Akademik Sunum

1 / 39

Sıra	DOSYA ADI	Format	Bağlantı
01.	Büyüme Geri̇li̇ği̇ni̇n Geneti̇k Nedenleri̇	ppt	Sunumu İndir Sunuyu İndir Sunumu İndir

Transkript

[1]

BÜYÜME GERİLİĞİNİN GENETİK NEDENLERİ Prof. Dr. E. Ferda Perçin 2019-2020

[2]

[3]

[4]

Kısa Yapı Boy (yaşa göre ortalama yüzdesi) Kulaç mesafesi Oturma yüksekliği Üst/alt segment oranı Vücut kısımları Orantılı mı? Orantısız mı? Kısa yapının klinik değerlendirmesinde ilk adım olarak antropometrik ölçümler yapılmalı

[5]

0-2 yaş arasında boy ölçümü yatarak 2 yaş ve üzerinde ayakta

[6]

Total boy uzunluğu Üst segment boyu __________________ Alt segment uzunluğu

[7]

Kol-kulaç uzunluğu Baş çevresi Oturma yüksekliği

[8]

Alt segment ölçümü; Symphis pubisten, yere kadar

[9]

Ekstremitelerin ayrı ayrı ölçümü

[10]

Büyüme Geriliği Ailesel kısa yapı Yapısal büyüme geriliği Patolojik Orantılı Orantısız Normal Varyantları

[11]

Yapısal boy kısalığı: TY > BY = KY Ailesel boy kısalığı: TY = KY > BY TY : Takvim yaşı BY : Boy yaşı (hastanın boyunun, cinsiyetine göre 50 persentile uyan yaşı) KY : Kemik yaşı Normal Varyantları

[12]

Kulaç mesafesi: boy 1.2 cm Üst/alt segment oranı: Doğumda : 1.7 3 yaşında : 1.3 7 yaşında : 1.0 Erişkinde : 0.95 Normalde; Kısa ekstremiteli Orantılı Kısa gövdeli 10 yaşındaki kısa yapılı çocuklarda üst/ alt segment oranı

[13]

Patolojik İskelet displazileri Metabolik kemik hastalıkları Orantılı Prenatal başlangıçlı İntrauterin Büyüme geriliği (IUGR) Etyolojide; Fötal baskı Plasental disfonksiyon Teratojenler Kromozomal Hastalıklar Sendromlar Postnatal başlangıçlı Malnütrüsyon Kronik hastalıklar İlaçlar Psikososyal cücelik Endokrin hastalıklar Sendromlar Orantısız

[14]

Prenatal Başlangıç Orantılı Aile öyküsü (+) Aile öyküsü (-) Gebelik öyküsü (+) Gebelik öyküsü (-)Ailesel kısa yapı Teratojenler İlaçlar Kimyasallar Alkol, warfarin, fenitoinler gibi ajanlara maruz kalma öyküsü Enfeksiyonlar TORCH titreleri (+) (-) Patolojik ajan Tanı kesin olmayarak dışlanır Mekanik Maternal/Fötal faktörler Plasental yetmezlik (ilk 3-6 ayda normal büyüme yakalanır) Maternal malnütrüsyon Karyotip Pozitif Negatif Kromozom Anomalileri Sendromlar Seckel Sendromu Siver- Russell Sendromu vs Trizomi 13, 18, 21 Turner sendromu

[15]

İntrauterin büyüme geriliği (IUGR); Gestasyonel yaşa göre vücut ağırlığı %10’un altında olduğunda Fötal, maternal ve plasental nedenlere bağlıdır Genellikle 32. - 34. Gebelik haftasından önce saptanamaz

[16]

Boy Kısalığında Teratojenik Etki

[17]

Fötal Alkol Sendromu Nedeni gebelikte etanol kullanımı İntrauterin başlangıçlı kısa yapı

[18]

Prenatal Başlangıçlı Büyüme Geriliği Nedeni Olarak; Kromozomal Hastalıklar Kromozomların bazı sayısal ve yapısal anomalileri Büyüme geriliği Entelektüel yetersizlik Dismorfik bulgular Embriyonik gelişim, farklı kromozomlar üzerinde yer alan genlerden etkilenmektedir

[19]

Boy kısalığı ile giden kromozomal düzensizlik örnekleri Sayısal kromozomal anomaliler; Trizomi 13, 18, 21 Triploidi Turner Sendromu (45,X) Yapısal kromozomal anomaliler; 4p-, 5p-, 13q-, 18p-, 18q-

[20]

TURNER sendromu Sıklık 1:2500 kız doğum Klasik olgularda karyotip 45,X Yaşamla bağdaşan tek monozomidir Maternal yaş ile ilişkisi yoktur Etyoloji: I. Mayoz bölünme hatasıdır (% 80 erkek)

[21]

[22]

Turner fenotipi oluşturan karyotipler 45,X % 50 Turner olgularının yaklaşık % 50 si mozaik 46,X,i(Xq); 45,X/46,X,i(Xq) % 28 45,X/46,XX; 45,X/47,XXX % 13 45,X/46,XY % 5.5 45,X/46,X+mar (SRY kontrol edilmeli) % 3 45,X/46,X,r(X)

[23]

45,X karyotipli tipik hastalarda; Kısa boy (erişkin boyu ~143-145 cm) Normal zeka İnfertilite Overyen yetmezlik Düşük östradiol Yüksek FSH ve LH seviyeleri İstisna; (mozaisizm!!!!) %10-15 olguda menstrüel siklus tanımlanmış Spontan gebelik öyküsü; 62 kadında 138 gebelik olarak bildirilmiştir sabit

[24]

[25]

[26]

[27]

Fenotipik özellikler ve sıklıkları Sistem Özellik Sıklık İskelet Boy kısalığı Osteoporoz Cubitus valgus Kısa metakarpaller %100 % 50 % 45 % 35 Üreme Primer gonadal yetmezlik İnfertilite Gonadoblastoma % 95 % 98 % 3 Lenfatik Yele boyun Düşük ense saç çizgisi Ellerde ve ayaklarda ödem % 25 % 40 % 20

[28]

Kardiyovasküler Aort koarktasyonu Bikusbid aortik valf Yüksek kan basıncı %5 %15 %25-40 Embriyojenik Yapısal böbrek anomalileri Pigmente nevus %35 %25 Nörolojik Görme Davranış İşitme bozuklukları %70-80 %70-80 %30 Endokrin Hipotiroidizm Karbohidrat İntoleransı %35 %30-40

[29]

Yapısal düzensizlik gösteren grup; XXqi (Xq izokromozomu) 45, X olgularına benzer XXpi (Xp izokromozomu) 45, X olgularına göre daha hafiftir Xp- : (46, X ,del (Xp) Turner fenotipinin tüm klinik bulguları Xq- : (46, X, del(Xq) Çoğunda primer amenore Menstruasyon gören birey sayısı 45, X bireylere göre daha fazladır Boy normale yakın Diğer semptomlar belirsiz X Xp- Xq-

[30]

Prenatal Başlangıçlı Büyüme Geriliği; Sendrom örnekleri Kısa yapı Otozomal Resessif TRAIP; 3p21.31 CEP63; 3q22.2 ATR; 3q23 NSMCE2; 8q24.13 DNA2; 10q21.3 CENPJ; 13q12.12 NIN; 14q22.1 CEP152; 15q21.1 RBBP8; 18q11.2 Seckel Sendromu Çok kısa yapı Otozomal Dominant X’e bağlı dominant NIPBL gen mutasyonu; 5p13 RAD21; 8q24.11 SMC3; 10q25.2 SMC1A; Xp11.22 HDAC8; Xq13.1 Cornelia-de Lange Sendromu

[31]

Russell- Silver Sendromu Klinik bulgular; Prenatal başlangıçlı kısa yapı Normal baş çevresi İskelet asimetrisi Üçgen yüz 5. parmakta klinodaktili

[32]

Etyolojisi; -Kromozom 11p15 bölgesi patolojileri - 11p15 maternal kopya duplikasyonu - 11p15 hipometilasyon -UPD(7) mat -UPD(11) mat

[33]

Baskılanan genlerin ebeveyn kopyaları fötal büyüme üzerinde ters etkilere sahiptir IGF2: fötal büyüme faktörü; büyümeyi arttırır Ebeveyn kopyası: H19, IGF2R: IGF2’yi inhibe eder; büyümeyi inhibe eder IGF2 H19, IGF2R Yavrunun büyüklüğü

[34]

Prenatal Başlangıç Orantısız (İskelet grafileri) (+) Aile hikayesi (-) Aile hikayesi Yeni Dominant mutasyon, Ressesif hastalıkTek gen sendromları Osteokondrodisplaziler (Ör. Akondroplazi)

[35]

Akondroplazi Orantısız kısa yapıyla giden iskelet anomalisidir Sıklığı yaklaşık 1/25000 doğum Orantısız Büyüme Geriliği

[36]

[37]

Akondroplazi’nin nedeni nedir? Otozomal dominant kalıtım Kromozom 4p16.3 de lokalize FGFR3 genindeki mutasyon Olguların %80’inde yeni mutasyon Baba yaşının 40 ve üzerinde olması akondroplazi riskini arttırır

[38]

Postnatal Başlangıç Aile hikayesi, başlama yaşı, büyüme hızı, kemik yaşı Normal varyantlar Ailesel kısa yapı (Kemik matürasyonu normal hızda) Yapısal gecikme (yavaş matürasyon) Klinik subgruplar Sekonder büyüme geriliği (İlişkili anomaliler nadir) İskelet dışı organlarda defekt (böbrekler, kalp)Kronik enfeksiyon hastalığı Metabolik hastalık Hipotiroidizm Diabet Kistik fibrozis Büyüme hormonu eksikliği Çevresel Malnutrisyon İskelet dışı bulgular primer Başlangıç ilk yılda Mukopolisakkaridozlar Kabuki Sendromu İskelet bulguları primer Başlangıç geç çocukluk veya adölesanda Spondiloepifizyel displazi tarda Geç başlangıçlı Genetik nedenli

[39]

Doğru genetik danışma vermek için; yüzlerce kısa yapı nedeni arasından spesifik tanıyı koymak önemlidir