipofiz süpresyonu Steroid üreten neoplaziler
[56]
Sekonder yetmezlik • ACTH salınımının azalması söz konusu • Melanotropik hormon düzeyi düşük olduğu için Addisondan farklı olarak hiperpigmentasyon görülmez
[57]
Adrenokortikal Neoplaziler • Fonksiyonel ve nonfonksiyonel olabilir, kortikal neoplaziler • sıklıkla sporadik • Ancak 2 familiyal kanser sendromu karsinom gelişiminde predispozandır. • 1-Li-Fraumeni send • 2-Beckwith-Wiedemann send
[58]
• Morfoloji • Adenomlar • -Sıklıkla nonfonksiyonel • -Otopside tesbit edilir • -İyi sınırlı noduler • -Büyük boyuta ulaşanlarda kanama alanları, kistik dejenerasyon izlenebilir
[59]
• Karsinomlar • -Fonksiyoneldir • -Lenfatikler, vena kava ve adrenal veni invaze ederler. Regional ve periaortik LN larına metastaz sıktır. Hematojen metastazlarını akciğerler ve diğer visseral organlara yaparlar.
[60]
[61]
ADRENAL MEDULLA • Kromaffin hücreler özelleşmiş nöral krest (noroendokrin) hücrelerdir • Sustentaküler hücreler • Yuvarlak oval sitoplazmalarında granül içeren hücrelerdir • Katekolamin salgılarlar
[62]
FEOKROMOSİTOMA • Kromafin hücrelerden köken alır • Diğer paraganglialarda da gelişir. Hipertansiyon olur • Onlar kuralı • Feokromositomaların % 10 u ekstra adrenal kökenlidir.Bunlara paraganglioma denir. • Sporadik (nonfamiliyal) adrenal feokromositomaların % 10 u bilateraldir
[63]
•Adrenal feokromositomaların % 10 u biyolojik olarak maligndir. •Adrenal feokromositomaların % 10 u hipertansiyon oluşturmaz
[64]
•%25 olguda germline mutasyonu tanımlanmıştır. RET (MEN2) NF1 VHL Suksinik dehidrogenaz kompleksinde subunitleri kodlayan 3 gen (SDHB, SDHC, SDHD)
[65]
• Küçük iyi sınırlı lezyondan büyük kanamalı lezyonlara kadar değişir • Poligonal, spindle hücreler • Periferal sustentakuler hücreler • Zellballen görünümü • Sıklıkla hücresel nükleer pleomorfizim saptanır • Malign Feokromositoma tanısı metastaz varlığında konur • Lab: İdrarda serbest katekolaminler • VMA • Metanefrin görülür
[66]
[67]
[68]
[69]
NÖROBLASTOM • Çocukluk döneminde sss tümörleri dışında en sık görülen tümör • % 40 Medulladan kaynaklanır • Regresse olabilirler • Bazıları differansiasyon ve matürasyon göstererek benign olan ganglionoromaya dönüşür • Histolojik olarak küçük dar sitoplazmalı primitif hücrelerden oluşur • Homer Wright psoudorozetleri görülür
[70]
[71]
MULTİPL ENDOKRİN NEOPLAZİ SENDROMLARI • Birden fazla endokrin organda proliferatif lezyonların (hiperplazi, adenom ve karsinom) görüldüğü genetik geçiş gösteren bir gurup hastalıktır • MEN sendromunda görülen endokrin tümörlerin, sporadik formlardan farklı birtakım özellikleri vardır.
[72]
• MEN 1 de hiperparatiroidizm en sık bulgudur ve hastaların hemen tümünde 40- 50 yaşına kadar ortaya çıkar • Ön hipofizde prolaktinoma en sık görülen tümördür • Pankreasta endokrin tümörler görülür • *MEN 2 de 3 farklı klinik sendrom görülür. • MEN-2A • MEN-2B • Familial Meduller Tiroid karsinomu
[73]
• MEN-2A • RET protoonkogeninde mutasyon vardır • RET protoonkogeni tirozin kinaz reseptörü olup, glial norotropik faktöre (GDNF) ve GDNF nin diğer ligandlarına bağlanarak büyüme ve diferansiasyon sinyallerini iletir. • RET in fonksiyon kaybına neden olan mutasyonlarda aganglionosis ve Hirschprung hastalığı görülür. • MEN-2A ve 2B de ise mutasyon RET in fonksiyon kazanmasına neden olur.
[74]
MEN 1 ( Wermer sendromu) • Hipofiz adenomu • Paratiroid hiperplazisi • adenomu • pankreas endokrin tümör • Mutant gene lokusu MEN1
[75]
MEN -2A (Sipple send) • Paratiroid hiperplazisi • • Adrenal Feokromositoma • Tiroid Meduller karsinom • (%100) • Mutant gene lokusu RET
[76]
MEN -2B • Adrenal Feokromositoma • Tiroid Meduller karsinom • Ekstra endokrin değişiklikler Mukokutenöz ganglionoroma Marfanoid özellikler • Mutant gene lokusu RET
[77]
• Familiyal meduller tiroid kanseri • MEN-2A nın bir varyantı • Meduller kanser dışında klinik bulgu izlenmez